Στο άρθρο εξετάζεται η σφοδρή «μάχη» μεταξύ ΗΠΑ και Ισραήλ για την προμήθεια πυραυλικών συστημάτων στον Ελληνικό Στρατό, με έμφαση στους Πολλαπλούς Εκτοξευτές Πυροβολικού (ΠΕΠ) και τα αυτοκινούμενα συστήματα.
Η αναβάθμιση των MLRS και η προμήθεια των ATACMS από τις ΗΠΑ θεωρούνται κρίσιμες για την ενίσχυση της ελληνικής άμυνας, ενώ το Ισραήλ προτείνει το PULS, ένα αυτομεταφερόμενο σύστημα με δυνατότητες πολλαπλών βλημάτων.
Οι εξελίξεις αυτές αναμένεται να επηρεάσουν τις στρατηγικές ισορροπίες στην περιοχή, με την Ελλάδα να επιδιώκει την ενίσχυση της αμυντικής της ικανότητας εν μέσω αυξανόμενης τουρκικής απειλής.
Πιο αναλυτικά
Ισραηλινοί και Αμερικανοί τα δίνουν όλα για τους Πολλαπλούς Εκτοξευτές Πυροβολικού (ΠΕΠ) και τα αυτοκινούμενα πυραυλικά συστήματα, που αποτελούν το φόβητρο για την αντίπαλη άμυνα. Στο πλαίσιο του Θόλου για την προστασία των νησιών και του Έβρου, προβλέπεται η προμήθεια πυραύλων με δυνατότητες πλήγματος έως 500 χλμ.
Του Χρήστου Μαζανίτη
Ο Στρατός Ξηράς έχει αποφασίσει να αναβαθμίσει τις δυνατότητες του πυροβολικού του. Οι Πολλαπλοί Εκτοξευτές Πυραύλων (ΠΕΠ), με προμετωπίδα το πυραυλικό σύστημα MLRS Μ270, που η Ελλάδα έχει στην έκδοση Α0. Πρόκειται για εκτοξευτή πυραύλων ενσωματωμένο σε ερπυστριοφόρο πετρελαιοφόρο όχημα, Αμερικανικής κατασκευής. Η παραγωγή του άρχισε το 1980 και τερματίστηκε το 2003.
Τα MLRS, μαζί με τα ρουκετοβόλα RM -70 τον μεγαλύτερο εφιάλτη της τουρκικής άμυνας στα μικρασιατικά παράλια. Τα αυτοκινούμενα συστήματα ΠΕΠ MLRS και RM-70, που διαθέτει ο Ελληνικός Στρατός έχουν εμβέλεια, που ακόμη και οι πύραυλοι ATMACA που παρουσίασε η τουρκική ROKETSAN και που σκοπεύει να βάλει σε παραγωγή η Τουρκία, μοιάζουν πολύ «λίγοι».
Ειδικά το σύστημα MLRS έχει το προσωνύμιο ο «σατανάς των νησιών», και όχι άδικα, αφού μπορεί να επιφέρει πλήγματα από 165 έως και 300 χλμ.
Με απλά λόγια, με τα συστήματα MLRS τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου μπορούν να ακυρώσουν κάθε επεκτατικό όνειρο της Τουρκίας ακόμη και να το μετατρέψουν σε εφιάλτη.
Έχουν περάσει 3 χρόνια από τότε που ο Στρατός είχε επισημάνει στην ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας ότι πρέπει να διατεθούν κονδύλια για την αναβάθμιση του πυραυλικού συστήματος MLRS.
Η «Ασπίδα του Αχιλλέα», ο θόλος των Ενόπλων Δυνάμεων σε Αιγαίο και ηπειρωτική χώρα, περιλαμβάνει και την ανάπτυξη μεταφερόμενων και επάκτιων πυραυλικών συστοιχιών, οι οποίες στρατηγικά εν καιρώ κρίσης θα μπορούν να εγκλωβίσουν το πέρασμα των Δαρδανελίων, το Τσεσμέ, τον ναύσταθμο του Ακσάζ και την βάση του Ντάλαμαν.
Οι Αμερικανοί
Αυτή τη στιγμή περισσότερες από 20 χώρες χρησιμοποιούν παγκοσμίως το MLRS ενώ οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να επιχειρούν με αυτό και μετά το 2050. Βεβαίως με αρκετές αναβαθμίσεις έως τότε, ακόμη και αυτής των βλημάτων που θα πλήττουν κινούμενους στόχους που έχουν «κλειδώσει» τα ραντάρ.
Σε ό,τι αφορά την πρόταση προς την Ελλάδα, μετά την αναβάθμιση, θα μπορούν να εκτοξεύσουν και τους long range (μακριάς εμβέλειας) πυραύλους ATACMS (Army Tactical Missile System), οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα πλήγματος σε αποστάσεις έως 300 χλμ.
Όπως έχουμε επισημάνει και σε παλαιότερο δημοσίευμα στο enikos.gr, ενδεχόμενη προμήθεια των πυραύλων ATACMS θα αποτελέσουν game changer για τις ισορροπίες τρόμου που επιχειρεί να στήσει η Τουρκία στο Αιγαίο, αφού η ύπαρξη ενεργής απειλής στα ελληνικά νησιά βαθέως πλήγματος ανατολικά των μικρασιατικών παραλίων δημιουργεί δεύτερες και τρίτες σκέψεις.
Ήδη η Ελλάδα επιχειρεί με πυραύλους εμβέλειας 162 χλμ., που δεν είναι καθόλου αμελητέα απειλή για την αντίπαλη άμυνα.
Βεβαίως, υπάρχει και το ενδεχόμενο απόκτησης του βλήματος PrSM (Precision Strike Missile), που οι Αμερικανοί προορίζουν για την αντικατάσταση των ATACMS, φέροντας καθοδήγηση μέσω GPS – που σημαίνει ότι μπορεί αλλάξει στόχο στην πορεία – εμπλέκοντας στόχους σε εμβέλεια άνω των 400 χλμ., με αναφορές να κάνουν λόγο για 500+ χλμ.
Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα διαθέτει 36 πυροβολαρχίες MLRS M270.
Σύμφωνα με πληροφορίες του enikos.gr, οι ΗΠΑ επανήλθαν προσφάτων με επικαιροποιημένη πρόταση για την αναβάθμιση του συνόλου των συστημάτων MLRS που διαθέτει ο Ελληνικός Στρατός, στην οποία περιλαμβάνεται και η δημιουργία κέντρου διεθνούς υποστήριξης του συστήματος στην Ελλάδα.
Οι ίδιες πηγές ενημέρωσης ανέφεραν στο enikos.gr ότι η πρόταση που κατέθεσαν στο Γενικό Επιτελείο Στρατού (ΓΕΣ) περιλαμβάνει την αναβάθμιση 15 MLRS Μ270 σε έκδοση Α2. Την διατήρηση 6 Μ270 στην έκδοση Α0, ώστε να πάρουν ως «προίκα» το σύνολο των πυραύλων από το απόθεμα του Ελληνικού Στρατού, που είναι πολύ μεγάλο. Σε ό, τι αφορά τα υπόλοιπα παλαιά 15, οι Αμερικανοί – και η κατασκευάστρια εταιρεία Lockheed Martin, τα αγοράζουν και τα αντικαθιστούν με HIMARS M142.
Τα HIMARS εν αντιθέσει με τα ερπυστριοφόρα Μ270 είναι τροχοφόρα 6Χ6 και μπορούν να μεταφερθούν σε νησιά του Αιγαίου ακόμη και με C-130. Φέρουν τον μισό φόρτο βλημάτων εν σχέσει με τα Μ270, ωστόσο εκτοξεύουν τα ίδια βλήματα με τα αναβαθμισμένα Μ270 A2 ενώ παρέχουν ευελιξία, γρήγορη ανάπτυξη και ταχεία εκτέλεση πυρών.
Όπως πληροφορούμαστε στο enikos.gr, η πρόταση περιλαμβάνει την άμεση παραχώρηση 3 συστημάτων HIMARS για την εκπαίδευση των πληρωμάτων, γρήγορη παράδοση των HIMARS ενώ σε ό, τι αφορά την αναβάθμιση των 15 MLRS, αυτοί θα πρέπει να μεταφερθούν στις ΗΠΑ, όπου θα πραγματοποιηθεί το σύνολο των εργασιών, για να επιστρέψουν στην Ελλάδα σταδιακά μετά από 30 μήνες.
Το κόστος αναβάθμισης των 15 Μ270 σε Α2, της προμήθειας HIMARS και μεγάλου όγκου πυραύλων ανέρχεται σε περίπου 565 εκατ. ενώ προσφέρεται συμπαραγωγή ελληνικών εταιρειών κατά 25% στην διεθνή παραγωγή συστημάτων των Μ270.
Σε ό,τι αφορά τα πλεονεκτήματα, οι Αμερικανοί προτάσσουν το γεγονός διαλειτουργικότητας με τα αναβαθμισμένα F-16 Viper και τα F-35, που ισχυρίζονται ότι θα μπορούν να λειτουργούν ως ενιαία συστήματα. Δηλαδή, θα μπορούν πχ να εντοπίζουν έναν στόχο τα F-35, να μεταφέρουν τα δεδομένα στα MLRS ή τα HIMARS κι εκείνα να προβαίνουν σε χτύπημα.
Οι Ισραηλινοί
Δυναμική εμφάνιση στη διεκδίκηση του πυραυλικού συστήματος της «Ασπίδας του Αχιλλέα» έχει κάνει και το Ισραήλ, που προτάσσει το PULS (Precise Universal Launching System).
Πρόκειται για πολλαπλό εκτοξευτή, αυτομεταφερόμενο σε 6Χ6 ή 8Χ8 όχημα. Κύριο πλεονέκτημά του, σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρεία ELBIT, είναι η ικανότητα να βάλει βλήματα διαφορετικών διαμετρημάτων αλλά μπορεί να είναι φορέας και άλλων συστημάτων.
Το Ισραήλ χρησιμοποιεί το PULS για τις ανάγκες των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) από το 2020 με την ονομασία Lahav. Πρόκειται για μια πυραυλική μονάδα PULS τοποθετημένη σε πλαίσιο φορτηγού HEMTT . Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά επιχειρησιακά τον Φεβρουάριο του 2024 κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Γάζα και την εξόντωση της Χαμάς.
Το σύστημα το απέκτησε το 2023 η Ολλανδία, η οποία προμηθεύτηκε 20 πυροβολαρχίες έναντι 305 εκατ. ευρώ. Ακολούθησε η Δανία, η οποία απέκτησε 8 πυροβολαρχίες. Εκεί, όπως έχουμε δημοσιεύσει στο enikos.gr, ξέσπασε σκάνδαλο με την πρόσκτησή του να μετατίθενται για 3 με 4 χρόνια λόγω προβληματικού GPS, ενώ το κόστος προμήθειάς τους πρόκειται να εκτοξευθεί λόγω των αλλαγών που πρέπει να γίνουν. Μάλιστα, όπως δημοσίευσαν τα μεγάλα Μέσα Ενημέρωσης στη Δανία, DR Nyheder και Jyllands-Posten, ισραηλινό πυραυλικό σύστημα που χρησιμοποιείται για την αεράμυνα της Δανίας, το οποίο αποκτήθηκε πρόσφατα έναντι δισ. ευρώ, αποδείχθηκε ότι είναι ευάλωτο σε ρωσικές επιθέσεις. Μάλιστα, όπως επισημαίνεται στο δημοσίευμα, η νομική έρευνα της υπόθεσης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «έγιναν λάθη και υπήρξαν αμφισβητούμενες συνθήκες στον Οργανισμό Υλικών και Προμηθειών του υπουργείου Άμυνας και στο τμήμα του υπουργείου Άμυνας».
Ωστόσο, στελέχη της ELBIT, που μίλησαν στο enikos.gr, διέψευσαν τα δημοσιεύματα, λέγοντας ότι επρόκειτο για «πόλεμο από μερίδα του Τύπου», αναγνωρίζοντας ότι υπήρξε πρόβλημα, το οποίο όμως «τώρα ξεπεράστηκε και προχωρούμε κανονικά».
Το 2023, η κυβέρνηση της Ισπανίας αποφάσισε να παραγγείλει την τοπικά κατασκευασμένη έκδοση των συστημάτων PULS για το πρόγραμμα SILAM ενώ πριν από 2 μήνες το εν λόγω σύστημα επέλεξε και η Γερμανία, η οποία μάλιστα σε συνεργασία με την τοπική βιομηχανία παρουσίασε την έκδοση EUROPULS.
Μπορούν να βάλουν βλήματα εμβέλειας από 150 έως 300 χλμ. ενώ η εταιρεία προβάλλει ως μεγάλο ατού την ταχεία παράδοση της παραγγελίας – αρχής γενομένης τους 12 μήνες με συμπαραγωγή τουλάχιστον κατά 25% ελληνικών εταιρειών. Ένα ποσοστό το οποίο όπως λένε μπορεί να ανέβει, ανάλογα με τις διαπραγματεύσεις.
Ωστόσο, η ισραηλινή πλευρά δεν θέλησε να αποκαλύψει στο enikos.gr λεπτομέρειες σχετικά με πόσα συστήματα διαπραγματεύεται να αποκτήσει η Ελλάδα, με τι φόρτο βλημάτων και σε ποια τιμή.
Η ισραηλινή ELBIT έχοντας ως παρακαταθήκη την επιτυχημένη παρουσία στο κέντρο αεροπορικής εκπαίδευσης στην Καλαμάτα σε συνεργασία με την Πολεμική Αεροπορία, εκτιμά ότι θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις ανάγκες και του Στρατού Ξηράς.