Η εικόνα των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο απασχολεί έντονα το κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο, καθώς η σταθερή αύξησή τους συνδυάζεται με τη χαμηλή συμμετοχή των φορολογουμένων στις διαθέσιμες ρυθμίσεις χρεών, γεγονός που συνδέεται με αδυναμία εξυπηρέτησης των υποχρεώσεών τους. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι το πρόβλημα παραμένει και βαθαίνει, ενώ οι παρεμβάσεις που εφαρμόζονται δεν αποδίδουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), τα οποία περιλαμβάνει και η τριμηνιαία έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο στο τέλος Οκτωβρίου του 2025 ανήλθε στα 112,50 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 4,05 δισ. ευρώ σε σύγκριση με τον Οκτώβριο του 2024. Η πορεία αυτή αποτυπώνει τη συνεχιζόμενη διόγκωση των οφειλών, παρά τις ρυθμίσεις που βρίσκονται σε ισχύ.
Οι προοπτικές παραμένουν αρνητικές, καθώς η ανταπόκριση στις υφιστάμενες ρυθμίσεις κινείται σε χαμηλά επίπεδα. Από το θεωρητικά εισπράξιμο υπόλοιπο των 85,18 δισ. ευρώ, έχει ρυθμιστεί μόλις το 4%, δηλαδή 3,44 δισ. ευρώ, ενώ ποσοστό 24,28% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, που αντιστοιχεί σε 27,32 δισ. ευρώ, έχει χαρακτηριστεί ανεπίδεκτο είσπραξης.
Η ανάλυση των ρυθμισμένων οφειλών δείχνει ότι το υψηλότερο ποσοστό, 15,52%, εντοπίζεται σε οφειλές από 500 έως 10.000 ευρώ, ενώ μέσα σε αυτό το εύρος το ποσοστό φτάνει το 18,16% για ποσά από 2.000 έως 3.000 ευρώ. Τα στοιχεία διαφοροποιούνται μεταξύ φυσικών και νομικών προσώπων, καθώς τα φυσικά πρόσωπα εμφανίζουν υψηλότερη συμμετοχή στις ρυθμίσεις για οφειλές από 500 έως 10.000 ευρώ, ενώ τα νομικά πρόσωπα ρυθμίζουν συχνότερα οφειλές από 10.000 έως 100.000 ευρώ, με ποσοστά που αγγίζουν το 25% στην κατηγορία 10.000 με 20.000 ευρώ. Χαμηλή συμμετοχή καταγράφεται τόσο σε πολύ μικρά ποσά, κάτω των 500 ευρώ, όσο και σε υψηλές οφειλές, άνω των 20.000 ευρώ για φυσικά πρόσωπα και άνω των 150.000 ευρώ για νομικά πρόσωπα.
Η ποιοτική σύνθεση του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου δείχνει ότι το 60,97%, δηλαδή 51,93 δισ. ευρώ, προέρχεται από φορολογικές οφειλές. Τα πρόστιμα, φορολογικά και μη, αποτελούν το 28,43% και αντιστοιχούν σε 24,22 δισ. ευρώ, ενώ οι μη φορολογικές οφειλές, όπως δάνεια και δικαστικά έξοδα, αντιπροσωπεύουν το 10,60%, δηλαδή 9,03 δισ. ευρώ. Από τις φορολογικές οφειλές, 8,30 δισ. ευρώ συνδέονται με αφερέγγυους οφειλέτες και 16,58 δισ. ευρώ αφορούν χρέη με λήξη δόσεων πέραν της τελευταίας δεκαετίας, με αποτέλεσμα να απομένουν 27,05 δισ. ευρώ από τα οποία προέρχεται το 92,37% των εισπράξεων. Έτσι, σχεδόν το σύνολο των εισπράξεων βασίζεται στο 31,76% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου.
Η περαιτέρω ανάλυση των φορολογικών οφειλών δείχνει ότι το μεγαλύτερο μέρος αφορά τον ΦΠΑ, με ποσοστό 47,20% και οφειλές 24,51 δισ. ευρώ, ενώ ακολουθεί ο φόρος εισοδήματος με 42,11%. Οι φόροι στην περιουσία εμφανίζουν χαμηλότερο ποσοστό, 5,37%, με οφειλές 2,79 δισ. ευρώ.
Σε επίπεδο οφειλετών, στο τέλος Οκτωβρίου του 2025 καταγράφηκε μείωση κατά 30.407 πρόσωπα σε σύγκριση με το 2024, με τον συνολικό αριθμό να διαμορφώνεται σε 3.896.032 φυσικά και νομικά πρόσωπα. Παράλληλα, η Εφορία αναμένεται έως το τέλος του έτους να διαγράψει επιπλέον 10 δισ. ευρώ χρεών, χαρακτηρίζοντάς τα ανεπίδεκτα είσπραξης, εκ των οποίων τα 9,8 δισ. ευρώ αφορούν μεγάλες οφειλές άνω του 1,5 εκατ. ευρώ ανά περίπτωση και μόλις 200 εκατ. ευρώ μικροοφειλές. Πρόκειται για χρέη που παραμένουν στα μητρώα επί χρόνια, κυρίως από επιχειρήσεις που έχουν πτωχεύσει ή από οφειλέτες χωρίς εισοδήματα.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι αρμόδιες υπηρεσίες εξετάζουν νέες παρεμβάσεις με στόχο την αύξηση της συμμετοχής στις ρυθμίσεις και τον περιορισμό των οφειλών. Στο τραπέζι βρίσκεται η εφαρμογή πιο στοχευμένων στρατηγικών είσπραξης από την ΑΑΔΕ, με εξατομικευμένες ρυθμίσεις ανάλογα με το προφίλ και το ύψος των χρεών κάθε οφειλέτη, καθώς και η περιοδική αξιολόγηση της συμπεριφοράς τους. Παράλληλα, εξετάζεται η βελτίωση της πάγιας ρύθμισης, με αύξηση των δόσεων από 24 σε 36 και μείωση του επιτοκίου, ενώ το ενδεχόμενο νέας ρύθμισης τύπου 120 δόσεων έχει απορριφθεί από το υπουργείο Οικονομικών.
