Έπειτα από μήνες δύσκολων διαπραγματεύσεων μεταξύ ΗΠΑ και Βρυξελλών ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, κατέληξαν τελικά την Κυριακή (27/7) σε εμπορική συμφωνία που απομακρύνει τον κίνδυνο ενός εμπορικού πολέμου ανάμεσα σε δύο από τις μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη.

Η συνάντηση ξεκίνησε κεκλεισμένων των θυρών και ύστερα από μόλις μία ώρα, οι δημοσιογράφοι κλήθηκαν στην πολυτελή αίθουσα χορού στο συγκρότημα «Τραμπ Τέρνμπερι» στην Σκωτία.

«Καταλήξαμε σε συμφωνία», ανακοίνωσε ο Τραμπ, χαρακτηρίζοντάς την «τη μεγαλύτερη» που έχει επιτευχθεί ποτέ σε θέματα εμπορίου και διακρίνοντας σε αυτήν μια υπόσχεση «ενότητας και φιλίας».

Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν χαιρέτισε μια «καλή συμφωνία» που θα φέρει «σταθερότητα» για τις επιχειρήσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

Τι συμφωνήθηκε

Οι δύο αντιπροσωπείες χειροκρότησαν όταν οι ηγέτες τους αντάλλαξαν χειραψία, δύο φορές. Ο Τραμπ περιέγραψε σε αδρές γραμμές τη συμφωνία: δασμοί ύψους 15% στα εισαγόμενα ευρωπαϊκά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων και των αυτοκινήτων, η ΕΕ δεσμεύεται να αγοράσει ενεργειακά προϊόντα ύψους 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων και να κάνει πρόσθετες επενδύσεις ύψους 600 δισεκατομμυρίων στις ΗΠΑ. Οι δασμοί στον χάλυβα και το αλουμίνιο «παραμένουν ως έχουν» πρόσθεσε ο Αμερικανός Πρόεδρος.

Η συμφωνία, οι λεπτομέρειες της οποίας δεν είναι ακόμη γνωστές, θα πρέπει να επικυρωθεί από τις χώρες μέλη της ΕΕ. Οι μόνιμοι πρεσβευτές τους, που βρίσκονται στη Γροιλανδία, ενημερώθηκαν το πρωί την Κυριακής για τις τελευταίες εξελίξεις και θα συνεδριάσουν για να την επικυρώσουν.

Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν από την πλευρά της, τόνισε ότι πρόκειται για μια συμφωνία μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών στον κόσμο, με εμπορικές συναλλαγές ύψους 1,6 τρισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως. «Μόλις λίγες εβδομάδες μετά τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, αυτό είναι το δεύτερο δομικό στοιχείο που επιβεβαιώνει τη διατλαντική συνεργασία», πρόσθεσε η πρόεδρος της Κομισιόν.

Ειδικότερα, αναφερόμενη στις λεπτομέρειες της εμπορικής συμφωνίας, η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν τόνισε ότι προβλέπεται ένας «ενιαίος δασμολογικός συντελεστής 15%» για τη συντριπτική πλειοψηφία των εξαγωγών της ΕΕ, ο οποίος ισχύει στους περισσότερους τομείς, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινήτων, των ημιαγωγών και των φαρμακευτικών προϊόντων.

Επιπλέον, ανέφερε ότι συμφωνήθηκαν μηδενικοί δασμοί σε μια σειρά στρατηγικών προϊόντων: σε όλα τα αεροσκάφη και τα εξαρτήματά τους, σε ορισμένα χημικά, ορισμένα γενόσημα φάρμακα, σε ημιαγωγούς, σε ορισμένα γεωργικά προϊόντα, σε φυσικούς πόρους και κρίσιμες πρώτες ύλες. «Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για να προσθέσουμε περισσότερα προϊόντα σε αυτόν τον κατάλογο», σημείωσε η Φον Ντερ Λάιεν.

Όσον αφορά τον χάλυβα και το αλουμίνιο, η Φον Ντερ Λάιεν είπε ότι η ΕΕ και οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν την κοινή εξωτερική πρόκληση της παγκόσμιας υπερβάλλουσας παραγωγικής ικανότητας και θα συνεργαστούν για να διασφαλίσουν τον δίκαιο παγκόσμιο ανταγωνισμό και να μειώσουν τα εμπόδια μεταξύ τους. Οι δασμοί θα μειωθούν και θα τεθεί σε εφαρμογή ένα σύστημα ποσοστώσεων.

Τέλος, η Φον Ντερ Λάιεν ανέφερε ότι συμφωνήθηκε να αυξηθεί η συνεργασία ΕΕ-ΗΠΑ στον τομέα της ενέργειας. «Οι αγορές αμερικανικών ενεργειακών προϊόντων θα διαφοροποιήσουν τις πηγές εφοδιασμού μας και θα συμβάλουν στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης», τόνισε η πρόεδρος της Κομισιόν. Πρόσθεσε ότι το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο θα αντικατασταθεί με σημαντικές αγορές αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου.

Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κάποια απόφαση για τον τομέα των αλκοολούχων ποτών και του κρασιού, σύμφωνα με τη Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν. Περισσότερες διευκρινήσεις και λεπτομέρειες για το πλαίσιο της συμφωνίας θα ανακοινωθούν εντός των επόμενων εβδομάδων.

Η πρόεδρος της Κομισιόν ευχαρίστησε τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, «για την προσωπική του δέσμευση και την ηγεσία του στην επίτευξη αυτής της σημαντικής επιτυχίας», λέγοντας πως είναι «ένας σκληρός αλλά ικανός διαπραγματευτής».

Ερωτηθείσα για τη συνάντησή της με τον Αμερικανό Πρόεδρο που διήρκησε περίπου μία ώρα, η πρόεδρος της Επιτροπής είπε ότι οι συνομιλίες ήταν «δύσκολες» και «δίκαιες», αλλά κυρίως «δύσκολες» και χαρακτήρισε το αποτέλεσμα «καλό» και «ικανοποιητικό». Παραδέχτηκε ότι οι τελωνειακοί δασμοί 15% είναι σίγουρα μια πρόκληση για ορισμένους, αλλά διατηρούν την πρόσβαση στην αμερικανική αγορά. Σημείωσε, τέλος, ότι η ΕΕ προσπαθεί να ανοίξει νέες αγορές για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.

«Η σημερινή συμφωνία φέρνει βεβαιότητα σε αβέβαιους καιρούς, φέρνει σταθερότητα και προβλεψιμότητα», είπε η πρόεδρος της Κομισιόν στους δημοσιογράφους πριν αναχωρήσει από τη Σκωτία.

Δεν έχουν πέσει οι υπογραφές

Η συμφωνία που επετεύχθη στη Σκωτία είναι πιθανό να γίνει δεκτή με ανακούφιση από τις χρηματοπιστωτικές αγορές όταν ανοίξουν τη Δευτέρα, που ανησυχούσαν ότι οι αμερικανικοί δασμοί μπορεί να οδηγήσουν σε εμπορικό πόλεμο και να πλήξουν την παγκόσμια οικονομία.

Έως νωρίς το βράδυ της Κυριακής δεν είχε δημοσιευθεί κάποια κοινή δήλωση Τραμπ και Φον Ντερ Λάιεν ή κάποιο κείμενο της συμφωνίας. Πρόσωπο που βρίσκεται κοντά στην ευρωπαϊκή διαπραγματευτική ομάδα δήλωσε ανώνυμα στο αμερικανικό περιοδικό Politico ότι είναι ζωτικής σημασίας να σταθεροποιηθεί μια γραπτή συμφωνία το συντομότερο δυνατό.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προγραμματίζεται να ενημερώσει τους πρεσβευτές της ΕΕ για την εμπορική συμφωνία στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα, δήλωσε εκπρόσωπος της δανικής προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ.

Τραμπ και Φον Ντερ Λάιεν μπορούν να πανηγυρίζουν ότι πέτυχαν νίκη

Η διαπραγμάτευση μεταξύ Βρυξελλών και ΗΠΑ είχε γίνει αρκετά σκληρή το τελευταίο διάστημα και το παραδέχθηκε και η ίδια η πρόεδρος της Κομισιόν. Όσο πλησίαζε η 1η Αυγούστου όταν και θα έπρεπε να επιβληθούν αμερικανικοί δασμοί ύψους 30% στα ευρωπαϊκά προϊόντα τόσο φαίνεται ότι πιέζονταν οι δύο διαπραγματευτικές ομάδες.

Γι’ αυτό και την Κυριακή στην Σκωτία ακούστηκαν διάφοροι αριθμοί που εντυπωσιάζουν αλλά ουδείς γνωρίζει τι κρύβεται στα «ψιλά γράμματα» της συμφωνίας. Για παράδειγμα τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια που υποσχέθηκαν οι Βρυξέλλες ότι θα δαπανηθούν για αγορά προϊόντων ενέργειας των ΗΠΑ και σε επενδύσεις σε αμερικανικό έδαφος δεν είναι ξεκάθαρο πότε, πώς και πού ακριβώς θα διοχετευθούν.

Το άκουσμα, όμως, τέτοιων αριθμών έκανε τον Τραμπ να χαμογελάσει και να μιλήσει για μία πολύ καλή συμφωνία, την οποία παρουσιάζει ήδη ως μία μεγάλη νίκη του.

DEAL MADE 🇺🇸

President Trump secures a landmark trade agreement with the European Union. pic.twitter.com/MRKwXN5YRE

— The White House (@WhiteHouse) July 27, 2025

Φυσικά το ίδιο μπορεί να κάνει και η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν αφού υποστηρίζει ότι οι δασμοί από το 30% μειώθηκαν στο 15% για την Ευρώπη. Όπως γνωρίζουν όλοι, όμως, σε αυτές τις συμφωνίες ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες και μόνο όταν θα παρουσιαστούν γραπτά οι πτυχές της εμπορικής συμφωνίας θα μπορεί να γίνει πραγματική αποτίμηση.

Παίρνει σειρά η Κίνα

Ανακοινώνοντας τη συμφωνία με την ΕΕ, αμέσως μετά από εκείνες των προηγούμενων ημερών με την Ιαπωνία, το Βιετνάμ, τις Φιλιππίνες και την Ινδονησία, μήπως ο Ντόναλντ Τραμπ προσπαθούσε να εκτρέψει την προσοχή από την υπόθεση του Τζέφρι Έπστιν που έχει επανέλθει στην επικαιρότητα; Ένας δημοσιογράφος έθεσε ευθέως το ερώτημα στον Ρεπουμπλικάνο πρόεδρο. «Μου κάνετε πλάκα; Δεν έχει καμία σχέση. Μόνο εσείς το σκέφτεστε αυτό, σήμερα που είναι μια καλή ημέρα για την ευρωπαϊκή οικονομία και την αμερικανική οικονομία», απάντησε ξερά ο Τραμπ.

Την Δευτέρα, θα είναι η σειρά της Κίνας και οι διαπραγματευτές των δύο χωρών θα προσπαθήσουν να αποφύγουν μια νέα κλιμάκωση, στη συνάντηση που θα έχουν στη Στοκχόλμη.