Αντίστροφα μετρά ο χρόνος προκειμένου περισσότεροι από 5.000 οι φορολογούμενοι που άρχισαν επαγγελματική δραστηριότητα από την 1η Απριλίου να υποβάλλουν την πρώτη μηνιαία δήλωση ΦΠΑ, έως το τέλος Μαΐου, αντί για τριμηνιαία όπως γινόταν έως σήμερα.

Γράφει ο Δημήτρης Χριστούλιας

Όπως προβλέπει το νέο καθεστώς της ΑΑΔΕ, στο νέο μηνιαίο σύστημα υποβολής δηλώσεων εντάσσονται υποχρεωτικά οι νεοσύστατες επιχειρήσεις και οι νέοι επαγγελματίες που έκαναν έναρξη εργασιών μετά την 1^η  Απριλίου και τηρούν απλογραφικά βιβλία.  Αξίζει να σημειωθεί ότι από την 1η Ιουλίου και μετά το μέτρο αυτό θα επεκταθεί και στους πολίτες που ξεκίνησαν επαγγελματική δραστηριότητα μεταξύ της 1ης Ιανουαρίου του 2024 και της  31ης Μαρτίου του  2025.

Ωστόσο οι πολίτες που είχαν εγγραφεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023 στο φορολογικό μητρώο δεν θα ενταχθούν αυτόματα στο νέο πλαίσιο, αλλά  θα τους δοθεί η δυνατότητα να μεταβούν προαιρετικά από την 1η Οκτωβρίου 2025 στο μηνιαίο μοντέλο  εάν το επιθυμούν.

Επιλογή και ανάκληση επιλογής τριμηνιαίας φορολογικής περιόδου

Οι επιχειρήσεις έχουν την δυνατότητα επιλογής υποβολής δήλωσης ΦΠΑ ανά τρίμηνη φορολογική περίοδο. Ειδικότερα, η δήλωση επιλογής φορολογικής περιόδου δύναται να γίνει μέχρι την προτελευταία εργάσιμη του 1ου ή 4ου ή 7ου ή 10ου μήνα, κατά περίπτωση, εφόσον έως τον αμέσως προηγούμενο μήνα από την δήλωση επιλογής έχουν συμπληρωθεί τουλάχιστον 24 μήνες από τον χρόνο έναρξης εργασιών της επιχείρησης. Η ισχύς της επιλογής φορολογικής περιόδου εκκινεί από την 1η ημέρα του μήνα υποβολής της δήλωσης επιλογής.

Η δήλωση επιλογής γίνεται μέσα από την ψηφιακή πύλη myAADE της ΑΑΔΕ, στην επιλογή Μητρώο και Επικοινωνία/Αλλαγή στοιχείων μητρώου ενώ η δήλωση επιλογής τρίμηνης φορολογικής περιόδου δεν μπορεί να ανακληθεί πριν από την παρέλευση 12 μηνών.

Οι εξαιρέσεις και η επέκταση του μέτρου

Ο στόχος των αλλαγών είναι η βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης αλλά κυρίως να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο των «εξαφανισμένων εμπόρων» οι οποίοι με το προηγούμενο σύστημα, ξεκινούσαν την επαγγελματική τους δραστηριότητα, εισέπρατταν κανονικά το ΦΠΑ και όταν ερχόταν η ώρα να αποδώσουν το φόρο εξαφανιζόταν  και αυτό  έφερνε σημαντικές απώλειες στο Δημόσιο.

Με την ενεργοποίηση του νέου καθεστώτος, θα ενισχυθεί η διαφάνεια αλλά και θα εντοπιστούν ύποπτες περιπτώσεις.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με στοιχεία της Κομισιόν, η χώρα εκτιμάται πως μείωσε σήμερα το κενό ΦΠΑ στο  13,7%  από 29% που ήταν  το 2017   και ο στόχος είναι να μειωθεί  περαιτέρω στο 5% έως το 2029. Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί στον μέσο όρο των κρατών- μελών της ΕΕ. Υπενθυμίζεται πως το ΔΝΤ έχει επισημαίνει πως θα πρέπει να καταργηθούν σταδιακά οι απαλλαγές από το ΦΠΑ που ισχύουν σήμερα για συγκριμένα αγαθά και υπηρεσίες καθώς τις θεωρεί  «αναποτελεσματικές φορολογικές δαπάνες».

Σύμφωνα με τα στοιχεία του προϋπολογισμού, από την επιβολή ΦΠΑ εξαιρούνται 75 κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών και αυτό έχει ένα συνολικό όφελος της τάξεως των  968 εκατ. ευρώ για τους καταναλωτές, τους ελεύθερους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις.

Αυτόματη είσπραξη ΦΠΑ

Την ίδια στιγμή έως το τέλος του έτους η ΑΑΔΕ αναμένεται να θέσει σε πιλοτική εφαρμογή το  μέτρο  για αυτόματη είσπραξη του ΦΠΑ με στόχο η εισπραξιμότητα του φόρου να φτάσει στο 100% από 80% -85% που κινείται σήμερα ενώ από τις αρχές του 2026 σχεδιάζεται η πλήρης εφαρμογή του.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της φορολογικής διοίκησης,  στα πλαίσια της νέας ψηφιακής εποχής της εφορίας, ο ΦΠΑ που επιβάλλεται επί των συναλλαγών θα βεβαιώνεται και θα εισπράττεται αυτόματα, κατά τη στιγμή της συναλλαγής. Με αυτή τη διαδικασία  ο φόρος θα πληρώνεται την ώρα της συναλλαγής και δεν θα απαιτείται η απόδοσή του από τον επαγγελματία, με τις μηνιαίες ή τις τριμηνιαίες περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ. Αυτός σημαίνει ότι όταν ο καταναλωτής προχωρά σε πληρωμή με κάρτα κάποιων αγαθών, ο ΦΠΑ που αναλογεί θα κατατίθεται στον λογαριασμό της ΑΑΔΕ και ο πωλητής θα εισπράττει μόνο την καθαρή αξία των αγαθών.