Σαρωτικές αλλαγές στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας φέρνει το υπουργείο Δικαιοσύνης για να μειώσει στο μισό το χρόνο έκδοσης τελεσίδικων αποφάσεων. Στόχος είναι από τις 1.500 ημέρες περίπου, ο χρόνος να μειωθεί στις 630 ημέρες, στον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Το σχέδιο νόμου με τις αλλαγές στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας παρουσιάστηκε σήμερα (25/6/25) από τον υπουργό Δικαιοσύνης, Γιώργο Φλωρίδη και τον υφυπουργό Δικαιοσύνης, Ιωάννη Μπούγα. Ο κ. Φλωρίδης μάλιστα χαρακτήρισε «τραγικό γεγονός» να εκδίδονται αποφάσεις σε 1.500 ημέρες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι με τα σημερινά δεδομένα στο Πρωτοδικείο Αθηνών, μία υπόθεση συζητείται με την πάροδο τριών ετών από την κατάθεση της αγωγής και η απόφαση εκδίδεται μετά από 6 έως 7 μήνες αργότερα. Συνολικά, κατά μέσο όρο, στο Πρωτοδικείο Αθηνών απαιτούνται 3 έως 4 χρόνια για την έκδοση οριστικής απόφασης, «γεγονός που δεν συνάδει με την αξίωση των πολιτών για γρήγορη και αποτελεσματική Δικαιοσύνη» τόνισε ο κ. Φλωρίδης.

Με την εφαρμογή των νέων διατάξεων του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, οι αποφάσεις της τακτικής διαδικασίας θα εκδίδονται σε έξι μήνες, σε τέσσερις μήνες οι αποφάσεις εκουσίας διαδικασίας  και ένα μήνα οι αποφάσεις ασφαλιστικών μέτρων.

Προέλεγχος αγωγής

Για πρώτη φορά θεσπίζει ο προέλεγχος της αγωγής από τον δικαστή, ο οποίος, εφόσον διαπιστώσει τυχόν ελλείψεις ή ελαττώματα στον φάκελο της υπόθεσης, εκδίδει διάταξη με την οποία κρίνει την αγωγή απαράδεκτη ή αόριστη και τάσσει στον διάδικο συγκεκριμένη προθεσμία, προκειμένου να τη διορθώσει ή να τη συμπληρώσει, εάν αυτό είναι δυνατό. Σε περίπτωση που αυτή η προθεσμία παρέλθει άπρακτη, τότε η διάταξη επικυρώνεται, η δίκη περατώνεται και η υπόθεση διαγράφεται από το πινάκιο. Αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι η κατάργηση τυχόν επαναληπτικής συζήτησης, δεδομένου ότι κάθε παράλειψη ή ελάττωμα της αγωγής μπορεί να έχει συμπληρωθεί ή διορθωθεί από τον διάδικο πριν από τη συζήτηση, χάρη στην αναφερθείσα διάταξη που θα εκδίδει ο δικαστής. Με τα ισχύοντα δεδομένα  για την εκδίκαση μιας αστικής υπόθεσης   ο αρχικός φάκελος κλείνει έπειτα από περίπου 130 ημέρες και στη συνέχεια μπορεί να περάσουν από 2,5 έως 3 χρόνια χωρίς να γίνει η παραμικρή δικαστική ενέργεια και φυσικά χωρίς η υπόθεση να φτάσει στο ακροατήριο.

Εφέσεις

Η κατάθεση των εφέσεων  επί των πρωτοδικών αποφάσεων  δεν  θα κατατίθενται στο Πρωτοδικείο που εξέδωσε την απόφαση, αλλά θα κατατίθενται στο Εφετείο που θα δικάσει την έφεση, μηδενίζοντας  έτσι  του χρόνους εκδίκασης των υποθέσεων στα Εφετεία και μειώνοντας το ύψος  από τις ντάνες των  δικογραφιών που σχηματίζονται στις γραμματείες των δικαστηρίων.

Διαθήκες

Σημαντικές αλλαγές επέρχονται και στη δημοσίευση των διαθηκών. Η κήρυξη διαθήκης ως κυρίας (καθώς και της έκδοσης των σχετικών πιστοποιητικών, που σήμερα καθυστερούν υπερβολικά λόγω της δικαστικής διαδικασίας), θα γίνεται  πλέον από τους συμβολαιογράφους μέσα σε διάστημα μιας εβδομάδας δηλαδή, από 1 έως 7 ημέρες, ενώ σήμερα απαιτούνται τουλάχιστον 300 ημέρες, ενώ η σφράγιση και η αποσφράγιση μεταφέρονται ως αρμοδιότητες από τους συμβολαιογράφους στους δικαστικούς επιμελητές, ως πλέον αρμοδίους.

Ψηφιακή δικογραφία

Μπαίνει σε λειτουργία πλατφόρμα προκειμένου να λειτουργήσει ο μηχανισμός της ψηφιακής  δικογραφίας. Η πλατφόρμα αυτή «στήνεται» ήδη σε συνεργασία του υπουργείου Δικαιοσύνης με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Η  εφαρμογή της  ψηφιακής  δικογραφίας θα ξεκινήσει  μέσα στο 2025 και πρώτα θα συνδεθεί με τα   Κτηματολογικά Γραφεία.Στον φάκελο της ψηφιακής δικογραφίας θα παραμένουν μόνιμα αποθηκευμένες όλες οι δικαστικές αποφάσεις, όλα τα αποδεικτικά έγγραφα, όλες οι καταθέσεις μαρτύρων και κάθε άλλο στοιχείο που αφορά την υπόθεση.Η πλατφόρμα θα διευκολύνει παράλληλα την ηλεκτρονική πληρωμή των δικαστικών παραβόλων   που απαιτούνται για την κατάθεση δικογράφων, ενώ θα παρέχει την δυνατότητα   έκδοσης αντιγράφων από το Βιβλίο Αδικημάτων και Συμβάντων της Ελληνικής Αστυνομίας   μέσω ηλεκτρονικής αίτησης. 

Κώδικας Δικηγόρων

Όπως αναφέρθηκε από το υφυπουργό Δικαιοσύνης, στο πλαίσιο των νομοθετικών πρωτοβουλιών για το επόμενο διάστημα περιλαμβάνονται και βασικές αλλαγές στον Κώδικα Δικηγόρων. Για το λόγο αυτό έχουν κληθεί στο υπουργείο Δικαιοσύνης ο πρόεδρος της Ολομέλειας των προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Δημήτρης Βερβεσός και ο πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων Χριστόφορος Σεβαστίδης.