Ιστορική είναι η σημερινή μέρα για το Πολεμικό Ναυτικό, καθώς πρώτη φρεγάτα Belharra, ο Κίμων περνά επίσημα από το στάδιο του «προγράμματος» στο στάδιο της «Μονάδας του Στόλου», με την ονοματοδοσία και την ύψωση της ελληνικής σημαίας στο Λοριάν.

Για το Πολεμικό Ναυτικό είναι η αρχή μιας νέας γενιάς κύριων μονάδων επιφανείας – αλλά και η κορύφωση ενός χρονικού που ξεκινά από τις επιχειρησιακές ανάγκες, περνά από πολιτικές αποφάσεις, διακρατικές συμφωνίες, σκληρές διαπραγματεύσεις, ναυπηγικά ορόσημα και καταλήγει σε μια τελετή που συνοψίζει χρόνια σχεδιασμού.

Και κάπου εδώ έρχεται και το δεύτερο μήνυμα. Oι FDI δεν είναι πλέον «τρεις και βλέπουμε». Η τέταρτη φρεγάτα έχει πλέον υπογραφεί (Νοέμβριος 2025), μαζί με επέκταση πρόσθετων δυνατοτήτων για το σύνολο του στόλου των ελληνικών FDI και με στόχο αυξημένη ελληνική συμμετοχή στο πρόγραμμα. Άρα, το χρονικό δεν αφορά μόνο το πρώτο πλοίο. Αφορά μια ολόκληρη μετατόπιση ισχύος στη θάλασσα.

2020: Η πραγματικότητα στην αν. Μεσόγειο «έδειξε» τον δρόμο

Το υπόβαθρο για την επιλογή των FDI διαμορφώνεται μέσα σε μια περίοδο αυξημένης έντασης και παρατεταμένης παρουσίας ναυτικών δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Η εμπειρία εκείνης της περιόδου επιτάχυνε την ανάγκη για νέες φρεγάτες με δυνατότητες που να απαντούν σε δύο βασικά σενάρια:

Αντιμετώπιση σύνθετων απειλών (από αέρα, επιφάνεια και υποβρύχια) σε «στενό» γεωγραφικό περιβάλλον όπως το Αιγαίο, αλλά και σε «ανοικτό» περιβάλλον όπως η Αν. Μεσόγειος. Δικτυοκεντρική επιχειρησιακή λειτουργία, όπου μια μονάδα δεν πολεμά μόνη της, αλλά λειτουργεί ως κόμβος: βλέπει, μοιράζει εικόνα, κατευθύνει, συνεργάζεται με αεροπορικά μέσα, άλλες ναυτικές μονάδες και συστήματα ξηράς.

Το ζητούμενο, λοιπόν, δεν ήταν απλά «καινούργια πλοία». Ήταν καινούργια φιλοσοφία επιχειρήσεων. Και εκεί η επιλογή «FDI HN» άρχισε να αποκτά μορφή.

2021: Η πολιτική απόφαση και το «κλείδωμα» της στρατηγικής διάστασης

Στις 10 Σεπτεμβρίου 2021, από το βήμα της ΔΕΘ, ανακοινώνεται από τον Πρωθυπουργό  η πρόθεση ενίσχυσης του ΠΝ με γαλλικές φρεγάτες τύπου Belharra/FDI. Εκείνη τη στιγμή, το μήνυμα είναι διπλό:

Το πρόγραμμα μπαίνει σε τροχιά άμεσης υλοποίησης.

Η επιλογή δεν είναι «τεχνική αποκομμένη από τη στρατηγική», αλλά συνδέεται με μια ευρύτερη αμυντική συνεργασία.

Λίγες ημέρες μετά, στις 28 Σεπτεμβρίου 2021, υπογράφεται η ελληνογαλλική συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης. Η χρονική σύμπτωση δεν είναι τυχαία: η απόκτηση των FDI εντάσσεται από νωρίς σε ένα πλαίσιο διακρατικής σχέσης που «κουμπώνει» επιχειρησιακά, διπλωματικά και βιομηχανικά.

Δεκέμβριος 2021: Το πρόγραμμα πατάει γκάζι – κοπή χάλυβα για την «ΚΙΜΩΝ»

Στις 16 Δεκεμβρίου 2021, στο Λοριάν, πραγματοποιείται η πρώτη κοπή χάλυβα για την πρώτη ελληνική φρεγάτα, την μελλοντική «ΚΙΜΩΝ». Πρόκειται για ορόσημο που έχει ιδιαίτερη σημασία, γιατί εκεί ακριβώς ένα εξοπλιστικό πρόγραμμα παύει να είναι «ανακοίνωση» ή «σχεδιασμός» και γίνεται κατασκευή.

Για το ΠΝ, το μήνυμα ήταν ξεκάθαρο: το χρονοδιάγραμμα δεν θα είναι «ελληνικό αργόσυρτο». Θα είναι σφιχτό, με συγκεκριμένα βήματα και ορατά παραδοτέα.

Μάρτιος 2022: Οι υπογραφές που αλλάζουν τον Στόλο – 3+1 και υποστήριξη

Στις 24 Μαρτίου 2022 υπογράφονται οι συμβάσεις για την απόκτηση τριών φρεγατών FDI HN, με επιλογή (option) για μία ακόμη, καθώς και για την εν συνεχεία υποστήριξή τους. Εκείνη τη μέρα μπαίνουν οι βάσεις για έναν “πυρήνα” νέων μονάδων που θα πάρουν πάνω τους αποστολές υψηλής έντασης την επόμενη 20ετία.

Στον δημόσιο διάλογο η ουσία συχνά χάνεται πίσω από τους αριθμούς.Όμως το κρίσιμο στοιχείο είναι άλλο: οι συμβάσεις αφορούσαν όχι μόνο τα πλοία, αλλά και τη λογική διαθεσιμότητας, τη συντήρηση, την εκπαίδευση, τη μεταφορά τεχνογνωσίας και τον τρόπο με τον οποίο ο Στόλος θα στηρίξει επιχειρησιακά ένα νέο, ιδιαίτερα σύνθετο σύστημα μάχης.

2023: Η «ΚΙΜΩΝ» παίρνει μορφή – καθέλκυση και το πρώτο ορατό αποτέλεσμα

Το 2023 είναι η χρονιά που το πρόγραμμα βγαίνει από τα έγγραφα και φαίνεται καθαρά στο νερό. Η «ΚΙΜΩΝ» καθελκύεται και ακολουθεί η επίσημη τελετή καθέλκυσης/launching στις 4 Οκτωβρίου 2023 στο Λοριάν, παρουσία πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας.

Από εκείνο το σημείο και μετά, η συζήτηση αλλάζει: δεν μιλάμε πια για «τι θα πάρουμε». Μιλάμε για «πότε τελειώνουν τα δοκιμαστικά», «πότε παραδίδεται», «πότε έρχεται Ελλάδα», «πότε επιχειρεί».

Τι φέρνει η FDI HN: Γιατί δεν είναι «άλλη μια φρεγάτα»

Οι FDI HN σχεδιάζονται ως ψηφιακές φρεγάτες πολλαπλού ρόλου, με έμφαση στην αεράμυνα και στην ανθυποβρυχιακή ικανότητα, αλλά και με δυνατότητα ισχυρής κρούσης κατά πλοίων.

Χωρίς να μπούμε σε τεχνικές λεπτομέρειες που αλλάζουν ανά διαμόρφωση, η «μεγάλη εικόνα» για τον Στόλο είναι:

32 αντιαεροπορικοί πύραυλοι Aster σε κάθε πλοίο (σε κάθετους εκτοξευτές), που δίνουν βάθος αντιαεροπορικής άμυνας.

8 Exocet για κρούση κατά πλοίων.

Σύστημα εγγύς άμυνας RAM για την τελική ζώνη προστασίας.

Τορπίλες MU90 για ανθυποβρυχιακές εμπλοκές.

Αντίμετρα CANTO ως κομμάτι της ανθυποβρυχιακής επιβιωσιμότητας.

Πυροβόλο 76 χιλ. για εμπλοκές επιφανείας και αεράμυνα σημείου.

Εξίσου κρίσιμα είναι τα «αόρατα»: αισθητήρες, ολοκλήρωση συστημάτων, διαχείριση μάχης, αυτοματοποίηση, data fusion. Η αξία του πλοίου δεν είναι μόνο στο «τι μεταφέρει», αλλά στο «πώς βλέπει – πώς αποφασίζει – πώς κατανέμει απειλές».

Με λίγα λόγια: η FDI είναι πλοίο-κόμβος. Και αυτό στο Αιγαίο και στην Αν. Μεσόγειο έχει άλλη βαρύτητα.

2024: Από ναυπηγείο σε πλοίο δοκιμών – και η «ΝΕΑΡΧΟΣ» στο νερό

Το 2024 είναι η χρονιά της ωρίμανσης. Η «ΚΙΜΩΝ» προχωρά σε δοκιμές εντός ναυπηγείου (harbour trials) και σταδιακά πλησιάζει το σημείο που θα «γράψει ώρες» στη θάλασσα.

Παράλληλα, στις 19 Σεπτεμβρίου 2024 πραγματοποιείται η καθέλκυση της δεύτερης ελληνικής FDI, της F-602 «ΝΕΑΡΧΟΣ». Το πρόγραμμα αποκτά πλέον χαρακτηριστικά «γραμμής παραγωγής»: το πρώτο πλοίο δοκιμάζεται, το δεύτερο καθελκύεται, το τρίτο προχωρά σε κατασκευή.

Είναι η περίοδος που «χτίζεται» και κάτι άλλο: η ανθρώπινη διάσταση. Πληρώματα, τεχνικοί, στελέχη υποστήριξης και επιτελείς εκπαιδεύονται, παρακολουθούν διαδικασίες, συνδέονται με τον κατασκευαστή και απορροφούν τεχνογνωσία. Γιατί ένα τόσο σύγχρονο πλοίο δεν αρκεί να παραληφθεί. Πρέπει να περάσει σε επιχειρησιακή ρουτίνα.

2025: Η «ΦΟΡΜΙΩΝ» καθελκύεται – και η τέταρτη φρεγάτα γίνεται «κλειδωμένη» πραγματικότητα

Στις 4 Ιουνίου 2025 πραγματοποιείται η καθέλκυση της τρίτης φρεγάτας, της F-603 «ΦΟΡΜΙΩΝ». Το τρίτο πλοίο στο νερό σημαίνει ότι το ελληνικό πρόγραμμα έχει μπει οριστικά στη φάση «αντίστροφης μέτρησης»: οι παραδόσεις έρχονται η μία μετά την άλλη.

Όμως το μεγάλο πολιτικο-επιχειρησιακό γεγονός του 2025 δεν είναι μόνο το τρίτο πλοίο. Είναι η επέκταση. Τον Οκτώβριο 2025 ολοκληρώνεται η θεσμική/κοινοβουλευτική διαδικασία που ανοίγει τον δρόμο για την τέταρτη FDI.

Στις 14 Νοεμβρίου 2025 υπογράφεται η σύμβαση για την τέταρτη φρεγάτα. Μαζί, προβλέπεται και επέκταση πρόσθετων δυνατοτήτων στο σύνολο του στόλου των FDI HN, ενώ τίθεται ως στόχος αυξημένη συμμετοχή ελληνικών εταιρειών στο πρόγραμμα, με υψηλότερο ποσοστό εγχώριου έργου στην τέταρτη μονάδα.

Αυτό είναι το σημείο που αλλάζει τη συζήτηση στο ΠΝ: από «τρεις νέες φρεγάτες» περνάμε σε «στόλο FDI». Η διαφορά μεταφράζεται σε οικονομίες κλίμακας σε υποστήριξη, κοινά συστήματα, κοινή εκπαίδευση, κοινή λογική επιχειρήσεων. Με απλά λόγια: μεγαλώνει η ισχύς και μειώνεται το ρίσκο.

18 Δεκεμβρίου 2025: Η «ΚΙΜΩΝ» σηκώνει ελληνική σημαία – από τη θεωρία στην αποστολή

Η τελετή ονοματοδοσίας και ύψωσης της ελληνικής σημαίας στη «ΚΙΜΩΝ» είναι η συμβολική διαδικασία για την είσοδο των FDI στο Πολεμικό Ναυτικό. Από εδώ και πέρα ξεκινά το πραγματικό δύσκολο κομμάτι: η επιχειρησιακή ενσωμάτωση.

Τι σημαίνει αυτό πρακτικά;

Ολοκλήρωση δοκιμών και παραλαβών με βάση τις απαιτήσεις του ΠΝ.

Φόρτωση/ενσωμάτωση οπλικών συστημάτων και πιστοποιήσεις.

Εκπαίδευση πληρώματος και τακτική ένταξη σε σχηματισμούς, σενάρια και ασκήσεις.

Διαλειτουργικότητα: να «μιλάει» το πλοίο με αεροσκάφη, ελικόπτερα, άλλες μονάδες, συστήματα ξηράς – όχι ως “μονάδα”, αλλά ως μέρος δικτύου.

Αυτός είναι ο λόγος που η παραλαβή μιας σύγχρονης φρεγάτας δεν τελειώνει την ημέρα της τελετής. Εκείνη την ημέρα ξεκινά η μετάβαση από την παράδοση στην ικανότητα.

Γιατί η τέταρτη FDI είναι κομβική

Σε καθαρά επιχειρησιακούς όρους, η τέταρτη φρεγάτα:

– Αυξάνει τον αριθμό των διαθέσιμων ημερών στη θάλασσα για μια κρίσιμη κατηγορία πλοίων. Όσο πιο σύνθετο το περιβάλλον, τόσο μεγαλύτερη ανάγκη για αξιόπιστη παρουσία.

– Δίνει βάθος στη δομή δυνάμεων: μπορείς να έχεις ταυτόχρονα μονάδες σε αποστολές, μονάδες σε εκπαίδευση, μονάδες σε συντήρηση, χωρίς να «γδέρνεις» το πρόγραμμα.

– Εδραιώνει βιομηχανικά και τεχνικά την υποστήριξη: περισσότερες μονάδες σημαίνουν ισχυρότερο κίνητρο για εγχώρια συμμετοχή, καλύτερη διαχείριση ανταλλακτικών, πιο σταθερή αλυσίδα υποστήριξης.

Χρονολόγιο – οι σταθμοί που έφεραν τις FDI στην ελληνική σημαία

10 Σεπτεμβρίου 2021: Πολιτική ανακοίνωση/προαναγγελία για γαλλικές φρεγάτες.

28 Σεπτεμβρίου 2021: Διακρατική στρατηγική συμφωνία.

16 Δεκεμβρίου 2021: Κοπή χάλυβα για την «ΚΙΜΩΝ».

24 Μαρτίου 2022: Υπογραφή συμβάσεων για 3+1 FDI HN και υποστήριξη.

4 Οκτωβρίου 2023: Επίσημη καθέλκυση/launching της «ΚΙΜΩΝ».

19 Σεπτεμβρίου 2024: Καθέλκυση της «ΝΕΑΡΧΟΣ».

4 Ιουνίου 2025: Καθέλκυση της «ΦΟΡΜΙΩΝ».

14 Νοεμβρίου 2025: Υπογραφή σύμβασης για την 4η FDI, μαζί με επέκταση πρόσθετων δυνατοτήτων για όλο τον στόλο FDI HN.

18 Δεκεμβρίου 2025: Ονοματοδοσία και ύψωση ελληνικής σημαίας στη «ΚΙΜΩΝ».

Η επόμενη μέρα: Οι FDI ως «κορμός» και όχι ως «ενίσχυση»

Το Πολεμικό Ναυτικό μπαίνει σε μια νέα φάση. Οι FDI δεν θα είναι «μερικές σύγχρονες μονάδες που θα ξεχωρίζουν» αλλά ο κορμός μιας φιλοσοφίας επιχειρήσεων που απαιτεί:

συνεχή εικόνα τακτικής κατάστασης,

ικανότητα αντιμετώπισης κορεσμού,

ανθυποβρυχιακή υπεροχή,

συνεργασία με εναέρια μέσα και το πιο κρίσιμο

δυνατότητα να παρουσίας σε ανοικτές θαλάσσιες ζώνες ενδιαφέροντος σε Αιγαίο και Αν. Μεσόγειο.

Αυτό είναι το πραγματικό νόημα του χρονικού από την υπογραφή μέχρι τη σημαία στη «ΚΙΜΩΝ». Δεν είναι απλά μια «παραλαβή». Είναι η αρχή ενός νέου τρόπου που ο Στόλος θα μπορεί να πολεμά, να αποτρέπει και να «γράφει» παρουσία.