Η ΕΡΤ τιμά την εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, με ένα πλούσιο πρόγραμμα που περιλαμβάνει ιστορικές ταινίες, ντοκιμαντέρ, προγράμματα από το Αρχείο της ΕΡΤ, καθώς και εκπομπές και συναυλίες αφιερωμένες στην εθνική εορτή.

Εκτός από τα γραμμικά κανάλια της ΕΡΤ, η 28η Οκτωβρίου έχει την τιμητική της και στο ERTFLIX που φιλοξενεί ένα ξεχωριστό αφιέρωμα με σπουδαίες κινηματογραφικές ταινίες, οι οποίες είναι διαθέσιμες στην ειδική κατηγορία «Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος».

ΕΡΤNEWS

Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 2024

Στις 23:00, στην πρεμιέρα της εκπομπής «365 Στιγμές», η Σοφία Παπαϊωάννου παρουσιάζει μια έρευνα για τις πρώτες μέρες του ελληνοϊταλικού πολέμου το 1940.

Από την όπερα του Ιταλού συνθέτη Πουτσίνι στο Εθνικό Θέατρο, λίγα εικοσιτετράωρα πριν από την έναρξη του πολέμου και την παράδοση του τελεσίγραφου χαράματα στο σπίτι του Μεταξά, η εκπομπή μεταφέρεται στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Επισκέπτεται τα χωριά της περιοχής όπου έζησαν τις πρώτες μάχες και τις πρώτες νίκες. Συναντά την τελευταία εν ζωή γυναίκα της Πίνδου, αλλά και το μικρό παιδάκι τότε, που το έκρυψε Ιταλός στο σχολείο του, για να μην σκοτωθεί την ώρα που έμπαιναν στο χωριό. Η εκπομπή φέρνει στο φως την άγνωστη ιστορία του πρώτου νεκρού στρατιώτη. Ποιος ήταν, από πού ξεκίνησε και πώς σκοτώθηκε ο νεαρός στρατιώτης που με το αίμα του γράφτηκε το ιστορικό πρώτο πολεμικό ανακοινωθέν της 28ης Οκτωβρίου;

ΕΡΤ1

Σάββατο 26 Οκτωβρίου 2024

Στις 20:10, η ΕΡΤ1 μεταδίδει το πολεμικό δράμα, ελληνικής παραγωγής 1971, «Υποβρύχιο Παπανικολής».

Σκηνοθεσία: Γιώργος Ζερβουλάκος
Σενάριο: Δημήτρης Ζαννίδης
Παίζουν: Κώστας Καζάκος, Αιμιλία Υψηλάντη, Γιάννης Φέρτης, Σταυρός Ξενιδης, Άννα Βαγενά, Αρτεμης Μάτσας, Βασίλης Μαλουχος, Κίμων Περλεγκας, Δημήτρης Χρυσομάλλης, Ηλίας Καπετανιδης, Πανος Σαργεντης
Υπόθεση: Η ιστορία του υποβρυχίου «Παπανικολής» και η δράση του κατά τον ελληνοιταλικό πόλεμο. Ο κυβερνήτης Μίλτος Ιατρίδης και ο υποπλοίαρχος Βασίλης Ασλάνογλου οδηγούν το σκάφος σε περιπολία στα στενά του Οτράντο. Εντοπίζουν μια ιταλική νηοπομπή και της επιτίθενται, βυθίζοντας τρία πλοία. Ο ιταλικός στόλος της Αδριατικής καταδιώκει το υποβρύχιο, αλλά ο «Παπανικολής» επιστρέφει τελικά στη βάση του.

Κυριακή 27 Οκτωβρίου 2024

Στις 13:00, παρακολουθούμε την ελληνική κωμωδία, παραγωγής 1970, «Εγώ ρεζίλεψα τον Χίτλερ».

Σκηνοθεσία: Κώστας Καραγιάννης
Σενάριο: Λάκης Μιχαηλίδης
Παίζουν: Κώστας Βουτσάς, Αιμιλία Υψηλάντη, Λάκης Κομνηνός, Γιάννης Βόγλης, Λαυρέντης Διανέλλος, Θόδωρος Κατσαδράμης, Γιώργος Μοσχίδης, Βάσια Τριφύλλη
Υπόθεση: Βρισκόμαστε στην περίοδο της γερμανικής Κατοχής. Σε μια ελληνική κωμόπολη φτάνει, με μυστική αποστολή, ο Άγγλος ταγματάρχης Λώρενς. Σκοπός του είναι να ανατινάξει μια αποθήκη πυρομαχικών, απ’ την οποία εφοδιάζονται οι γερμανικές δυνάμεις της Μέσης Ανατολής, αλλά συλλαμβάνεται από τους Γερμανούς. Όταν στην ίδια πόλη φτάνει ο περιοδεύων θίασος ενός φουκαρά ηθοποιού, του Γρηγόρη Τσάβου που μοιάζει καταπληκτικά με τον ταγματάρχη των Ες-Ες, φον Ρούμπεν, ο οποίος έρχεται για ν’ ανακρίνει τον Λώρενς, οι άντρες της Αντίστασης και μια παλιά του φίλη, η Άννα, τον πείθουν –σαν καλός ηθοποιός που είναι– να πάρει τη θέση του φον Ρούμπεν κι έτσι να συμβάλλει στην ανατίναξη της αποθήκης. Όπερ και εγένετο…

Ακόμη μια σπουδαία ελληνική ταινία, μεταδίδει η ΕΡΤ1, στις 20:15. Πρόκειται για το πολεμικό δράμα, παραγωγής 2021, «Καλάβρυτα 1943». Στην πολυβραβευμένη ταινία, με συμμετοχή σε πολλά φεστιβάλ, πραγματοποίησε την τελευταία κινηματογραφική του εμφάνιση, ο Μαξ φον Σίντοφ.

Σκηνοθεσία: Νικόλας Δημητρόπουλος
Σενάριο: Δημήτριος Κατσαντώνης
Παίζουν: Μαξ φον Σίντοφ, Αστρίντ Ρους, Δανάη Σκιάδη, Νικόλας Παπαγιάννης, Μάρτιν Λάερ, Γιώργος Βογιατζής, Μαρία Καβουκίδου, Μαρία Αλιφέρη, Άλις Κριγκ, Τόμας Αράνα, Γιώργος Βογιατζής, Μάξιμος Λιβιεράτος, Τάσος Καρλής, Θάνος Τοκάκης, Προμηθέας Αλειφερόπουλος
Υπόθεση: Πολεμικό δράμα με θέμα το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων, που διαπράχθηκε από τα γερμανικά στρατεύματα Κατοχής, τον Δεκέμβριο του 1943. Ένας από τους τελευταίους επιζώντες του Ολοκαυτώματος διηγείται τα γεγονότα στη Γερμανίδα δικηγόρο, που έχει αναλάβει να αποκρούσει τις ελληνικές αξιώσεις αποζημίωσης των θυμάτων. Η ιστορία ξεδιπλώνεται και τα τεκμήρια για τον βίαιο αφανισμό περίπου εφτακοσίων Ελλήνων πληθαίνουν, φέρνοντας την ηρωίδα προ των ιστορικών ευθυνών των προγόνων της. Στην ταινία «Καλάβρυτα 1943», ο Μαξ φον Σίντοφ πραγματοποίησε την τελευταία κινηματογραφική του εμφάνιση. Η ταινία έχει αποσπάσει βραβεία σε φεστιβάλ Κινηματογράφου στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 2024

Στις 14:00, μεταδίδεται η εκπομπή «ΠΟΠ Μαγειρική». Στο επετειακό επεισόδιο, στο στούντιο της εκπομπής έρχεται ο ιστορικός και αναπληρωτής καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Θανάσης Χρήστου, για να γιορτάσει μαζί με τον Ανδρέα Λαγό την εθνική μας επέτειο. Οι δύο άντρες μαγειρεύουν δύο λαχταριστά πιάτα, το πρώτο τσιπούρα με πατάτες και το δεύτερο σουτζουκάκια στιφάδο με τοματάκι. O Θανάσης Χρήστου, μιλά για το «Έπος του ’40», τις μεγάλες νίκες του ελληνικού στρατού εις βάρος των Ιταλών, το ιστορικό «Alors, c’est la guerre» του Ιωάννη Μεταξά που οδήγησε την ουδέτερη μέχρι τότε Ελλάδα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, και εξηγεί πώς η Ελλάδα έγινε η πρώτη χώρα που είχε την τόλμη να αντιμετωπίσει τις αήττητες μέχρι τότε δυνάμεις του Άξονα.

ΕΡΤ2

Κυριακή 27 Οκτωβρίου 2024

Στις 10:30, μη χάσετε από την ΕΡΤ2 τη συναυλία «Ύμνος εις την Ελευθερίαν», που έδωσε η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ στα Καλάβρυτα, συμμετέχοντας στους εορτασμούς για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, που διοργάνωσε η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Το εμβληματικό έργο παρουσιάστηκε αυτούσιο, σε ενορχήστρωση και επεξεργασία του συνθέτη και μαέστρου Άλκη Μπαλτά, στο Πανελλήνιο Ηρώο Εθνικής Παλιγγενεσίας Αγωνιστών 1821, στην Αγία Λαύρα Καλαβρύτων, την Παρασκευή 23 Ιουλίου 2021.

Στις 12:00, μεταδίδεται από το Αρχείο της ΕΡΤ, το επεισόδιο «Κινούμενες εικόνες του 1940», από την εκπομπή «Παρασκήνιο». Το επεισόδιο αναφέρεται στη συγκλονιστική δεκαετία του ’40, όπως αποτυπώνεται στις κινούμενες κινηματογραφικές εικόνες της εποχής:

Άγνωστα ντοκουμέντα του Αλβανικού Μετώπου στα τέλη του ’40 και στις αρχές του ’41.
Σκηνές από τη ζωή στην Αθήνα, αλλά και στην ελληνική επαρχία.
Η καθημερινότητα των Αθηναίων στα χρόνια της γερμανικής Κατοχής.
Οι μέρες της Απελευθέρωσης και του Εμφυλίου.
Τα πρώτα ειρηνικά χρόνια μετά τον πόλεμο.
Τα ντοκουμέντα σχολιάζονται με κείμενα που γράφτηκαν εν θερμώ την εποχή που διαδραματίσθηκαν τα γεγονότα και από μεταγενέστερα σχόλια, που αναφέρονται στην εποχή αυτή.

Στις 17:00, από την εκπομπή «Το θέατρο της Δευτέρας», παρουσιάζεται η κωμωδία, παραγωγής 1977, «Οι Γερμανοί ξανάρχονται» των Αλέκου Σακελλάριου και Χρήστου Γιαννακόπουλου. Οι δύο μεγάλοι συγγραφείς του κατάφεραν, εκτός από το να γράψουν μία άρτια από κάθε άποψη κωμωδία, ν’ αποτυπώσουν, μέσα από τις σκηνές της, την πολιτική των Μεγάλων Δυνάμεων απέναντι στη χώρα μας και να εκφράσουν την αγωνία του μέσου Έλληνα για το μέλλον αυτού του τόπου.

Σκηνοθεσία: Αλέκος Σακελλάριος
Τηλεσκηνοθεσία: Κώστας Ζωγόπουλος
Σενάριο: Αλέκος Σακελλάριος, Χρήστος Γιαννακόπουλος
Μουσική επιμέλεια: Ζακ Μεναχέμ
Σκηνικά-κοστούμια: Γιάννης Καρύδης
Διεύθυνση παραγωγής: Στέλιος Αντωνιάδης
Παίζουν: Γιάννης Μιχαλόπουλος, Βασίλης Τσιβιλίκας, Βίνα Ασίκη, Λευτέρης Ελευθεριάδης, Ορφέας Ζάχος, Δημήτρης Καλλιβωκάς, Γιάννης Μαλούχος, Μαρία Μαρτίκα, Παναγιώτης Παναγόπουλος, Δήμητρα Σερεμέτη, Εύη Τριανταφύλλου, Τάσος Ψωμόπουλος, Γιάννης Παπαϊωάννου

Στις 23:00, η ΕΡΤ2 μεταδίδει την «Επιθεώρηση ‘40», ένα μοναδικό αφιέρωμα στα επιθεωρησιακά τραγούδια της Κατοχής που παρουσίασε η Xορωδία της ΕΡΤ, συμπράττοντας με τον ηθοποιό-performer Θανάση Aλευρά, την Πέμπτη 26 Οκτωβρίου 2023, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Ο μαέστρος της και ενορχηστρωτής Μιχάλης Παπαπέτρου ερευνά το πλούσιο Αρχείο της ΕΡΤ αναδεικνύοντας, μεταξύ άλλων, άγνωστα μουσικά διαμάντια συνθετών όπως ο Θεόφραστος Σακελλαρίδης και ο Γιάννης Σπάρτακος, τολμηρά στιχουργήματα και διασκευές, που αποτυπώθηκαν από τους ίδιους τους πρωταγωνιστές της εποχής σε ξεχωριστά επεισόδια της εκπομπής «Μουσική βραδιά» του Γιώργου Παπαστεφάνου.

Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 2024

Στις 09:00, από το Αρχείο της ΕΡΤ, παρακολουθούμε το επεισόδιο «Δήμος Παυλάκης, Νταχάου Νο 52000» της σειράς ντοκιμαντέρ «Σαν παραμύθι». Ο Δήμος Παυλάκης αφηγείται την ιστορία της σύλληψής του από Ιταλούς στρατιώτες στο Αλβανικό Μέτωπο και τις μέρες της αιχμαλωσίας του στα ιταλικά στρατόπεδα. Παράλληλα, προβάλλεται η πορεία του ναζισμού στην Ευρώπη, η επικράτηση των Γερμανών και η περίοδος της Κατοχής στην Ελλάδα. Ο πραγματικός εφιάλτης αρχίζει για τον Δήμο Παυλάκη όταν μεταφέρεται από τους Γερμανούς στο Νταχάου, με τον ίδιο να περιγράφει τη συνάντησή του με τον Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, Νίκο Ζαχαριάδη. Αργότερα, μεταφέρεται στην Τσεχοσλοβακία και εργάζεται, ως κρατούμενος πάντα, σ’ ένα τεράστιο τούνελ. Ήταν ο μόνος, που κατάφερε να επιβιώσει στις απάνθρωπες εκείνες συνθήκες.

Στις 10:00, σε απευθείας σύνδεση με τον Καθεδρικό Ιερό Ναό Αθηνών, θα μεταδοθεί η Δοξολογία για την επέτειο της εθνικής εορτής της 28ης Οκτωβρίου.

Ακολουθεί, στις 10:30, το ντοκιμαντέρ «Γεννήθηκα γυναίκα: Η Γυναίκα στην Αντίσταση», το οποίο είναι αφιερωμένο στις γυναίκες που έλαβαν μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Αγωνίστριες του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ περιγράφουν την εμπειρία της συμμετοχής τους στον αντιστασιακό αγώνα κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Κατά τη διάρκεια της εκπομπής μιλούν η Ελένη Κυβέλου-Καμουλάκου, η Μαρία Μπέικου, η Κατίνα Βασιληά-Σαπουντζή, η Μαίρη Μπίκια-Αρώνη, η Ζωή Κουλουπτάνη-Λιναρδάτου, η Αλίκη Σχοινά, η Τούλα Μάρα-Μιχαλακέα και η Βαγγελιώ Γεωργαντά-Φραντζεσκάκη. Την αφήγηση πλαισιώνει αρχειακό υλικό που καταγράφει τη δράση αυτών των αγωνιστριών, καθώς και φωτογραφίες γυναικών που έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια της Αντίστασης.

Στις 12:00, από το Αρχείο της ΕΡΤ, παρακολουθούμε το επεισόδιο «Η περιπέτεια της σημαίας: Μανώλης Γλέζος – Απόστολος Σάντας» από τη σειρά «Εκπομπές που αγάπησα». Ο Φρέντυ Γερμανός θυμάται το παλαιότερο αφιέρωμα της εκπομπής «Πρώτη σελίδα» (1982), στον Μανώλη Γλέζο και στον Απόστολο Σάντα, που τη νύχτα της 30ής Μαΐου 1941 κατέβασαν τη σημαία των ναζί κατακτητών από τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης. Οι δύο ήρωες της Εθνικής Αντίστασης ζωντανεύουν την ιστορία τους. Περιγράφουν το κλίμα της εποχής, πότε και πού γεννήθηκε η ιδέα της πρώτης αντιστασιακής πράξης της Ευρώπης, τη σκέψη και την απόφασή τους. Εξιστορούν αναλυτικά τα γεγονότα, περιγράφοντας την πορεία που ακολούθησαν την ημέρα εκείνη, τη διαδρομή τους μέσα από τη σπηλιά μέχρι την επιφάνεια του Βράχου, καθώς και πώς πέτυχαν να κατεβάσουν τη γερμανική σημαία από τον ιστό.

Στις 19:00, μεταδίδεται το επεισόδιο «Τα τραγούδια του ‘40» της εκπομπής «Μουσική Βραδιά», με θέμα τα μουσικά και καλλιτεχνικά δρώμενα της Αθήνας την περίοδο της ιταλικής εισβολής και λίγο αργότερα, κατά τη γερμανική Κατοχή. Ο Γιώργος Παπαστεφάνου μάς δίνει το ιστορικό πλαίσιο της εποχής εκείνης, ενώ εναλλάσσονται ασπρόμαυρες φωτογραφίες από την Αθήνα στις αρχές της δεκαετίας του ’40. Ακούγονται τραγούδια που έγιναν γνωστά εκείνη την εποχή, ενώ διάφοροι άνθρωποι του θεάτρου ξεδιπλώνουν τις αναμνήσεις τους για την πορεία του θεάτρου κατά τα δύσκολα χρόνια της Kατοχής.

Το μουσικό ταξίδι συνεχίζεται στις 19:50, με το επεισόδιο «Παιδιά, της Ελλάδος παιδιά» από τη σειρά εκπομπών «Τραγούδια που έγραψαν ιστορία». Πρόκειται για το ημίωρο δημιουργικό ντοκιμαντέρ, πορτρέτο του τραγουδιού «Παιδιά, της Ελλάδος παιδιά», που ηχογραφήθηκε το 1940 κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου, σε μουσική του Μιχάλη Σουγιούλ, στίχους του Μίμη Τραϊφόρου και εκτέλεση της Σοφίας Βέμπο. Το ντοκιμαντέρ προσεγγίζει, διερευνά και αναδεικνύει τον τρόπο, την αφορμή, τις κοινωνικές συνθήκες και τους στόχους δημιουργίας αυτού του τραγουδιού, αλλά και την απήχηση που είχε. Μαρτυρίες, εξομολογήσεις από τις κόρες του Σουγιούλ, Ηρώ και Αλίκη, την ηθοποιό Άννα Καλουτά και τον Ελευθέριο Οικονόμου, πολεμιστή και τραυματία το 1940 στο αλβανικό μέτωπο.

ΕΡΤ3

Σάββατο 26 Οκτωβρίου 2024

Στις 08:00, σε απευθείας σύνδεση με τον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου Πολιούχου Θεσσαλονίκης, θα μεταδοθεί ο Όρθρος, το Πανηγυρικό Αρχιερατικό Συλλείτουργο και η Δοξολογία για την Επέτειο της Απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης.

Στις 12:00, παρακολουθούμε από το Αρχείο της ΕΡΤ, το α’ μέρος του ιστορικού ντοκιμαντέρ «Ενθύμιον Θεσσαλονίκης 1912-1945», το οποίο είναι αφιερωμένο στην επέτειο των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της πόλης.

Στις 14:00, μεταδίδεται από την εκπομπή «Το αλάτι της γης» το επεισόδιο για τα δημοτικά και τα ρεμπέτικα τραγούδια του ’40. Η έρευνα επικεντρώνεται σε τραγούδια τα οποία επικεντρώνεται σε τραγούδια δημοτικά και ρεμπέτικα, τα οποία στην εποχή τους εξέφρασαν με γνησιότητα και ενθουσιασμό τα συλλογικά συναισθήματα απέναντι στον Πόλεμο. Πρόκειται για τραγούδια που ηχογραφήθηκαν σε δίσκους 78 στροφών, στο διάστημα από την κήρυξη του Πολέμου μέχρι την εισβολή των Γερμανών, με τις φωνές των Γιώργου Παπασιδέρη, Γεωργίας Μηττάκη, Μ. Βαμβακάρη, Απ. Χατζηχρήστου, Δ. Γκόγκου-Μπαγιαντέρα, Στ. Περπινιάδη, Δ. Περδικόπουλου κ.ά.

Στις 22:30, η ΕΡΤ3 μεταδίδει το πρώτο επεισόδιο «Πριν τη μάχη» της σειράς ντοκιμαντέρ τεσσάρων επεισοδίων «Η Μάχη της Κρήτης – Επιχείρηση Ερμής». Με την Ηπειρωτική Ελλάδα υπό την κατοχή τους, οι Γερμανοί σχεδιάζουν την από αέρος κατάληψη της Κρήτης, η οποία εκτιμούν πως θα είναι μια εύκολη νίκη. Όμως, δεν υπολογίζουν το «κρυφό» όπλο των Συμμάχων, ούτε βέβαια, τη σθεναρή αντίσταση των Κρητικών.

Ακολουθεί, στις 23:30, το δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ «Οι μαθητές του Ουμπέρτο Πρίμο». Το 2003, ο καθηγητής Αντόνιο Κρεσέντσι ανακάλυψε ένα παλιό αρχείο στο υπόγειο του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου στη Θεσσαλονίκη, το οποίο περιλάμβανε φωτογραφίες, σχολικές εκθέσεις, ταυτότητες και απολυτήρια. Το κτίριο ήταν κάποτε η έδρα του ιταλικού σχολείου «Ουμπέρτο Πρίμο», όπου φοιτούσαν εκατοντάδες Εβραίοι μαθητές μέχρι το σχολικό έτος 1941- 42. Το γεγονός αυτό ήταν η αφετηρία για τη δημιουργία του ντοκιμαντέρ. Μέσα από τις περιπέτειες 9 μαθητών η ταινία αφηγείται την ιστορία του Ολοκαυτώματος στην Ελλάδα, και πιο συγκεκριμένα στη Θεσσαλονίκη, όπου το 96% των Εβραίων της πόλης οδηγήθηκαν στο Άουσβιτς.

Κυριακή 27 Οκτωβρίου 2024

Στις 14:00, το νέο επεισόδιο της εκπομπής «Κυριακή στο Χωριό ξανά», μας ταξιδεύει στην Τήλο. Ποια είναι τα μαγειρέματα της Τήλου; Ποια είναι η ιστορία του Μικρού Χωριού; Πότε χορεύουν την θρυλική «Κούπα» στο Μεγάλο Χωριό; Πώς έφτασαν εδώ κάποτε οι νάνοι ελέφαντες και γιατί αξίζει να επισκεφθούμε την Παλαιοντολογική Έκθεση αλλά και το Αρχαιολογικό Μουσείο; Ποια είναι η δράση της «Ένωσης Νέων»; Ο Κωστής Ζαφειράκης μαθαίνει όλα τα μυστικά του νησιού, κουβεντιάζοντας με τους ντόπιους. Στο μεγάλο γλέντι του νησιού, τα τραγούδια και οι χοροί καθρεφτίζουν την ιστορία και τις ζωές των ανθρώπων.

Στις 22:30, μεταδίδεται το δεύτερο επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «Η Μάχη της Κρήτης – Επιχείρηση Ερμής». Στο επεισόδιο, που τιτλοφορείται «Επίθεση από αέρος», μεταφερόμαστε στο πρωινό της 20ης Μαΐου 1941, όταν ο ουρανός της Κρήτης γέμισε αεροπλάνα. Επιζώντες περιγράφουν τις δραματικές στιγμές που έζησαν τις δύο πρώτες μέρες της Μάχης, ενώ, ειδικοί αναλύουν τα πλεονεκτήματα και τα λάθη των δύο πλευρών.

Στις 23:30, παρακολουθούμε σε Α’ τηλεοπτική μετάδοση, το βιογραφικό ρομαντικό δράμα, παραγωγής Γερμανίας-Ιταλίας 2018, «Μη χαμηλώνεις το βλέμμα».

Σκηνοθεσία: Φλόριαν Χένκελ φον Ντόνερσμαρκ
Πρωταγωνιστούν: Τομ Σίλινγκ, Σεμπάστιαν Κοχ, Πόλα Μπερ, Σάσκια Ρόζενταλ, Όλιβερ Μασούτσι
Υπόθεση: Το 1937 στη Γερμανία του Τρίτου Ράιχ, ο μικρός Κουρτ Μπάρνερτ, με εξαιρετική έφεση στη ζωγραφική, βλέπει το δάσκαλο πατέρα του άνεργο επειδή δεν γράφεται στο ναζιστικό κόμμα. Η θεία του, Ελίζαμπεθ, πανέμορφη, αλλά και αιθεροβάμων, τον πηγαίνει σε εκθέσεις και προσπαθεί να του γνωρίσει την τέχνη. Όταν, ωστόσο, η Ελίζαμπεθ διαγιγνώσκεται ως σχιζοφρενής, ο ιατρός (και μέλος των SS), καθηγητής Καρλ Ζίμπαντ, πρώτα υπογράφει τη στείρωσή της (για την προοδευτική εξυγίανση της άριας φυλής) και, στη συνέχεια, την οδηγεί στο θάνατό της σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Μια δεκαετία και κάτι μετά, στη μεταπολεμική πλέον Ανατολική Γερμανία ο Κουρτ βρίσκεται σε αδιέξοδο.

Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 2024

Στις 07:00, μεταδίδεται από το Αρχείο της ΕΡΤ, το ντοκιμαντέρ «Το έπος του ’40 στα αλβανικά βουνά», το οποίο είναι αφιερωμένο στο αλβανικό μέτωπο και τις ηρωικές μάχες που έδωσε ο ελληνικός στρατός στα βουνά της Αλβανίας, μετά την ιταλική εισβολή στην Ελλάδα το 1940. Βετεράνοι του πολέμου καταθέτουν την εμπειρία τους από τις σημαντικότερες μάχες και μιλούν για τις ακραίες συνθήκες κάτω από τις οποίες διεξάγονταν οι εχθροπραξίες. Την αφήγηση των γεγονότων συμπληρώνουν μαρτυρίες ανθρώπων που βοήθησαν σημαντικά στην αντίσταση κατά των Ιταλών.

Στις 08:00, παρακολουθούμε, επίσης από το Αρχείο της ΕΡΤ, το ντοκιμαντέρ «Μέρες γερμανικής κατοχής». Σε αυτό το ντοκιμαντέρ προβάλλεται μια σύνθεση οπτικοακουστικού αρχειακού υλικού από την περίοδο της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα και κυρίως στην Αθήνα. Η πλειοψηφία των κινηματογραφικών λήψεων που αφορούν την Αθήνα πραγματοποιήθηκαν από τον Άγγελο Παπαναστασίου, ο οποίος με μια μηχανή λήψης 16 χιλιοστών κινηματογράφησε με μυστικότητα κατά τη διάρκεια της Κατοχής σκηνές από την καθημερινότητα των πολιτών, αλλά κυρίως, τις βαναυσότητες των κατακτητών εις βάρος τους. Η αξία των λήψεων αυτών καταδεικνύεται από το γεγονός ότι χρησιμοποιήθηκαν ως αποδεικτικό στοιχείο στη δίκη της Νυρεμβέργης.

Ακολουθεί, στις 08:30 (και σε επανάληψη στις 15:30), το ντοκιμαντέρ «Η σφαγή των Πύργων» που αφηγείται το χρονικό της σφαγής στους Πύργους Κοζάνης από τις δυνάμεις κατοχής, εξαιτίας της συμμετοχής του στην Εθνική Αντίσταση.

Στις 09:00, μεταδίδεται το πρώτο επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «Οι μνήμες πέτρωσαν μέσα της… », η οποία καταγράφει τις μνήμες καθημερινών γυναικών που έζησαν μια κατεχόμενη ζωή και επέζησαν της φρίκης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το πρώτο επεισόδιο «Τι πάει να πει πόλεμος;», μας μεταφέρει στην έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου. Μανάδες αποχαιρετούν τους γιους τους, νέες κοπέλες, τους αρραβωνιαστικούς ή τους άντρες τους, μικρά παιδιά, τους γονείς τους. Oι στρατιώτες φεύγουν για το μέτωπο και οι γυναίκες μένουν πίσω και βοηθούν με κάθε τρόπο. Πλέκουν φανέλες, γράφουν γράμματα για να τους στηρίξουν και οι πιο γενναίες κουβαλούν πολεμοφόδια και τραυματίες. Ο ενθουσιασμός και ο φόβος πηγαίνουν πλάι –πλάι. Όμως τι πάει να πει πόλεμος; Πώς ηχεί στα αυτιά των νεαρών κοριτσιών και τι θα σημάνει για τη ζωή τους;

Στις 11:00, η ΕΡΤ3 μεταδίδει την παρέλαση, απευθείας από τη Θεσσαλονίκη, σε περιγραφή του Νίκου Λαδιανού.

Στις 14:00, μη χάσετε τη βραβευμένη, αντιπολεμική, ταινία του Κώστα Μανουσάκη, παραγωγής 1964, «Προδοσία».

Σκηνοθεσία: Κώστας Μανουσάκης
Σενάριο: Κώστας Μανουσάκης, Άρης Αλεξάνδρου
Ηθοποιοί: Πέτρος Φυσσούν, Μάνος Κατράκης, Δημήτρης Μυράτ, Έλλη Φωτίου, Ζωρζ Σαρρή, Δημήτρης Νικολαΐδης, Ντόρα Βολανάκη, Γιώργος Μπάρτης, Δημήτρης Ψαράκης, Βαγγέλης Καζάν, Παναγιώτης Τράικος, Ιωάννα Καρρέρ, Γιώργος Οικονόμου, Σπύρος Μαλούσης, Γ. Δασκαλόπουλος, Χριστόφορος Νάκας
Υπόθεση: Ο υπολοχαγός Καρλ φον Στάιν υπηρετεί στην Ελλάδα ως αξιωματικός διαφώτισης των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής και ζει στο επιταγμένο σπίτι του καθηγητή Βίκτωρα Καστριώτη. Εκεί γνωρίζει τη Λίζα, μια νέα κοπέλα που εμφανίζεται ως ανιψιά του καθηγητή, ενώ στην πραγματικότητα είναι εβραϊκής καταγωγής. Οι δυο νέοι ερωτεύονται και ετοιμάζονται να παντρευτούν, όταν ο Κάρλ μαθαίνει την αλήθεια.

Στις 17:00, μεταδίδεται το 4ο επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «Τι πάει να πει πόλεμος;». Στο επεισόδιο «Νίκη της ζωής επί του θανάτου», παρουσιάζεται η τελευταία πράξη του δράματος. Οι κατακτητές λίγο πριν φύγουν εξοντώνουν λυσσαλέα κάθε προσπάθεια αντίστασης στα Καλάβρυτα, στη Βάλτα, στο Χορτιάτη κι όπου αλλού την συναντούν στην Ελλάδα. Το κορίτσι που επιβιώνει μέσα από το καμένο σχολείο στα Καλάβρυτα, μαζί με το μικρό κορίτσι στη Βάλτα Χαλκιδικής που μπροστά στα μάτια του σκότωσαν τον αδελφό της οι δωσίλογοι, και την εννιάχρονη που κρύφτηκε ανάμεσα στα πτώματα των νεκρών στο φούρνο του παππού της στο Χορτιάτη, συνδέονται με την ίδια δύναμη για ζωή.

Στις 22:30, ολοκληρώνεται η σειρά ντοκιμαντέρ «Η Μάχη της Κρήτης – Επιχείρηση Ερμής», με τη μετάδοση των τελευταίων δύο επεισοδίων.

Στο 3ο επεισόδιο, με τίτλο «Αντίποινα», ενώ η Μάχη ακόμα εξελίσσεται, οι Γερμανοί, με το πρόσχημα της τιμωρίας των «άτακτων» Κρητικών, βομβαρδίζουν μη στρατιωτικούς στόχους και εκτελούν αμάχους. Στο τέλος, οι Σύμμαχοι υποχωρούν και η Κρήτη «πέφτει» την 1η Ιουνίου 1941.

Στο 4ο επεισόδιο «Κατοχή και Αντίσταση», παρουσιάζεται το λουτρό αίματος που ακολούθησε μετά τη νίκη των Γερμανών, καθώς μόνο το καλοκαίρι του 1941, 1.300 Κρητικοί έχασαν τη ζωή τους. Εν μέσω της Κατοχής, που ήταν η πιο μακρά επί ελληνικού εδάφους, οι καταστροφές αλλά και η Αντίσταση συνεχίστηκαν.

Στις 00:30, το αφιέρωμα της ΕΡΤ3 στην 28η Οκτωβρίου ολοκληρώνεται, με τη μετάδοση του ντοκιμαντέρ «1945, Τα παιδιά του πολέμου». Το ντοκιμαντέρ αποκαλύπτει την ανείπωτη ιστορία των χαμένων παιδιών του πολέμου, μέσα από μαρτυρίες σε αδημοσίευτα αρχεία και ημερολόγια. Μάιος 1945, ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος τελείωσε. Εκατομμύρια άνθρωποι εκτοπισμένοι από τη σύγκρουση περιφέρονται μέσα στα ερείπια. Ανάμεσά τους, εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά, ορφανά, χαμένα ή αφημένα να τα βγάλουν πέρα μόνα τους. Γι’ αυτά τα παιδιά ο πόλεμος δεν έχει τελειώσει. Αντιθέτως, θα αποτελέσουν τα πρώτα θύματα της μεταπολεμικής περιόδου. Κάποια θα πρέπει να φύγουν από την Ευρώπη για να επιβιώσουν. Άλλα θα εκτοπιστούν ξανά, θα ξεριζωθούν από τις νέες οικογένειές τους ή θα κλαπούν από χώρες που έχουν απόλυτη ανάγκη από επαναποικισμό. Πολλά θα ανακαλύψουν την ταυτότητά τους πολλά χρόνια αργότερα.