«Από τις ελλείψεις στα φάρμακα στην παραγωγή με όχημα τη Βιοτεχνολογία. Από την Έλλειψη στην Επάρκεια: Επανεξετάζοντας το οικοσύστημα του φαρμάκου», ήταν ο τίτλος του πρώτου πάνελ, στο πλαίσιο των εργασιών του ετήσιου συνεδρίου «Υγεία πάνω απ’ όλα» για το 2025, που συνδιοργανώνουν η Next is Now και η Dome Consulting, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας.

Της Δήμητρας Πανανού 

Παίρνοντας τον λόγο ο Μπάμπης Καραθάνος, Ειδικός Σύμβουλος Φαρμακευτικής Πολιτικής Υπουργού Υγείας αναφέρθηκε στο θέμα της ελλείψεως των φαρμάκων που σε σχέση με πέρυσι έχει εξομαλυνθεί. Όπως είπε, το μεγάλο πρόβλημα με τις ελλείψεις ήταν διττό. Το πρώτο ήταν το θέμα με τις εξαγωγές φαρμάκων. Λόγω της μειωμένης τιμής που έχουν τα φάρμακα στην Ελλάδα και της αυξημένης που έχουν στην Ευρώπη, γίνονταν εξαγωγές με αποτέλεσμα η ελληνική αγορά να μένει χωρίς σημαντικά φάρμακα. Το δεύτερο ήταν ότι είχαμε μείωση παραγωγής από τις μεγάλες εταιρείες και λόγω πάλι της χαμηλής τιμής δεν είχαμε τις ποσότητες που θέλαμε στην Ελλάδα.

«Αυτό λύθηκε παρακολουθώντας σε real time χρόνο την πορεία του φαρμάκου. Βλέπουμε τα αποθέματα που έχουμε και τις πραγματικές ελλείψεις και με βάση τον νόμο αν δεν καλύπτεται η ελληνική αγορά δεν μπορούν αυτά τα φάρμακα να εξαχθούν. Το 2022 είχαμε 360 φάρμακα σε απαγόρευση εξαγωγών, αυτή τη στιγμή έχουμε 150 φάρμακα. Το τρίτο μέτρο που πήραμε ήταν ότι στα φθηνά φάρμακα αυξήσαμε τις τιμές μετά από 13 χρόνια. Πολλά απ’ αυτά τα φάρμακα ήταν εκτός αγοράς, δεν τα έβγαζαν οι εταιρείες», είπε ο κ. Καραθάνος.

Αναφορικά με τον περιορισμένο αριθμό νέων θεραπειών που είναι σήμερα διαθέσιμες στην Ελλάδα, ο κ. Καραθάνος σημείωσε ότι «η Ελλάδα ακόμη και την περίοδο της πτώχευσης ήταν πολύ μπροστά στη χορήγηση φαρμάκων και μάλιστα καινοτόμων. Όμως πρέπει να φτιάξουμε και ένα σύστημα αξιολόγησης υγείας και καινοτόμων φαρμάκων. Αυτή τη στιγμή είμαστε πολύ κοντά στο να ξεκινήσει αυτή η αξιολόγηση».

Η Θεανώ Καρποδίνη, Διοικήτρια ΕΟΠΥΥ, αναφέρθηκε στη λίστα των κρίσιμων φαρμάκων στην οποία προχωρά η Ευρώπη και στο νέο κανονιστικό πλαίσιο για την ενίσχυση της φαρμακευτικής ασφάλειας. Όπως τόνισε «το πρόβλημα των ελλείψεων δεν είναι μόνο στη χώρα μας. Στη χώρα μας είχαμε τις λιγότερο δυνατές ελλείψεις και κατά τη διάρκεια της πανδημίας και αυτό γιατί έχουμε ελληνικές φαρμακευτικές εταιρείες οι οποίες αμέσως προσαρμόστηκαν και φρόντισαν να υπάρχει εφοδιασμός στην αγορά για όλα τα απαραίτητα και κρίσιμα σκευάσματα και φάρμακα. Παράλληλα στη χώρα μας έχουμε τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ. Ειδικά στα φάρμακα υψηλού κόστους δεν υπάρχουν ελλείψεις. Είναι πολύ σημαντικό γιατί τα αποθέματα βρίσκονται σε κεντρικές αποθήκες. Παράλληλα, φτιάχνουμε ένα θεσμικό πλαίσιο που θα επιτρέπει στις φαρμακοβιομηχανίες τα φθηνά φάρμακα χωρίς μεγάλη γραφειοκρατία να μπορούν να τα παράγουν στη χώρα μας».

Αναφορικά με το αν η πολιτεία ανταποκρίνεται στις ανάγκες των ασθενών και εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα των παρόχων, η κυρία Καρποδίνη σχολίασε ότι «από το 2025 δημιουργήθηκε το ταμείο καινοτομίας στα οποία θα κατατάσσονται όλες οι καινοτόμες θεραπείας και τα prime φάρμακα. Επομένως, η χώρα μας έχει χαράξει μια πολύ καλή στρατηγική. Έχουμε λάβει πάρα πολλά μέτρα. Έχουμε αυξήσει τους ελέγχους και με τη χρήση ΑΙ μπορούμε και ανακαλύπτουμε μοντέλα παραβατικών συμπεριφορών και πλαστής συνταγογράφησης που περιορίζει την άσκοπη χρήση πόρων στην υγεία. Παράλληλα, τρέχουμε τα θεραπευτικά πρωτόκολλα ώστε να μην παρακάμπτονται».

Ερωτηθείς σχετικά με τα εργαλεία και την απαραίτητη ανάπτυξη που πρέπει να έχει ο ΕΟΦ για να ανταποκριθεί στα νέα καθήκοντά του, ο Σπυρίδων Σαπουνάς, πρόεδρος  του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), τόνισε ότι «πεποίθησή του είναι ότι αν βελτιωθεί τη βασική λειτουργία των υπηρεσιών του ΕΟΦ όλοι θα είναι ωφελούμενοι στον χώρο του φαρμάκου. Θέλουμε να απλοποιήσουμε τις διαδικασίες, να βελτιστοποιήσουμε την καθημερινότητα και να ψηφιοποιήσουμε τις διαδικασίες. Προσωπικά στόχος μου είναι μέσα στο 2026 να έχουμε ολοκληρώσει την ψηφιακή αναβάθμιση του ΕΟΦ και να έχουμε πετύχει την ενοποίηση των βάσεων. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να ενισχύσουμε το προσωπικό του ΕΟΦ, έχουμε ξεκινήσει τις διαδικασίες».

Στο τρέχον χρηματοδοτικό πλαίσιο και στο πως επηρεάζεται η βιωσιμότητα της αγοράς αναφέρθηκε από την πλευρά του ο Ολύμπιος Παπαδημητρίου, Πρόεδρος Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ). Όπως τόνισε «είναι γεγονός ότι στον τομέα της χρηματοδότησης της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης υστερούμε. Παρ’ όλο που η κυβέρνηση σαφώς έχει συμβάλει χρηματοδοτικά τα τελευταία χρόνια φαίνεται ότι οι ρυθμοί με τους οποίους εξελίσσεται η φαρμακευτική δαπάνη σε σχέση με τη χρηματοδότηση του κράτους ότι δεν συμβαδίζουν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να διευρύνεται ένα χάσμα, το οποίο δημιουργεί πολύ υψηλές υποχρεωτικές επιστροφές. Αν δεχτούμε ότι το κράτος αναγνωρίζει κάποιους οδηγούς αύξησης της δαπάνης με τη χρηματοδότηση που βάζει στο σύστημα τότε κάτι δεν πάει καλά. Το 2025 θα είναι η τέταρτη χρονιά στη σειρά που η φαρμακοβιομηχανία θα συνεισφέρει στη φαρμακευτική δαπάνη περισσότερα χρήματα από το κράτος».

Αναφερόμενος στο πώς η ελληνική φαρμακοβιομηχανία έχει συμβάλει στην αυτάρκεια όχι μόνο των ελληνικών αλλά και των ευρωπαϊκών αποθεμάτων φαρμάκων, ο Δημήτριος Δέμος, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της DEMO Α.Β.Ε.Ε., Αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), σχολίασε ότι «τα τελευταία 20 χρόνια πριν έρθει η πανδημία στην Ευρώπη στην Ε.Ε. υπήρχε μια πολιτική να χρηματοδοτήσουμε την έρευνα και την καινοτομία και ότι είναι εντάσεως εργασίας, όπως π.χ. τα γενόσημα, να τα φέρουμε από τρίτες χώρες. Στην ουσία το καλό- κακό που είχαμε είναι ότι δεν ακούγαμε τότε τα guide lines της Ε.Ε. Οι Ευρωπαίοι όμως άλλαξαν όλα τους τα εργοστάσια, σταμάτησαν να παράγουν γενόσημα και έγιναν ερευνητικά κέντρα. Όταν ήρθε η πανδημία όμως η Ευρώπη δεν είχε φάρμακα και εκεί κληθήκαμε ως Έλληνες να συνεισφέρουμε. Σήμερα, είμαστε τόσο δυναμικοί γιατί ήρθε το μνημόνιο. Όταν μπήκαμε στην περίοδο του μνημονίου υπήρχαν ελλείψεις οι οποίες δεν ήταν από τις ελληνικές επιχειρήσεις αλλά από τις πολυεθνικές. Οι ελληνικές εταιρείες έπρεπε να επιβιώσουν σε μια νέα πραγματικότητα τιμών. Έπρεπε να δούμε πως μπορεί να είναι οι εταιρείες μας διεθνώς ανταγωνιστικές. Άρα, έγιναν συνέργειες, ήρθαν όλοι οι φαρμακοβιομήχανοι κοντά και δημιουργήθηκαν κοινά πρόγραμμα και όταν βγήκαμε από το μνημόνιο ήμασταν έτοιμοι».

Τον συντονισμό του πάνελ είχε η Αιμιλία Σταθάκου, Διευθύντρια Σύνταξης oloygeia.gr, Συντάκτρια Υγείας Realnews- Realfm 97,8.

Οι εργασίες του συνεδρίου μεταδίδονται διαδικτυακά από τον ιστότοπο ygeiasummit.gr και τα sites enikos.gr, real.gr, oloygeia.gr, και enikonomia.gr, ενώ ο real fm θα μεταδίδει καθ΄όλη τη διάρκεια του συνεδρίου εκτενή αποσπάσματα.

Χρυσοί χορηγοί του συνεδρίου είναι οι: ELPEN, DEMO S.A. PHARMACEUTICAL INDUSTRY και HELLENIC COPPER. Ασημένιοι χορηγοί οι: EUROLIFE FFH, NeuroOncology.gr, Bioiatriki, INTEGRIS Pharma, ETHNIKI First Insurance, CORONIS, BENNETTPHARMACEUTICAL INDUSTRY, Όμιλος ΠΡΟ.ΣΥ.ΦΑ.ΠΕ..

Χορηγοί οι: Εθνική Τράπεζα, Athens Medical Group, ΙΑΤΡΟΠΟΛΙΣ, HHG, DIAVERUM, ANAGENNISI, SIEMENS Ηealthineers, EIZO, UNI- PHARMA, RAFARM, Affidea, HEALTH CERT, Ελληνικό Κέντρο Νευροχειρουργικής, SM Company.