Σε μια κρίσιμη περίοδο για την Ελλάδα, η κυβέρνηση κατάφερε να επιτύχει σημαντικές ρυθμίσεις για τις αγροτικές ενισχύσεις μέσω διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Παρά την αρχική καχυποψία των Βρυξελλών λόγω προβλημάτων στον ΟΠΕΚΕΠΕ, ο αντιπρόεδρος Κωστής Χατζηδάκης παρουσίασε ένα νέο σχέδιο που περιλαμβάνει την ενσωμάτωση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ και την εφαρμογή ενός νέου συστήματος κατανομής ενισχύσεων από το 2026.
Για το 2025, προτάθηκε μια μεταβατική λύση για τις πληρωμές. Η Κομισιόν ενέκρινε το σχέδιο, επιτρέποντας στην Ελλάδα να προχωρήσει με τις απαραίτητες αλλαγές και να διασφαλίσει τις πληρωμές στους αγρότες.
Πιο αναλυτικά
Λίγες ημέρες αργότερα, στις 26 Ιουλίου, διαβιβάστηκε στη Βουλή η δικογραφία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Στην Αθήνα είχε ξεσπάσει μια πολιτική θύελλα, στις Βρυξέλλες η αξιοπιστία της χώρας είχε πέσει στο ναδίρ. Η Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Ανάπτυξης Υπαίθρου της Κομισιόν είχε εντοπίσει τεράστια προβλήματα σε ένα σχέδιο για την αναδιάρθρωση του συστήματος αγροτικών ενισχύσεων που της είχε στείλει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στις αρχές Ιουνίου.
Μέσα σε αυτήν την πολύ αρνητική για τη χώρα μας συγκυρία, στις 24 Ιουλίου ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, μετέβη στις Βρυξέλλες για να συζητήσει το θέμα με τον αρμόδιο επίτροπο, Κρίστοφ Χάνσεν. Βρήκε τους Ευρωπαίους εξαιρετικά καχύποπτους και εξοργισμένους με την Ελλάδα. Με την πλούσια εμπειρία του σε τέτοιες διαπραγματεύσεις με τα ευρωπαϊκά όργανα, ο Κ. Χατζηδάκης κατάλαβε αμέσως ότι το μόνο που μπορούσε να κάνει σε αυτό το κλίμα ήταν ένα damage control. Αναγνώρισε όλα τα λάθη που είχαν γίνει σε σχέση με τον ΟΠΕΚΕΠΕ τα προηγούμενα χρόνια και έριξε όλο το βάρος στην προσπάθειά του να πείσει τους συνομιλητές του ότι η κυβέρνηση θα αναδιαμορφώσει πλήρως τον μηχανισμό των αγροτικών επιδοτήσεων στη χώρα. «Καταφέραμε να το κάνουμε στην οικονομία, θα το κάνουμε και για τις αγροτικές ενισχύσεις», είπε στους Ευρωπαίους αξιωματούχους.
Η κατάργηση
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης είχε πάντως ένα σημαντικό όπλο στη φαρέτρα του και αυτό ήταν η κατάργηση του ΟΠΕΚΕΠΕ και η ενσωμάτωσή του στην ΑΑΔΕ, όπως είχε αποφασιστεί σε σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στις 27 Μαΐου. Οι Ευρωπαίοι είχαν εμπιστοσύνη στην ΑΑΔΕ, που ούτως ή άλλως είχε γίνει ανεξάρτητη ύστερα από δική τους πρωτοβουλία το 2016. Ο Κ. Χατζηδάκης αξιοποίησε αυτό το χαρτί για να πείσει ότι η κυβέρνηση είχε σκοπό να τα αλλάξει όλα. Διαβεβαίωσε ότι θα γίνουν αποδεκτές όλες οι προτάσεις για βελτιώσεις, θα διασφαλιστούν οι έλεγχοι, ενώ πρότεινε και τη δημιουργία μιας κοινής task force Αθήνας και Βρυξελλών.
Αυτή ήταν η αφετηρία μιας συνεχούς διαπραγμάτευσης ανάμεσα στις ελληνικές Αρχές και την Κομισιόν που είχε διάρκεια μέχρι την κατάθεση του νέου ελληνικού σχεδίου (Action Plan 2) στις αρχές Νοεμβρίου. Το σχέδιο αυτό είχε τρία βασικά στοιχεία:
- Το χρονοδιάγραμμα της ενσωμάτωσης του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ, που θα ολοκληρωθεί στις αρχές του 2026.
- Ενα νέο σύστημα κατανομής των αγροτικών ενισχύσεων που θα μπει σε λειτουργία από το 2026 και στο οποίο, σε ό,τι αφορά τις αγροτικές εκτάσεις, θα υπάρχουν διασύνδεση με το Κτηματολόγιο και επαλήθευση με δορυφορικές λήψεις, ενώ σε ό,τι αφορά το ζωικό κεφάλαιο θα χρησιμοποιηθούν «τσιπάκια» για την καταγραφή του καθενός. Ολα αυτά όμως αφορούσαν το 2026. Δεν προλάβαιναν σε καμία περίπτωση να γίνουν το 2025, μέσα στο οποίο όμως έπρεπε να γίνουν πληρωμές.
- Για αυτόν τον λόγο η κυβέρνηση πρότεινε μια μεταβατική λύση μόνο για αυτό το έτος. Σε ό,τι αφορά τις αγροτικές εκτάσεις, η υποβολή των δηλώσεων να γίνεται με βάση τον Αριθμό Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ) από το Ε9 που μπορούσε να ελεγχθεί και από την ΑΑΔΕ. Αυτός ήταν και ο κύριος λόγος για την καθυστέρηση της υποβολής των δηλώσεων για τη βασική ενίσχυση που συνήθως γινόταν στο τέλος Αυγούστου. Αυτή τη φορά ολοκληρώθηκε στις 20 Οκτωβρίου. Σε ό,τι αφορά το ζωικό κεφάλαιο, χρησιμοποιήθηκε ένας αλγόριθμος που αποτελεί συνάρτηση της παραγωγής σε γάλα και κρέας, καθώς και της κατανάλωσης ζωοτροφών.
Θετική εξέλιξη
Το βράδυ της περασμένης Τρίτης, η Κομισιόν αποφάσισε θετικά για το Action Plan 2, κάτι που ο Κ. Χατζηδάκης χαρακτήρισε ως μια πολύ σημαντική εξέλιξη. «Το περιμέναμε και ήταν αυτό το οποίο αμφισβητούταν από πολλές πλευρές. Εγραφαν κάποιοι ότι θα χρειαστούν δύο μήνες ή πώς θα πληρώσουμε χωρίς επίσημη έγκριση. Τώρα έχουμε τη συναίνεση της Επιτροπής για τις αλλαγές που έγιναν, ώστε να αντιμετωπιστούν υπαρκτά προβλήματα», είπε σε συνέντευξή του ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης. Τόσο στην αντιπροεδρία όσο και στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει ξεκινήσει ένας αγώνας δρόμου για να παραμετροποιηθούν τα δεδομένα, ώστε να γίνουν εγκαίρως οι πληρωμές. «Εως την επόμενη Παρασκευή θα έχουμε υπερωρίες και ολονυχτίες», αναφέρει χαρακτηριστικά στέλεχος που εμπλέκεται στη διαδικασία.
