Η -όπως διαφαινόταν- προγραμματισμένη συνάντηση του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει τεθεί πλέον σε κατάσταση αναμονής, καθώς η άρνηση της Μόσχας να αποδεχθεί μια άμεση κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία σκίασε τις διπλωματικές προσπάθειες, αναφέρει το Reuters. Εξάλλου, όπως σχολιάζει το CNN, «το να εύχεσαι την ειρήνη είναι πολύ πιο εύκολο από το να την πετυχαίνεις».

Ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου δήλωσε στο Reuters ότι «δεν υπάρχουν σχέδια ώστε ο Πρόεδρος Τραμπ να συναντηθεί με τον Πρόεδρο Πούτιν στο άμεσο μέλλον», μετά την «παραγωγική τηλεφωνική επικοινωνία» που είχαν ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, και ο Ρώσος ομόλογός του Σεργκέι Λαβρόφ, χωρίς ωστόσο να προχωρήσουν σε δια ζώσης συνάντηση.

Ο Τραμπ είχε ανακοινώσει την προηγούμενη εβδομάδα ότι θα συναντηθεί σύντομα με τον Πούτιν στη Βουδαπέστη (Ουγγαρία), προκειμένου να επιδιώξουν τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.

Όμως ο Ρώσος Πρόεδρος δεν έχει δείξει διάθεση για υποχωρήσεις, καθώς η Μόσχα επιμένει πως η Ουκρανία πρέπει να παραχωρήσει επιπλέον εδάφη πριν από οποιαδήποτε εκεχειρία.

Η απογοήτευση του Τραμπ

Ερωτηθείς από δημοσιογράφους για τις προοπτικές της συνόδου, ο Τραμπ απάντησε πως δεν θέλει «μια συνάντηση που θα πάει χαμένη», προσθέτοντας όμως ότι «θα σας ενημερώσουμε μέσα στις επόμενες δύο ημέρες» για τις εξελίξεις.

Η απογοήτευση του Αμερικανού Προέδρου αποτελεί την πιο πρόσφατη μεταβολή σε μια εβδομάδα γεμάτη σύγχυση, κατά την οποία αρχικά φάνηκε διατεθειμένος να στείλει πυραύλους Tomahawk στην Ουκρανία, στη συνέχεια αποθαρρύνθηκε από τον Πούτιν και κατέληξε σε νέα σύγκρουση στον Λευκό Οίκο με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Ο Κιρίλ Ντμίτριεφ, απεσταλμένος επενδύσεων του Πούτιν, ανέφερε σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι «οι προετοιμασίες συνεχίζονται» για μια σύνοδο κορυφής.

Ο Τραμπ ήλπιζε να δει ουσιαστικές ενδείξεις αλλαγής πολιτικής από τη Μόσχα, ώστε να μπορέσει να δικαιολογήσει μια αναβίωση της προσωπικής του διπλωματίας με τον Πούτιν. Ωστόσο, ο Ρώσος ηγέτης έπαιξε για ακόμη μία φορά το γνώριμο χαρτί του, τηλεφωνώντας στον Τραμπ μία ημέρα πριν υποδεχθεί τον Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, σε μια επίδειξη ευελιξίας που στόχευε να αμβλύνει τις αμερικανικές πιέσεις αλλά και την απογοήτευση του Τραμπ.

Ο Τραμπ είχε σκεφτεί να αποστείλει πυραύλους Tomahawk στην Ουκρανία, οι οποίοι θα επέτρεπαν στις ουκρανικές δυνάμεις να πλήξουν στόχους βαθιά μέσα στη ρωσική επικράτεια. Όμως απέσυρε την ιδέα μετά την τηλεφωνική του συνομιλία με τον Πούτιν και στη συνέχεια στράφηκε επικριτικά κατά του Ζελένσκι.

Ωστόσο, η επικοινωνία Ρούμπιο–Λαβρόφ τη Δευτέρα κατέδειξε πως κάθε πιθανή νέα συνάντηση θα οδηγούσε σε αδιέξοδο, παρόμοιο με εκείνο της Αλάσκας.

Οι απαιτήσεις της Ρωσίας

Η Ρωσία δεν έχει αλλάξει ουσιαστικά θέση σε ένα σημείο που η Ουκρανία δεν μπορεί να αποδεχθεί. Ζητά από το Κίεβο να παραχωρήσει εδάφη στις δύο ανατολικές περιοχές, το Λουγκάνσκ και το Ντονέτσκ, τις οποίες δεν έχει κατορθώσει να κατακτήσει πλήρως έπειτα από τρία χρόνια πολέμου.

Η Ουκρανία, από την πλευρά της, επισημαίνει ότι μια τέτοια ενέργεια θα την άφηνε επικίνδυνα εκτεθειμένη σε μελλοντική ρωσική επίθεση από τις περιοχές αυτές.

Η κατάσταση φαίνεται να επαναλαμβάνει ένα γνώριμο μοτίβο: ο Πούτιν αντιδρά κάθε φορά που ο Τραμπ δείχνει διατεθειμένος να επιβάλει κυρώσεις στη ρωσική αδιαλλαξία – έπειτα από την επικοινωνία τους, ο Αμερικανός Πρόεδρος πιέζει την Ουκρανία να παραχωρήσει εδάφη, και κατόπιν η διαδικασία καταρρέει ξανά, αφήνοντάς τον απογοητευμένο.

Ο Τραμπ έχει επανέλθει πλέον στη θέση ότι οι αντίπαλοι θα πρέπει να σταματήσουν να πολεμούν στα σημερινά μέτωπα. «Τα υπόλοιπα είναι πολύ δύσκολο να διαπραγματευτούν, αν πρόκειται να πεις “εσύ παίρνεις αυτό, εμείς παίρνουμε εκείνο”», είπε στους δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια πτήσης με το Air Force One την Κυριακή.

Η Ρωσία επανέλαβε τους πάγιους όρους της για μια ειρηνευτική συμφωνία σε εμπιστευτικό έγγραφο, γνωστό ως «non paper», που απέστειλε στις ΗΠΑ το περασμένο Σαββατοκύριακο, σύμφωνα με δύο Αμερικανούς αξιωματούχους και δύο άτομα εξοικειωμένα με το περιεχόμενο. Το έγγραφο επιβεβαίωνε την απαίτηση της Μόσχας για πλήρη έλεγχο της διαφιλονικούμενης ανατολικής περιοχής του Ντονμπάς, απορρίπτοντας ουσιαστικά την πρόταση του Τραμπ για κατάπαυση του πυρός με «πάγωμα» των σημερινών γραμμών μάχης.

Η Ρωσία ελέγχει το σύνολο της επαρχίας Λουγκάνσκ και περίπου το 75% του γειτονικής Ντονέτσκ, που μαζί συνθέτουν την περιοχή του Ντονμπάς.

Το σχέδιο της Ευρώπης

Την Τρίτη, Ευρωπαίοι ηγέτες κάλεσαν την Ουάσιγκτον να παραμείνει σταθερή στην απαίτησή της για άμεση εκεχειρία στην Ουκρανία, με τις τρέχουσες γραμμές μάχης να αποτελέσουν τη βάση κάθε μελλοντικής διαπραγμάτευσης.

Το ΝΑΤΟ ανακοίνωσε ότι ο γενικός γραμματέας, Μαρκ Ρούτε, ταξίδεψε την Τρίτη στην Ουάσιγκτον για συνομιλίες με τον Τραμπ, οι οποίες, σύμφωνα με δύο πηγές που γνωρίζουν το θέμα, θα πραγματοποιηθούν την Τετάρτη.

Δυτικός αξιωματούχος, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, δήλωσε ότι ο Ρούτε σκοπεύει να παρουσιάσει στον Τραμπ τις ευρωπαϊκές απόψεις για την κατάπαυση του πυρός και τις επόμενες ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.

Ευρωπαϊκά κράτη συνεργάζονται με την Ουκρανία σε νέα πρόταση εκεχειρίας για τον πόλεμο κατά μήκος των σημερινών γραμμών στο πεδίο, σύμφωνα με τέσσερις Ευρωπαίους διπλωμάτες. Η πρόταση ενσωματώνει ήδη υπάρχουσες ιδέες και αποσκοπεί κυρίως στο να διατηρηθεί ο κεντρικός ρόλος των ΗΠΑ.

Ανώτερος Ευρωπαίος διπλωμάτης ανέφερε ότι η πρόταση περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός «συμβουλίου ειρήνης» υπό την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ, το οποίο θα επιβλέπει την εφαρμογή του σχεδίου. «Πρόκειται για μια προσπάθεια των συμβούλων εθνικής ασφάλειας να κρατήσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες ενεργά στο τραπέζι», δήλωσε ο ίδιος.

Η ρωσική κυβέρνηση επιμένει πως η Ουκρανία πρέπει να παραχωρήσει περισσότερα εδάφη πριν από οποιαδήποτε εκεχειρία.

Περίπου 35 κράτη-σύμμαχοι της Ουκρανίας θα συναντηθούν την Παρασκευή στο Λονδίνο για μια σύνοδο κορυφής χωρών που είναι διατεθειμένες να παράσχουν μακροπρόθεσμη στήριξη στο Κίεβο. Τρεις ακόμη διπλωμάτες επιβεβαίωσαν ότι προετοιμάζονται προτάσεις, με έναν εξ αυτών να αναφέρει ότι η ιδέα του «συμβουλίου» βασίζεται στο αμερικανικό σχέδιο 20 σημείων για τη Γάζα.

Μόλις τα δύο μέρη συμφωνήσουν σε εκεχειρία, θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για τα εδάφη, χωρίς ωστόσο να υπάρξει καμία αναγνώριση των περιοχών που κατέχει η Ρωσία ως ρωσικών, σύμφωνα με τον ανώτερο διπλωμάτη.

«Είναι μια προσπάθεια που κάναμε και τον Μάιο και τον Αύγουστο. Η Ρωσία δεν δείχνει σημάδια αλλαγής στάσης», δήλωσε άλλος Ευρωπαίος διπλωμάτης. Όταν ρωτήθηκε αν πρόκειται για νέα ώθηση πάνω σε παλιά σημεία, ο ίδιος απάντησε: «Κατά κάποιο τρόπο ναι, με κάποια νέα στοιχεία», χωρίς όμως να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.