Ο υφυπουργός Δικαιοσύνης, Ιωάννης Μπούγας, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, αναφέρθηκε στην πιλοτική εφαρμογή του ηλεκτρονικού φακέλου δικογραφίας, που αναμένεται να ξεκινήσει στα τέλη του 2025, αρχικά στις κτηματολογικές διαφορές και στη συνέχεια στα δικαστήρια, κατ’αρχάς από αυτά των μεγάλων πόλεων.

Όπως επισημαίνει ο υφυπουργός Δικαιοσύνης «δεν πρόκειται για μια θεωρητική ή αφηρημένη έννοια, αλλά για ένα θεσμικά κατοχυρωμένο εργαλείο» είναι δηλαδή «ένα έργο που αναβαθμίζει ουσιαστικά τη λειτουργία των δικαστηρίων, προσφέροντας πολλαπλά οφέλη στους δικαστικούς λειτουργούς, το νομικό κόσμο και, κυρίως, στους πολίτες».

Ο κ. Μπούγας αφού αναφέρει τι θα περιλαμβάνεται στον ηλεκτρονικό φάκελο δικογραφίας, επισημαίνει ότι «θα συγκεντρώνεται σε έναν ενιαίο, ψηφιακό χώρο ολόκληρη η δικογραφία, εξασφαλίζοντας πληρότητα, ασφάλεια και άμεση πρόσβαση για όλους τους εμπλεκόμενους σε μια δικαστική υπόθεση».

Έτσι, οι δικηγόροι από το γραφείο τους, χωρίς να χρειαστεί να μετακινηθούν, θα καταθέτουν όλα τα έγγραφα ηλεκτρονικά και θα παρακολουθούν την εξέλιξη της υπόθεσης από το Πρωτοδικείο έως και την έκδοση απόφασης από τον Άρειο Πάγο.

Ακολουθεί η συνέντευξη του υφυπουργού Δικαιοσύνης Ιωάννη Μπούγα στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και τον δημοσιογράφο Παναγιώτη Τσιμπούκη

-Τι σημαίνει ο ηλεκτρονικός φάκελος της δικογραφίας για τους δικαστικούς λειτουργούς, το νομικό κόσμο και, κυρίως, για τους πολίτες;

Ο ηλεκτρονικός φάκελος της δικογραφίας αποτελεί μία από τις πλέον σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού της Δικαιοσύνης. Πρόκειται για ένα έργο που αναβαθμίζει ουσιαστικά τη λειτουργία των δικαστηρίων, προσφέροντας πολλαπλά οφέλη στους δικαστικούς λειτουργούς, το νομικό κόσμο και, κυρίως, στους πολίτες.

Δεν πρόκειται για μια θεωρητική ή αφηρημένη έννοια, αλλά για ένα θεσμικά κατοχυρωμένο εργαλείο, η δημιουργία του οποίου στην πολιτική δίκη προβλέφθηκε με τον νόμο 5221/2025. Στο ίδιο πλαίσιο θα εφαρμοστεί ο ηλεκτρονικός φάκελος για κάθε διαδικασία – πολιτική, ποινική ή διοικητική με την κατάθεση του εισαγωγικού δικογράφου. Σε περίπτωση άσκησης ενδίκων μέσων, ο φάκελος μεταβιβάζεται ψηφιακά στο ανώτερο δικαστήριο, δηλαδή στο Εφετείο και, εάν χρειάζεται, στον Άρειο Πάγο.

Με τον τρόπο αυτό, η Δικαιοσύνη εκσυγχρονίζεται και καθίσταται πιο αποτελεσματική, διαφανής και φιλική προς τον πολίτη. Ο ηλεκτρονικός φάκελος δικογραφίας επιταχύνει τη δίκη, εκμηδενίζει σχεδόν τις χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες και συμβάλλει στη δημιουργία ενός περισσότερο προσβάσιμου και αξιόπιστου συστήματος.

-Σε ποιες υποθέσεις μπορεί να εφαρμοστεί και με ποιες προϋποθέσεις;

Σύμφωνα με το άρθρο 119 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, το οποίο αποτελεί το θεσμικό υπόβαθρο για τον ηλεκτρονικό φάκελο δικογραφίας, στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων Πολιτικής και Ποινικής Δικαιοσύνης (ΟΣΔΔΥ-ΠΠ) θα δημιουργείται ηλεκτρονικός φάκελος για κάθε υπόθεση. Ο φάκελος αυτός θα περιλαμβάνει όλα τα σχετικά έγγραφα, όπως είναι:

• Δικόγραφα (αγωγές, εφέσεις, ανακοπές, αιτήσεις αναίρεσης, κ.ά.),
• Προτάσεις, προσθήκες και αξιολογήσεις μαρτυρικών καταθέσεων,
• Πληρεξούσια, γραμμάτια προείσπραξης, δικαστικό ένσημο και νομιμοποιητικά έγγραφα,
• Ένορκες βεβαιώσεις, εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης και αυτοψίας και
• Έγγραφα διαμεσολάβησης, σχετική νομολογία, διατάξεις και αποφάσεις της υπόθεσης.

Με αυτόν τον τρόπο συγκεντρώνεται σε έναν ενιαίο, ψηφιακό χώρο ολόκληρη η δικογραφία, εξασφαλίζοντας πληρότητα, ασφάλεια και άμεση πρόσβαση για όλους τους εμπλεκόμενους σε μια δικαστική υπόθεση.

-Ποιο είναι τα πλεονεκτήματα αυτής της ρύθμισης ;

Ο ηλεκτρονικός φάκελος δικογραφίας θα επιφέρει αναμφισβήτητα περιορισμό της έντυπης τήρησης και διακίνησης εγγράφων και κατ’ επέκταση θα έχει θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Οι δικαστές αποκτούν άμεση και πλήρη πρόσβαση σε όλα τα στοιχεία της υπόθεσης, χωρίς ογκώδεις εκτυπώσεις και καθυστερήσεις, ενώ οι δικηγόροι θα μπορούν να καταθέτουν όλα τα έγγραφα ηλεκτρονικά από το γραφείο τους και να παρακολουθούν την εξέλιξη της υπόθεσης από το Πρωτοδικείο έως και την έκδοση απόφασης από τον Άρειο Πάγο.

Συγκεκριμένα, η μεταρρύθμιση αυτή σημαίνει για τους δικαστές μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, ταχύτητα και ευκολία στην οργάνωση των υποθέσεων, ενώ την ίδια στιγμή ελαχιστοποιούνται οι καθυστερήσεις, μειώνεται ο κίνδυνος απώλειας φακέλων και ενισχύεται η δυνατότητα ελέγχου και εποπτείας τους από το συμβούλιο επιθεώρησης.

Για τους δικηγόρους, ο ηλεκτρονικός φάκελος προσφέρει άμεση ενημέρωση, ευκολότερη διαχείριση των υποθέσεων, δυνατότητα ηλεκτρονικής κατάθεσης δικογράφων και πρόσβαση στις αποφάσεις (νομολογία). Ενισχύει, επίσης, τη διαφάνεια και την ασφάλεια, καθώς κάθε ενέργεια καταγράφεται ψηφιακά.

Για τους πολίτες, η καινοτομία αυτή συνεπάγεται ευκολότερη, ταχύτερη και πιο οικονομική πρόσβαση στη Δικαιοσύνη. Δεν απαιτείται φυσική παρουσία στα δικαστήρια για την παρακολούθηση της υπόθεσής τους, εξοικονομείται χρόνος και κόστος, ενώ ενισχύεται η εμπιστοσύνη προς τους θεσμούς, χάρη στη διαφάνεια και την αξιοπιστία των ηλεκτρονικών διαδικασιών.

Ταυτόχρονα, μέσω του ηλεκτρονικού φακέλου θα είναι δυνατή η συλλογή ανωνυμοποιημένων στατιστικών στοιχείων, δίνοντας τη δυνατότητα στο υπουργείο Δικαιοσύνης να αξιολογεί αντικειμενικά την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα του δικαστικού έργου.

-Πότε θα αρχίσει η εφαρμογή του ηλεκτρονικού φακέλου δικογραφίας

Η πιλοτική εφαρμογή του ηλεκτρονικού φακέλου δικογραφίας θα ξεκινήσει μέχρι τα τέλη του 2025 στις κτηματολογικές διαφορές, σε συνεργασία με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Η πρόοδος στην ψηφιοποίηση των αρχείων του Κτηματολογίου, όπως συμβόλαια, αλλά και των δικαστηρίων της χώρας, θα επιτρέψει στους δικαστές να αντλούν, με τη χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης και μέσω διαλειτουργικότητας, απευθείας πληροφορίες και δεδομένα από ψηφιοποιημένα έγγραφα που έχουν αναρτηθεί στην ειδική πλατφόρμα του Κτηματολογίου.

Έτσι, με αυτόν τον τρόπο θα επιτευχθεί η μείωση του χρόνου μελέτης των μεγάλων φακέλων δικογραφίας, και κατ΄ επέκταση θα επέλθει η άμεση έκδοση αποφάσεων.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ