Η μεταμόρφωση της 120 Πτέρυγας Εκπαίδευσης Αέρος στην Καλαμάτα με τα εκπαιδευτικά αεροσκάφη M-346 δεν είναι πλέον αφηρημένη υπόσχεση, αλλά πραγματικότητα που ήδη έχει τα πρώτα αποτελέσματα που αναβαθμίζει περαιτέρω την επιχειρησιακή ισχύ που προβάλλει η Πολεμική Αεροπορία.

Η Πολεμική Αεροπορία ενσωμάτωσε τα αεροσκάφη τύπου M-346 ως «κορμό» του προγράμματος εκπαίδευσης και έχει αλλάξει ριζικά τη φιλοσοφία και την αποτελεσματικότητα της εκπαίδευσης: από το παλιό, δοκιμασμένο αλλά πλέον «ιστορικό» T-2 Buckeye σε ένα αεροσκάφος -εργαλείο, που προσομοιώνει σε μεγάλο βαθμό την εμπειρία των σύγχρονων μαχητικών 4ης και 5ης γενιάς.

Τα πρώτα συμπεράσματα από τα Σμήνη Μετεκπαίδευσης (ΣΜΕΤ) για την πρώτη σειρά ιπτάμενων που εκπαιδεύτηκαν στα M-346 έχουν ήδη τεθεί υπόψη του Αεροπορικού Επιτελείου και η εικόνα είναι θετική.

Μια νέα «γραμμή παραγωγής» πιλότων

Η 120 ΠΕΑ, με τον Διεθνή Εκπαιδευτικό Κύκλο στην Καλαμάτα, έθεσε στόχο όχι απλά να εκπαιδεύει Έλληνες ιπτάμενους, αλλά να μετατραπεί σε διεθνές κέντρο, όπου τα νέα «γεράκια» θα βγαίνουν έτοιμα να πετάξουν Rafale, F-16 Viper αλλά και F-35 στα τέλη της δεκαετίας.

Προσομοιωτής εκπαίδευσης αεροσκαφών τύπου M-346 / Φωτογραφία Κώστας Σαρικάς

Ο συνδυασμός της προηγμένης πλατφόρμας M-346, των Full Mission Simulators (FMS) τελευταίας γενιάς αλλά και της εμπειρίας των εκπαιδευτών που έχουν «γράψει» πραγματικές εμπλοκές στο Αιγαίο, φέρνει νέα δεδομένα στο άλμα της Πολεμικής Αεροπορίας στην εποχή των μαχητικών 4,5ης και 5ης γενιάς.

Η αξιολόγηση και πιστοποίηση από φορείς του NFTE (NATO Flight Training Europe) ενισχύει επιπλέον τον διεθνή χαρακτήρα και την αξιοπιστία του κέντρου.

Τα αποτελέσματα είναι χειροπιαστά, καθώς οι πρώτοι απόφοιτοι της εκπαίδευσης στα M-346 ήδη έχουν μετακινηθεί σε Πολεμικές Μοίρες και πετούν Rafale, Viper και Mirage 2000-5.

Η εικόνα που μεταφέρουν οι εκπαιδευτές δείχνει ότι το επίπεδο της πρώτης σειράς είναι αισθητά ανώτερο σε σχέση με όσους εκπαιδεύτηκαν παλαιότερα στα T-2.

Η εξοικείωση σε ηλεκτρονικά συστήματα, η χρήση ραντάρ, τα data-link και η προσομοίωση όπλων απλά δεν υπήρχαν στα γερασμένα εκπαιδευτικά. Η μετάβαση πλέον δεν είναι «μάθημα», αλλά άμεση προετοιμασία για τις σύγχρονες απαιτήσεις στο πολυσύνθετο επιχειρησιακό περιβάλλον.

Η καίρια παραλαβή του 10ου M-346 και ο σχεδιασμός για +4 αεροσκάφη

Με την παραλαβή του 10ου αεροσκάφους M-346 και την ένταξή του στην 362 Μοίρα Εκπαίδευσης Αέρος «ΝΕΣΤΩΡ», όπως προβλέπει η συμφωνία με τον ανάδοχο, ολοκληρώθηκε η μετάβαση στην επόμενη μέρα για την εκπαίδευση των νέων ιπτάμενων.

Η πλήρης παραλαβή του πακέτου M-346 και των σχετικών συστημάτων σήμανε την επίσημη ολοκλήρωση της αρχικής φάσης προμήθειας και την έναρξη της λειτουργίας του προγράμματος σε πλήρη ισχύ.

Ταυτόχρονα, στο επιτελείο εξετάζεται η απόκτηση τουλάχιστον τεσσάρων ακόμη M-346, ώστε ο στόλος της 362 ΜΕΑ να φτάσει τα 14 αεροσκάφη. Ο λόγος δεν είναι μόνο ελληνικός.

Το διεθνές ενδιαφέρον για πακέτα εκπαίδευσης στα στάδια 3 και 4 (T-6 και M-346) είναι έντονο και αυξανόμενο, καθώς ο υπάρχων στόλος επαρκεί οριακά για την εσωτερική ζήτηση και για τα πρώτα συμβόλαια με άλλες χώρες.

Η στρατηγική διαμορφώνεται ώστε τα πρόσθετα αεροσκάφη να καλύψουν την αύξηση της ζήτησης και να επιτρέψουν την εμπορική αξιοποίηση της δομής (πρακτικά, το κέντρο μπορεί να χρηματοδοτήσει την επέκταση από τα έσοδα των ξένων εκπαιδευομένων).

Εκπαιδευτικό αεροσκάφος τύπου M-346 / Φωτογραφία Κώστας Σαρικάς

Επιχειρησιακή έκδοση M-346FA: Από την εκπαίδευση στη μάχη

Στο τραπέζι των συζητήσεων βρίσκονται και πιο τολμηρές επιλογές: η προμήθεια της επιχειρησιακής έκδοσης M-346FA.

Το M-346FA (Fighter Attack) είναι η «έκδοση-μάχης» της οικογένειας: εξοπλίζεται με ραντάρ (π.χ. Grifo-M), σύστημα αυτοπροστασίας (DASS), data link, πρωτόκολλα επικοινωνιών συμβατά με ΝΑΤΟ — και δυνατότητα μεταφοράς όπλων σε επτά εξωτερικούς πυλώνες.

Μπορεί να εξαπολύσει βλήματα αέρος-αέρος (IR ή radar guided), όπλα αέρος-εδάφους/επιφανείας κατευθυνόμενα με laser ή GPS, ατρακτίδια στόχευσης, ακόμη και gun pod, ενώ παρέχει Helmet-Mounted Display (HMD) και πολυτελείς MFD στο κόκπιτ. Με απλά λόγια: είναι ένα «ελαφρύ μαχητικό» πολλαπλών ρόλων που, σε επιχειρησιακό ρόλο, μπορεί να στηρίξει αποστολές αεράμυνας, αναχαίτισης, κρούσης και επιτήρησης.

Η συζήτηση για M-346FA έχει δύο θεμελιώδη κίνητρα:

(α) την ανάγκη για ευέλικτες, φθηνότερες λύσεις πολλαπλών ρόλων σε συγκεκριμένες αποστολές χωρίς να «φορτώνεται» το σύστημα με βαριά, δαπανηρά μαχητικά, και

(β) την δυνατότητα επιχειρησιακής αξιοποίησης ενός τύπου που ήδη γνωρίζουν οι νέοι ιπτάμενοι από την εκπαίδευσή τους — μειώνοντας το κόστος μετάβασης.

Η εμπειρία άλλων κρατών που επιλέγουν την M-346FA ως λύση «light-fighter» (ή/και trainer/attack mix) προσφέρει παραδείγματα προς μελέτη.

Το διεθνές ενδιαφέρον: Luftwaffe, Κροατία, Νιγηρία και άλλοι

Το εγχείρημα της Καλαμάτας έχει ήδη προσελκύσει το βλέμμα πολλών αεροπορικών δυνάμεων.

Η συμφωνία με τη γερμανική Luftwaffe, που προβλέπει την εκπαίδευση Γερμανών ανθυποσμηναγών (οι πρώτοι βρίσκονται ήδη στην Καλαμάτα για το πρόγραμμα), είναι το πρώτο δείγμα ενός σχεδίου ευρύτερης συνεργασίας. Παράλληα, ήδη ολοκληρώνεται μια ακόμη συμφωνία με την RAF για εκπαίδευση τουλάχιστον 5 ιπτάμενων.

Επιπλέον, χώρες όπως η Κροατία και η Αυστρία έχουν δείξει ενδιαφέρον.

Προσομοιωτής εκπαίδευσης αεροσκαφών τύπου M-346 / Φωτογραφία Κώστας Σαρικάς

Η Καλαμάτα, με NFTE/συμβατότητες και με πλήρη πακέτα simulator + εκπαιδευτές με εμπειρία, γίνεται πόλος έλξης: χώρες που διαπιστώνουν ότι το μέλλον της αεροπορικής μάχης περνά από 4ης/5ης γενιάς συστήματα, αναζητούν εκπαιδευτικά προγράμματα που προετοιμάζουν το προσωπικό για αυτά τα αεροσκάφη.

Το κέρδος για την Ελλάδα δεν είναι μόνο επιχειρησιακής φύσης, αλλά και οικονομικό – το κόστος της διετούς εκπαίδευσης ανά ιπτάμενο που κυκλοφορεί εκτινάσσει τη δυναμική της «επιχείρησης» εκπαίδευσης.

Τι αλλάζει στην καθημερινότητα της εκπαίδευσης

Η πρακτική εφαρμογή είναι το πιο εντυπωσιακό μέρος, καθώς οι εκπαιδευόμενοι στο M-346 βλέπουν και χειρίζονται ραντάρ, data-link και συστήματα που έως χθες ήταν αποκλειστικά προνόμιο σημαντικά μεγαλύτερων μαχητικών.

Ο πανίσχυρος υπολογιστής μάχης στο M-346 επιτρέπει την προσομοίωση φυσικών όπλων, την εκτέλεση αποστολών αναχαίτισης 2v2, την εξομοίωση κρούσεων εδάφους και τη διαχείριση πολλαπλών αισθητήρων — όλα στον ίδιο κύκλο εκπαίδευσης.

Η μετάβαση αυτή έχει δύο επιπτώσεις:

(α) οι νέοι πιλότοι φτάνουν στις Πολεμικές Μοίρες με πολύ υψηλότερη εξοικείωση και επομένως χρειάζονται λιγότερες ώρες μετεκπαίδευσης (ΣΜΕΤ), και

(β) οι εκπαιδευτές μπορούν να ανεβάσουν το επίπεδο των σεναρίων πολύ πιο γρήγορα, αξιοποιώντας τις δυνατότητες των Full Mission Simulator.

Δεν είναι όμως μόνο οι δυνατότητες του αεροσκάφους ή οι εξομοιωτές. Κρίσιμο ρόλο παίζουν οι ίδιοι οι εκπαιδευτές — ιπτάμενοι «γεράκια» με χιλιάδες ώρες πτήσης, αναχαιτίσεις και εμπλοκές στο ενεργητικό τους.

Η συνύπαρξη έμπειρου ανθρώπινου παράγοντα με high-tech τεχνολογία δημιουργεί το ιδανικό περιβάλλον εκπαίδευσης. Η 120 ΠΕΑ το γνωρίζει και επενδύει στις υποδομές, αλλά κυρίως στην ποιότητα του εκπαιδευτικού προσωπικού.

Η Καλαμάτα και η 120 ΠΕΑ δεν λειτουργούν πια ως απλό «σχολείο» αλλά ως κέντρο στο οποίο θα προετοιμάζονται ιπτάμενοι για τα πλέον σύγχρονα μαχητικά – Rafale, Viper και F-35.

Η αεροπορική βάση μετατρέπεται σε επιδραστικό κόμβο εκπαίδευσης στην Ευρώπη, προσελκύοντας συμμάχους και φίλους και ταυτόχρονα να ενισχύει κατακόρυφα την επιχειρησιακή ικανότητα της ίδιας της Πολεμικής Αεροπορίας.

Πηγή: OnAlert.gr – Ρεπορτάζ: Κώστας Σαρικάς