Το άρθρο εξερευνά πέντε ελληνικά νησιά που είναι συνδεδεμένα με μυθολογικές ιστορίες και μύθους. Στη Σαντορίνη, οι εκρήξεις του ηφαιστείου σχετίζονται με τον μύθο του Φαέθοντα, ενώ η Ανάφη συνδέεται με την περιπέτεια των Αργοναυτών και την παρέμβαση του Απόλλωνα.
Τα Κύθηρα αναφέρονται στην γέννηση της Αφροδίτης, που προήλθε από τη θάλασσα. Η Κέρκυρα συνδέεται με τον Οδυσσέα και τον Ποσειδώνα, που απολίθωσε το πλοίο του ήρωα, σχηματίζοντας το Ποντικονήσι.
Τέλος, η Θάσος πήρε το όνομά της από τον εγγονό του Αγήνωρα, ο οποίος αποφάσισε να παραμείνει στο νησί κατά την αναζήτηση της Ευρώπης.
Πιο αναλυτικά
Υπάρχουν πολλοί αρχαίοι μύθοι γύρω από τα νησιά της Ελλάδας, συναρπαστικές ιστορίες που αφηγούνται γεγονότα και συμβάντα που εξάπτουν τη φαντασία.
Η Σαντορίνη και το άρμα του Φαέθοντα
Οι εκρήξεις του ηφαιστείου της Θήρας, με πρώτη εκείνη του 1500π.Χ. που ερήμωσε σημαντικές εκτάσεις της Μεσογείου, θεωρείται πως είναι η πηγή της γέννησης του μύθου του Φαέθοντα.
Στην προσπάθειά τους να εξηγήσουν την φυσική καταστροφή, οι αρχαίοι Έλληνες εφηύραν τον μύθο του άρματος του Ήλιου, που ο τελευταίος το έσερνε καθημερινά στον ουρανό.
Η Ανάφη και οι Αργοναύτες
Μετά από το μακρύ και επικίνδυνο ταξίδι τους από την Κολχίδα πίσω στην πατρίδα τους, οι μυθικοί Αργοναύτες της γνωστής εκστρατείας βρέθηκαν αντιμέτωποι με άλλο έναν σοβαρό κίνδυνο. Καταμεσής του Αιγαίου, ταξιδεύοντας νύχτα, έπεσαν σε μεγάλη καταιγίδα και παρασύρθηκαν στα ανοιχτά.
Τότε, άρχισαν να εκλιπαρούν τον θεό Απόλλωνα να τους σώσει. Εκείνος αποφάσισε να απαντήσει στις ικεσίες τους, ρίχνοντας φως υπό τη μορφή κεραυνού στη θάλασσα, ώστε να φέρει στην επιφάνεια ένα ολόκληρο νησί, όπου θα μπορούσαν να αράξουν και να βρουν καταφύγιο. Το νησί αυτό που «ανεφάνη» (από το ρήμα «αναφαίνω») ονομάστηκε από τους Αργοναύτες Ανάφη.
Τα Κύθηρα και ο… ευνουχισμός του Ουρανού
Πού γεννήθηκε η θεά Αφροδίτη; Πριν βιαστείτε να απαντήσετε «στην Κύπρο», ακούστε τον μύθο της ανάδυσής της, όπως αναφέρεται στη Θεογονία του Ησίοδου.
Κάποτε η Γη, θέλοντας να εκδικηθεί τον άνδρα της τον Ουρανό –που δεν ήταν και η συμπαθέστερη των θεοτήτων- ζήτησε από τον γιο τους, τον Κρόνο, να σκοτώσει τον πατέρα του. Εκείνος έκανε κάτι πιο… αποτρόπαιο:
Έκοψε τα γεννητικά όργανα του Ουρανού και τα πέταξε στη θάλασσα των Κυθήρων. Έτσι προέκυψαν τα νησάκια Δραγονάρες στα ανατολικά των Κυθήρων.
Εκείνη την ώρα, γεννιόταν η θεά Αφροδίτη στα Κύθηρα, αναδυόμενη σε ένα κοχύλι, το οποίο εξαιτίας των αφρών και των κυμάτων από την ρίψη των γεννητικών οργάνων του Ουρανού, έφτασε μέχρι την Κύπρο.
Γι’ αυτό και η Αφροδίτη θεωρήθηκε «ουράνια θεότητα» και λατρεύτηκε ως προστάτιδα όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και στα Κύθηρα.
Το νησί των Φαιάκων και το… απολιθωμένο Ποντικονήσι
Είναι γνωστό πως η τελευταία στάση του Οδυσσέα πριν την πολυπόθητη άφιξή του στην Ιθάκη, ήταν το νησί των Φαιάκων, που συνδέεται με την Κέρκυρα. Είναι ακόμη πιο γνωστό το μένος του θεού της θάλασσας Ποσειδώνα για τον ομηρικό ήρωα – ιδιαίτερα μετά την τύφλωση του γιου του Πολύφημου από τον… μυστηριώδη Κανένα.
Καθώς ο Οδυσσέας πλησίαζε λοιπόν στην Ιθάκη, ο Ποσειδώνας φρόντισε να του στείλει μια καταιγίδα άνευ προηγουμένου και να τον στείλει προς διαφορετική κατεύθυνση, προς το νησί των Φαιάκων.
Και δεν έφτανε αυτό, αλλά αποφάσισε να… απολιθώσει το πλοίο του, σχηματίζοντας αυτό που σήμερα γνωρίζουμε ως Ποντικονήσι.
Κατά μία άλλη εκδοχή, το νησάκι μπροστά από την Παλαιοκαστρίτσα είναι ο βράχος που πέταξε ο θεός για να καταστρέψει τον Οδυσσέα, ενώ μία τρίτη εκδοχή θέλει τον Ποσειδώνα να έχει ρίξει την πέτρα του εκεί που βρισκόταν το παλάτι του Αντίνοου, ο οποίος τόλμησε να φιλοξενήσει τον Οδυσσέα.
Η Θάσος… και ο Θάσος
Πώς πήρε το όνομά του το σμαραγδένιο νησί του Βορείου Αιγαίου; Η μυθική ιστορία ξεκινά από πολύ μακριά, στην ανατολική Φοινίκη, όπου βασίλευε ο Αγήνωρ.
Ο τελευταίος είχε τρεις γιους, τον Φοίνικα, τον Κύλικα και τον Κάδμο, μία κόρη, την Ευρώπη και έναν εγγονό, τον Θάσο. Κάποια στιγμή, ως γνωστόν, ο Δίας αποφάσισε να ξελογιάσει την Ευρώπη μεταμορφωμένος σε ταύρο.
Την απήγαγε λοιπόν και την μετέφερε στην πλάτη του μέχρι την Κρήτη, όπου την έκρυψε σε μια σπηλιά.
Εκεί την έκανε δική του και απέκτησαν τον Μίνωα, τον Ραδάμανθυ και τον Σαρπηδόνα – αλλά αυτό είναι μία άλλη σειρά μυθικών ιστοριών. Πίσω στην Φοινίκη, ο Αγήνωρ συντετριμμένος έστειλε τους γιους του και τον εγγονό του να ψάξουν παντού για την Ευρώπη.
Ο Φοίνιξ στάλθηκε στον νότο, ο Κύλιξ στην περιοχή που ονομάστηκε Κιλικία, ο Κάδμος στην ηπειρωτική Ελλάδα, μέχρι και τους Δελφούς για να συμβουλευτεί την Πυθία και τέλος ο Θάσος έψαξε σε πολλά μέρη, μέχρι που βρέθηκε σε ένα πανέμορφο νησί, όπου σαγηνεύτηκε από το κλίμα και την πλούσια βλάστηση.
Αποφάσισε λοιπόν, αφού η Ευρώπη είχε γίνει άφαντη, να εγκαταλείψει την αναζήτηση και να μείνει με τους συντρόφους του για πάντα εκεί, στο νησί που τελικά πήρε το όνομά του. Εξαιτίας των φοινικικών καταβολών του, στο νησί επικράτησε η λατρεία όχι μόνο του δωδεκαθέου, αλλά και του Ηρακλή, ενός μυστηριώδους θεού που καταγόταν από τον φοίνικα θεό Μέλκαρθ.
