Νεαροί αρσενικοί καπουτσίνοι στο νησί Χικαρόν του Παναμά έχουν υιοθετήσει μια παράξενη «μόδα» απαγωγής νεογέννητων πιθήκων αλουάτα, κάτι που παρατηρείται για πρώτη φορά στη φύση. Οι ερευνητές, υπό την καθοδήγηση της δόκτορος Ζόε Γκόλντσμπόροου, κατέγραψαν πέντε καπουτσίνους να μεταφέρουν 11 μωρά αλουάτα, χωρίς να προβαίνουν σε καμία μορφή κατανάλωσης ή παιχνιδιού μαζί τους.
Αν και αρχικά θεωρήθηκε ως μια μοναδική περίπτωση υιοθεσίας, αποδείχθηκε ότι πρόκειται για μια κοινωνική παράδοση μεταξύ των καπουτσίνων, με σοβαρές συνέπειες για τα θύματα, καθώς τουλάχιστον τέσσερα μωρά βρέθηκαν νεκρά. Η «μόδα» αυτή φαίνεται να μειώνεται, πιθανώς λόγω της έλλειψης διαθέσιμων μωρών αλουάτα, καθώς το είδος θεωρείται απειλούμενο.
Πιο αναλυτικά
Η δόκτωρ Ζόε Γκόλντσμπόροου παρατήρησε το φαινόμενο αυτό το 2022, όταν μελετούσε βίντεο που τραβήχτηκαν από κάμερες εντοπισμού της κίνησης στο νησί Χικαρόν, στα ανοιχτά του Παναμά. «Σοκαρίστηκε» όταν είδε έναν λευκοκέφαλο καπουτσίνο να κουβαλάει στην πλάτη του ένα μωρό αλουάτα, εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Ο καπουτσίνος, που τον βάφτισαν «Τζόκερ» λόγω μιας ουλής στο πρόσωπό του που θύμιζε τον «εχθρό» του Μπάτμαν, θεάθηκε τέσσερις φορές να κουβαλάει διαφορετικά μωρά αλουάτα. Οι επιστήμονες αρχικά ήθελαν να πιστέψουν ότι επρόκειτο για μια «χαριτωμένη ιστορία ενός παράξενου πιθήκου που υιοθετούσε μωρά», είπε η καθηγήτρια, η συγγραφέας μιας μελέτης που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Current Biology.
Στη συνέχεια όμως διαπίστωσαν ότι ήταν μια γενικευμένη τάση: μέσα σε 15 μήνες κατέγραψαν πέντε καπουτσίνους να μεταφέρουν 11 μωρά. Και, την ίδια ώρα, οι μητέρες αλουάτα έψαχναν αγωνιωδώς τα μωρά τους βγάζοντας τις χαρακτηριστικές κραυγές στις οποίες το είδος αυτό οφείλει το λαϊκό όνομά του, του «ουρλιαχτή».
Οι ερευνητές ήταν σαστισμένοι: οι απαγωγείς δεν έτρωγαν τα μωρά, ούτε έπαιζαν με αυτά. Σταδιακά, συνειδητοποίησαν ότι οι απαγωγές ήταν μια «κοινωνική παράδοση», ένα είδος διαδεδομένης «μόδας» μεταξύ των νεαρών αρσενικών καπουτσίνων του νησιού.
Ο Μπρένταν Μπάρετ, ο έτερος συγγραφέας της μελέτης, σημείωσε ότι είναι η πρώτη φορά που καταγράφονται επαναλαμβανόμενες απαγωγές μικρών ενός είδους από ένα άλλο είδος.
Η «μόδα» αυτή έχει υψηλό κόστος για τα θύματα: τέσσερα μωρά αλουάτα βρέθηκαν νεκρά. Φαίνεται όμως ότι και τα υπόλοιπα δεν κατάφεραν να επιβιώσουν.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι απαγωγείς δρουν ψηλά στα δέντρα του εθνικού πάρκου Κοΐμπα. «Είναι πολύ επιδέξιοι, αφού φαίνεται ότι αρπάζουν από τις μητέρες μωρά ηλικίας μιας ή δυο ημερών» και μάλιστα χωρίς να τραυματίζονται οι ίδιοι, μολονότι οι αλουάτα έχουν τριπλάσιο μέγεθος από τους καπουτσίνους.
Το φαινόμενο της «κοινωνικής παράδοσης» έχει καταγραφεί και άλλες φορές στα ζώα. Ο Μπρένταν Μπάρετ μελέτησε καπουτσίνους στην Κόστα Ρίκα που συνήθιζαν να ξεψειριάζουν σκατζόχοιρους, μέχρι που η μόδα αυτή πέρασε.
Τη δεκαετία του 1980, όρκες στις βορειοδυτικές ΗΠΑ ανέπτυξαν τη συνήθεια να επιδεικνύουν νεκρούς σολομούς στο κεφάλι τους. Το φαινόμενο αυτό επανεμφανίστηκε πέρυσι, όταν θεάθηκαν όρκες με «καπέλο σολομών» στο κεφάλι.
Οι ερευνητές ενδιαφέρθηκαν για τους καπουτσίνους του Χικαρόν το 2017, επειδή το είδος αυτό χρησιμοποιεί πέτρες για να ανοίγει καρύδια και κελύφη. Στο νησί δεν υπάρχουν αρπακτικά που να τους απειλούν και η τροφή είναι άφθονη, επομένως οι καπουτσίνοι διαθέτουν άπλετο ελεύθερο χρόνο για να… σπείρουν το χάος.
Ενδεχομένως σε αυτόν τον ελεύθερο χρόνο οφείλεται η εξάπλωση των «κοινωνικών παραδόσεων», όπως το να χρησιμοποιούν πέτρες ως εργαλεία ή να κλέβουν μωρά.
Σύμφωνα με την Γκολντσμπόροου, αφού ολοκληρώθηκε η έρευνα τον Ιούλιο του 2023 καταγράφηκε τουλάχιστον άλλη μία απαγωγή. Η «μόδα» φαίνεται να φθίνει, πιθανότατα επειδή υπάρχουν λιγότερα διαθέσιμα μωρά αλουάτα: οι πίθηκοι αυτοί θεωρούνται απειλούμενο είδος.
Δείτε το ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ
