Περισσότερα από 11 χρόνια μετά την τραγωδία της πτήσης MH17 των Malaysian Airlines, ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας του ΟΗΕ (ICAO) έκρινε επισήμως ότι η Ρωσία ευθύνεται για την κατάρριψή της.

Το δυστύχημα είχε σημειωθεί στις 17 Ιουλίου 2014, όταν το αεροσκάφος εκτελούσε την πτήση από το Άμστερνταμ προς την Κουάλα Λουμπούρ και καταρρίφθηκε πάνω από την ανατολική Ουκρανία, σε μια περίοδο σφοδρών συγκρούσεων ανάμεσα σε φιλορώσους αυτονομιστές και τις ουκρανικές δυνάμεις.

Από την επίθεση σκοτώθηκαν και οι 298 επιβαίνοντες, μεταξύ των οποίων 196 Ολλανδοί και 38 Αυστραλοί πολίτες ή κάτοικοι.

Η απόφαση της ICAO ανακοινώθηκε τη Δευτέρα και, σύμφωνα με τις κυβερνήσεις της Αυστραλίας και της Ολλανδίας, το Συμβούλιο του οργανισμού θα εξετάσει εντός των επόμενων εβδομάδων ποια μορφή αποζημίωσης είναι κατάλληλη.

Η υπόθεση είχε κατατεθεί στον οργανισμό το 2022 από την Ολλανδία και την Αυστραλία. Η ICAO, που εδρεύει στο Μόντρεαλ, δεν απάντησε άμεσα σε αίτημα για σχολιασμό.

Σε δήλωσή του, ο Ολλανδός υπουργός Εξωτερικών, Κάσπαρ Φέλντκαμπ, ανέφερε: «Η απόφαση είναι ένα σημαντικό βήμα προς την αποκατάσταση της αλήθειας και την επίτευξη δικαιοσύνης και λογοδοσίας για όλα τα θύματα της πτήσης MH17, τις οικογένειες και τους αγαπημένους τους».

«Αυτή η απόφαση στέλνει επίσης ένα σαφές μήνυμα προς τη διεθνή κοινότητα: τα κράτη δεν μπορούν να παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο ατιμώρητα», τόνισε.

Η Ολλανδία και η Αυστραλία ζήτησαν από το Συμβούλιο της ICAO να διατάξει τη Ρωσία να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για την καταβολή αποζημιώσεων. Η υπουργός Εξωτερικών της Αυστραλίας, Πένι Γουόνγκ, δήλωσε ότι η κυβέρνησή της χαιρετίζει την απόφαση και κάλεσε την ICAO να κινηθεί άμεσα για την επιβολή των κατάλληλων μέτρων αποκατάστασης.

«Καλούμε τη Ρωσία να αναλάβει επιτέλους την ευθύνη για αυτή τη φρικτή πράξη βίας και να καταβάλει αποζημιώσεις για τη σκανδαλώδη της συμπεριφορά, όπως απαιτείται από το διεθνές δίκαιο», σημείωσε.

Ο οργανισμός ICAO δεν διαθέτει δικαίωμα επιβολής δεσμευτικών κανόνων, αλλά ασκεί ηθική πίεση και θέτει πρότυπα στον χώρο της παγκόσμιας αεροπορίας που υιοθετούνται κατά πλειοψηφία από τα 193 κράτη-μέλη του.

Ήδη από τον Νοέμβριο του 2022, ολλανδικό δικαστήριο είχε καταδικάσει ερήμην δύο Ρώσους και έναν Ουκρανό για τη δολοφονία των επιβατών της πτήσης MH17. Η Μόσχα χαρακτήρισε την απόφαση «σκανδαλώδη» και δήλωσε ότι δεν πρόκειται να εκδώσει τους πολίτες της.

Το 2023, η Αυστραλία προχώρησε στην επιβολή κυρώσεων σε τρεις άνδρες που ενεπλάκησαν στην κατάρριψη του αεροσκάφους. Στοχοποίησε τον Ρώσο Σεργκέι Ντουμπίνσκι και τον Ουκρανό Λεονίντ Χαρτσένκο, που κρίθηκαν ένοχοι και καταδικάστηκαν σε ισόβια κάθειρξη.

Η Αυστραλία επέβαλε επίσης κυρώσεις στον Ρώσο συνταγματάρχη Σεργκέι Μούτσκαεφ, διοικητή της 53ης Αντιαεροπορικής Ταξιαρχίας Πυραύλων τον Ιούλιο του 2014 — η μονάδα αυτή παρείχε το σύστημα πυραύλων Buk-TELAR που κατέρριψε την πτήση MH17.

Επίσης, ο Ίγκορ Γκίρκιν, είχε ήδη τιμωρηθεί με κυρώσεις από την Αυστραλία το 2014 για τη στήριξή του στις αποσχιστικές δραστηριότητες στην ανατολική Ουκρανία.

Η ΥΠΕΞ της Αυστραλίας σημείωσε: «Ως ηγέτες των αποσχιστών εντός της λεγόμενης “Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ” κατά τη στιγμή της κατάρριψης της πτήσης MH17, ή ως μέλη των Ρωσικών Ένοπλων Δυνάμεων, τα τρία άτομα που τιμωρούνται υποστήριξαν ενέργειες και πολιτικές που απειλούσαν την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας».

«Αυτές οι κυρώσεις δείχνουν τη διαρκή δέσμευση της αυστραλιανής κυβέρνησης να οδηγήσει ενώπιον της δικαιοσύνης τους υπεύθυνους για την κατάρριψη της πτήσης MH17», κατέληξε.

Η ίδια υπογράμμισε ότι η Αυστραλία παραμένει προσηλωμένη στην αναζήτηση «αλήθειας, δικαιοσύνης και λογοδοσίας» για τα θύματα και θα εξαντλήσει κάθε διαθέσιμο μέσο.