Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο πρωθυπουργός συζήτησαν για την καθιέρωση της 9ης Φεβρουαρίου ως Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας, αναφερόμενοι στην ιστορική ομιλία του Ξενοφώντα Ζολώτα στο ΔΝΤ το 1957 και 1959.
Ο Ζολώτας εκφώνησε δύο ομιλίες στα αγγλικά, χρησιμοποιώντας σχεδόν αποκλειστικά ελληνικές λέξεις, αποδεικνύοντας την εκφραστική δύναμη της ελληνικής γλώσσας. Οι ομιλίες του έγιναν πρωτοσέλιδο στους New York Times και Washington Post, προκαλώντας παγκόσμια αίσθηση.
Πιο αναλυτικά:
Στον διάλογο που είχε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με τον πρωθυπουργό για την καθιέρωση της 9ης Φεβρουαρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας, ο Κώστας Τασούλας θυμήθηκε την ομιλία που είχε εκφωνήσει πριν από 68 χρόνια στο ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον ο Ξενοφών Ζολώτας χρησιμοποιώντας ελληνικές λέξεις αλλά στα αγγλικά.
Ήταν 26 Σεπτεμβρίου 1957, αλλά και το 1959 όταν ο Ξενοφών Ζολώτας, με την ιδιότητα του Διευθυντή της Τράπεζας της Ελλάδος και Διαχειριστή του ελληνικού Δημοσίου Χρέους, εκφωνούσε ενώπιον του ΔΝΤ ομιλίες που έμειναν στην ιστορία. Έγιναν πρωτοσέλιδο στους New York Times και την Washington Post, προκαλώντας παγκόσμια αίσθηση.
Είχε μιλήσει στο ακροατήριο στα αγγλικά, χρησιμοποιώντας, ωστόσο, σχεδόν αποκλειστικά ελληνικές λέξεις, με το περιεχόμενο της ομιλίας του να γίνεται, βεβαίως, απολύτως κατανοητό από όλους! Ήταν ένα απτό παράδειγμα της τεράστιας εκφραστικής δύναμης της ελληνικής γλώσσας.
Η ομιλία στην … Αγγλική:
Kyrie,
I eulogize the archons of the Panethnic Numismatic Thesaurus and the Ecumenical Trapeza for the orthodoxy of their axioms, methods and policies, although there is an episode of cacophony of the Trapeza with Hellas.
With enthusiasm we dialogue and synagonize at the synods of our didymous Organizations in which polymorphous economic ideas and dogmas are analyzed and synthesized. Our critical problems such as the numismatic plethora generate some agony and melancholy.
This phenomenon is characteristic of our epoch. But, to my thesis, we have the dynamism to program therapeutic practices as a prophylaxis from chaos and catastrophe. In parallel, a panethnic unhypocritical economic synergy and harmonization in a democratic climate is basic. I apologize for my eccentric monologue. I emphasize my eucharistia to you Kyrie, to the eugenic and generous American Ethnos and to the organizers and protagonists of this Amphictyony and the gastronomic symposia.
Και η … «μετάφραση» αυτής στην Ελληνική:
Κύριε,
Ευλογώ τους άρχοντες του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και την Οικουμενική Τράπεζα για την ορθοδοξία των αξιωμάτων, μεθόδων και πολιτικών τους, παρά το γεγονός ότι υπάρχει ένα επεισόδιο κακοφωνίας της Τράπεζας σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα.
Με ενθουσιασμό διαλεγόμαστε και συναγωνιζόμαστε στις συνόδους των δίδυμων Οργανισμών, των οποίων τις πολύμορφες οικονομικές ιδέες και δόγματα αναλύουμε και συνθέτουμε. Τα κρίσιμα προβλήματά μας όπως η νομισματική πληθώρα παράγουν κάποια αγωνία και μελαγχολία.
Το φαινόμενο αυτό αποτελεί χαρακτηριστικό της εποχής μας. Αλλά, η θέση μου είναι ότι έχουμε τον δυναμισμό να προγραμματίσουμε θεραπευτικές πρακτικές σαν μέτρο προφύλαξης από το χάος και την καταστροφή. Παράλληλα, μια πανεθνική, ανυπόκριτη οικονομική συνέργεια και εναρμόνιση σε ένα δημοκρατικό κλίμα είναι βασική. Απολογούμαι για τον εκκεντρικό μου μονόλογο. Εκφράζω με έμφαση την ευχαριστία μου σε εσάς, Κύριε, στο ευγενικό και γενναιόδωρο Αμερικανικό Έθνος και στους οργανισμούς και πρωταγωνιστές της αμφικτυονίας αυτής και του γαστρονομικού συμποσίου.
Ποιος ήταν ο Ξενοφών Ζολώτας
Γεννήθηκε στις 26 Απριλίου 1904 στην Αθήνα. Ο πατέρας του Ευθύμιος, χρυσοχόος και ιδρυτής του γνωστού οίκου κοσμημάτων Ζολώτας ήταν γιός εμπόρου από τη Σπερχειάδα.
Απόφοιτος της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής Αθηνών, σπούδασε νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και τη Λειψία και οικονομικά στο Παρίσι. To 1924 πήρε πτυχίο από την Ανωτάτη Εμπορική Σχολή της Λειψίας. Το 1925 ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ των Πολιτικών και Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Λειψίας με τη διδακτορική του διατριβή «Η Ελλάς εις το στάδιον της εκβιομηχανίσεως». Αργότερα συνέχισε τις σπουδές του στην Αγγλία. Το 1928 έγινε Υφηγητής της Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το ίδιο έτος εξελέγη, σε ηλικία μόλις 24 ετών, Καθηγητής της Πολιτικής Οικονομίας στο νεοϊδρυθέν τότε Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου παρέμεινε τρία χρόνια. Το 1931 εξελέγη τακτικός καθηγητής στην έδρα της Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, από όπου απομακρύνθηκε από τη Δικτατορία το 1968. Η έναρξη της πανεπιστημιακής του καριέρας συνέπεσε με την τετραετία 1928-1932 του Ελευθερίου Βενιζέλου, ο οποίος του πρότεινε να αναλάβει τη Γενική Γραμματεία του Ανωτάτου Οικονομικού Συμβουλίου. Όμως, ο Ξενοφών Ζολώτας αρνήθηκε την πρόταση, προτιμώντας να συνεχίσει το πανεπιστημιακό του έργο. Έτσι, περιορίσθηκε στη συμμετοχή του στο Ανώτατο Οικονομικό Συμβούλιο ως Μέλος.
Ο Ξενοφών Ζολώτας επέδειξε πλούσιο συγγραφικό έργο, κυρίως οικονομικού περιεχομένου, ένα μεγάλο μέρος του οποίου έχει μεταφραστεί σε ξένες γλώσσες. Το 1952 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Κατέλαβε κορυφαίες θέσεις σε ελληνικούς και διεθνείς οικονομικούς οργανισμούς, όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, τη Νομισματική Επιτροπή και την Οικονομική Επιτροπή της Ευρώπης. Σημαντική ήταν η συνεισφορά του, ως Διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, στη Συμφωνία Σύνδεσης Ελλάδας- ΕΟΚ το 1962, σύμφωνα με την οποία η χώρα κατέστη το πρώτο συνδεδεμένο κράτος με την κοινότητα.
Κυβερνητικό αξίωμα ανέλαβε για πρώτη φορά ως υπουργός Συντονισμού στην υπηρεσιακή κυβέρνηση του Δημητρίου Κιουσόπουλου.
Υπουργός Συντονισμού διετέλεσε επίσης από τον Ιούλιο του 1974 έως το Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Αμέσως μετά το 1974, διορίστηκε Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος για τρίτη φορά, από την οποία αποχώρησε το 1981 με τον τίτλο του επίτιμου πρόεδρου της. Οι δύο προηγούμενες περίοδοι του ήταν μεταξύ Οκτωβρίου 1944 και Ιανουαρίου 1945 (διορισμένος από τον Γεώργιο Παπανδρέου) ως συνδιοικητής με τον Κυριάκο Βαρβαρέσο και μεταξύ Φεβρουαρίου 1955 και Αυγούστου 1967 (διορισμένος από τον Αλέξανδρο Παπάγο).
Τέλος, στις 23 Νοεμβρίου του 1989 ανέλαβε την πρωθυπουργία της χώρας έως τις 11 Απριλίου του 1990 ως πρόεδρος της Οικουμενικής κυβέρνησης που στήριζαν από κοινού η Νέα Δημοκρατία, το ΠΑΣΟΚ και ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου.
Στον Ξενοφώντα Ζολώτα αποδίδεται η ανασυγκρότηση της χώρας μετά τον B΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς αυτός κατάφερε με πρωτοποριακά νομισματικά μέτρα να στηρίξει ξανά την μεταπολεμική οικονομία.
Προσωπική ζωή
Το 1958 παντρεύτηκε στην Λωζάνη την ελληνίδα ομογενή των ΗΠΑ κοσμικό Καλλιρρόη (Λόλα) Ρίτσου (1923–2016). Από τότε, έως τους θανάτους τους ζούσαν σε διαμέρισμα στην Οδό Διονυσίου Αρεοπαγίτου.
Ο Ξενοφών Ζολώτας απεβίωσε από πολυοργανική ανεπάρκεια στις 10 Ιουνίου 2004, σε ηλικία 100 ετών. Κηδεύτηκε δημοσία δαπάνη με τιμές εν ενεργεία αρχηγού κράτους σε οικογενειακό τάφο στο Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών.
