Η Tesla, η αυτοκινητοβιομηχανία του Αμερικανού πολυδισεκατομμυριούχου Έλον Μασκ, ανακοίνωσε την Πέμπτη την επίσημη είσοδό της στη Σαουδική Αραβία, εγκαινιάζοντας τις τρεις πρώτες αντιπροσωπείες της στη χώρα. Οι νέες εγκαταστάσεις — με πλήρως εξοπλισμένες αίθουσες επίδειξης (showrooms) — λειτουργούν πλέον στο Ριάντ, στη Τζέντα και στη Νταμάμ, σε μια περιοχή όπου, παρά τη γεωστρατηγική και οικονομική σημασία της, η ζήτηση για ηλεκτρικά οχήματα παραμένει περιορισμένη.
Ο Νασίμ Ακμπαρζάντα, επικεφαλής της Tesla στη Σαουδική Αραβία, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Είμαστε υπερήφανοι για την επίσημη έναρξη στο βασίλειο, σηματοδοτώντας τη στροφή προς ένα καθαρότερο, εξυπνότερο και πιο συνδεδεμένο μέλλον, πλήρως ευθυγραμμισμένο με το σαουδαραβικό όραμα 2030». Το Όραμα 2030, αποτελεί φιλόδοξο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του διαδόχου και de facto ηγέτη της χώρας Μοχάμαντ μπιν Σαλμάν, που στοχεύει στον εκσυγχρονισμό και την οικονομική απεξάρτηση της Σαουδικής Αραβίας από το πετρέλαιο.
Οι νέες εγκαταστάσεις της Tesla είναι εξοπλισμένες με ταχείας φόρτισης σταθμούς superchargers, οι οποίοι τίθενται σε άμεση λειτουργία. Ωστόσο, το χρονικό σημείο της ανακοίνωσης δεν είναι τυχαίο. Η εταιρεία αντιμετωπίζει κάμψη πωλήσεων από τις αρχές του 2024, κάτι που αποδίδεται εν μέρει σε δυσφορία του κοινού προς τον Έλον Μασκ, ιδιαίτερα μετά από ένα περιστατικό που χαρακτηρίστηκε ως ναζιστικός χαιρετισμός και την στενή συνεργασία του με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Επιπλέον, η απουσία νέων μοντέλων έχει εντείνει την αρνητική τάση.
Η Σαουδική Αραβία, διαχρονικά σύμμαχος των ΗΠΑ, έχει καλλιεργήσει πολύ στενές σχέσεις με την κυβέρνηση Τραμπ κατά την προεδρία του. Ο πρίγκιπας Μοχάμαντ μπιν Σαλμάν έχει υποσχεθεί επενδύσεις ύψους 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων στις Ηνωμένες Πολιτείες, κυρίως στον στρατιωτικό τομέα αλλά και στη βιομηχανία.
Παρ’ όλα αυτά, η εσωτερική αγορά ηλεκτρικών οχημάτων παραμένει εξαιρετικά περιορισμένη. Στο βασίλειο, η τιμή της βενζίνης είναι πολύ χαμηλή — περίπου 2,33 ριάλ (0,57 ευρώ) το λίτρο — κάτι που λειτουργεί αποτρεπτικά για τη μετάβαση των καταναλωτών σε ηλεκτρικά μοντέλα. Ο Σαουδάραβας οικονομολόγος Μοχάμεντ αλ Καχτάνι σχολίασε: «Δεν θέλουμε μόνο showrooms, θέλουμε εργοστάσιο. Θέλουμε να συμμετέχουμε στην παραγωγή, όχι μόνο στην κατανάλωση», υπογραμμίζοντας την ανάγκη για τοπική βιομηχανική βάση.
Η έλλειψη επαρκούς υποδομής ταχείας φόρτισης αποτελεί ακόμα ένα εμπόδιο. Μέχρι σήμερα, η Σαουδική Αραβία διαθέτει μόλις 101 σταθμούς φόρτισης, έναντι 261 στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, σύμφωνα με την πλατφόρμα Statista, παρά το ότι τα Εμιράτα είναι πολύ μικρότερης έκτασης. Ανταποκρινόμενος στο πρόβλημα αυτό, ο αντιπρόσωπος της Tesla υποσχέθηκε την προσθήκη 21 νέων σταθμών ταχείας φόρτισης, ενώ οι πρώτες παραδόσεις οχημάτων αναμένονται εντός του καλοκαιριού.
Αν και το μέγεθος της αγοράς είναι προς το παρόν μικρό, η ζήτηση τριπλασιάστηκε το 2023, με 800 νέες ταξινομήσεις, σύμφωνα με την οικονομική υπηρεσία Αλ Ικτισαντίγια. Η σαουδαραβική κυβέρνηση έχει θέσει στόχο την εγκατάσταση τουλάχιστον 5.000 σταθμών φόρτισης μέχρι το 2030, στο πλαίσιο της προσπάθειας για διαφοροποίηση της οικονομίας.
Παράλληλα, το κρατικό επενδυτικό ταμείο της χώρας (PIF) ελέγχει το 60% της αμερικανικής Lucid Motors, ενώ πρόσφατα υπέγραψε συμφωνία με τη Hyundai για την κατασκευή εργοστασίου που θα παράγει τόσο ηλεκτρικά όσο και θερμικά οχήματα στη Σαουδική Αραβία. Η CEER, η πρώτη εγχώρια κατασκευάστρια ηλεκτρικών οχημάτων, που ιδρύθηκε το 2022, σχεδιάζει να ξεκινήσει παραγωγή εντός του 2025.
Η Lucid, η οποία άνοιξε εργοστάσιο στην Τζέντα το 2023, διαθέτει ήδη μοντέλα στην τοπική αγορά με τιμές που ξεκινούν από τα 92.000 δολάρια. Από την πλευρά της, η κινεζική BYD, μπήκε επίσης στην αγορά τον Μάιο, με αντιπροσωπεία και showroom στο Ριάντ, προσφέροντας όμως σαφώς πιο προσιτές επιλογές.
