Την Πέμπτη, 6 Μαρτίου θα συνεδριάσει εκ νέου για τα επιτόκια η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), η οποία αναμένεται να προχωρήσει σε ακόμη μία μείωση του επιτοκίου καταθέσεων κατά 25 μονάδες βάσης.

Εάν επικρατήσει αυτό το σενάριο, τότε αυτή θα είναι η πέμπτη συνεχόμενη μείωση που γίνεται από τον περασμένο Σεπτέμβριο από την ΕΚΤ και η έκτη συνολικά από τον περασμένο Ιούνιο, όταν ξεκίνησε τον κύκλο χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής.

Το επιτόκιο καταθέσεων

Το επιτόκιο καταθέσεων αναμένεται να  ανέλθει στο 2,5% και αντίστοιχα θα διαμορφωθεί και το euribor που αποτελεί τον δείκτη αναφοράς στον υπολογισμό των δόσεων για τα δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο. Επομένως, θα μειωθούν και οι δόσεις για τα δάνεια αυτά.

Από τα πρακτικά της συνεδρίασης της ΕΚΤ που έγινε στις 29/30 Ιανουαρίου προέκυψε  πως η κυρίαρχη άποψη που επικρατούσε στο 26μελές Διοικητικό Συμβούλιό για τα επιτόκια ήταν  πως αυτά θα πρέπει να μειωθούν περαιτέρω προκειμένου  να μην εμποδίζουν την οικονομική ανάκαμψη της Ευρωζώνης.

Επειδή είναι πολύ πιθανό ο στόχος για τον πληθωρισμό της Ευρωζώνης να επιτευχθεί στο 2% κατά τη  διάρκεια του 2025, οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ έχουν στρέψει πλέον το βλέμμα τους στην πορεία της οικονομίας που κινείται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας εδώ και 2 χρόνια.

«Ενόσω η διαδικασία του αποπληθωρισμού είναι σε καλή πορεία, τα επιτόκια πολιτικής θα μπορούσαν να κινηθούν περαιτέρω προς ένα ουδέτερο επίπεδο προκειμένου να αποφευχθεί μία αχρείαστη συγκράτηση της οικονομίας. Ωστόσο, οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη δεν έχουν μετατοπιστεί σε βαθμό που θα απαιτούσε την επιτάχυνση της πορείας προς μία ουδέτερη στάση (σ.σ.: που ούτε ενισχύει ούτε επιβαρύνει την ανάπτυξη)», υποστήριξαν οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ.

Αν και η ΕΚΤ αποφεύγει να προσδιορίσει με ακρίβεια ποιο είναι το ουδέτερο επιτόκιο, καθώς δεν είναι κάποιο μέγεθος που μπορεί να το παρατηρήσει κανείς αλλά πρόκειται για μία θεωρητική κατασκευή με όλες τις αβεβαιότητες που αυτό συνεπάγεται, σε πρόσφατη έρευνα που δημοσίευσε (7 Φεβρουαρίου) υπολόγισε ότι με τα σημερινά δεδομένα κινείται μεταξύ του 1,75% και του 2,25%. Από αυτό συνάγεται ότι το επιτόκιο καταθέσεων της ΕΚΤ θα μπορούσε να μειωθεί περαιτέρω καθώς και μετά τη μείωση στα τέλη Ιανουαρίου παραμένει υψηλότερο από το ανώτερο όριο του εύρους για το ουδέτερο επιτόκιο.

Αναφορικά με τον πληθωρισμό, ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, Φίλιπ Λέιν, σημείωσε κατά την εισήγηση που έκανε στην τελευταία συνεδρίαση της κεντρικής τράπεζας ότι η πορεία του ήταν ελαφρά καλύτερη από τις προβλέψεις τους προηγούμενες μήνες παρά την αύξηση του στο 2,4% τον Δεκέμβριο. Αναφέρθηκε σε έναν πρόδρομο δείκτη που χρησιμοποιεί η ΕΚΤ (Persistent and Common Component of Inflation), «ο οποίος έχει την καλύτερη προγνωστική δύναμη από κάθε δείκτη υποκείμενου πληθωρισμού αναφορικά με τον μελλοντικό γενικό πληθωρισμό». Αυτός ο δείκτης είπε κινείτο κοντά στο 2% και τον Δεκέμβριο, «υποδηλώνοντας ότι ο γενικός πληθωρισμός αναμένεται να σταθεροποιηθεί πέριξ του στόχου της ΕΚΤ».

Από τη συνεδρίαση στις 29/30 Ιανουαρίου μεσολάβησε η ανακοίνωση για τον πληθωρισμό του Ιανουαρίου, ο οποίος σημείωσε μία μικρή περαιτέρω (αναμενόμενη) αύξηση στο 2,5%, ενώ σήμερα, Καθαρά Δευτέρα, η Eurostat θα ανακοινώσει και τα στοιχεία για την πορεία των τιμών τον Φεβρουάριο. Αν δεν υπάρξει κάποια αρνητική έκπληξη,  τότε θα έχει ανοίξει ο δρόμος για να ανακοινώσει την Πέμπτη η ΕΚΤ τη νέα μείωση των επιτοκίων.

Οι αγορές περιμένουν περαιτέρω μείωση του επιτοκίου καταθέσεων στο 2% μέσα στο 2025.Αυτό  το αναμένουν και μέλη του Δ.Σ. της ΕΚΤ, όπως ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, ο Γάλλος κεντρικός τραπεζίτης, Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό .

Από τη μεθεπόμενη συνεδρίαση της ΕΚΤ  που θα γίνει τον Απρίλιο,  οι αποφάσεις για τις μειώσεις των επιτοκίων είναι πιθανόν να λαμβάνονται πιο δύσκολα. Σύμφωνα με τα πρακτικά, στην τελευταία συνεδρίαση «υποστηρίχθηκε ότι απαιτείται μεγαλύτερη προσοχή για την έκταση και τον ρυθμό των περαιτέρω μειώσεων των επιτοκίων καθώς αυτά θα πλησιάζουν στο ουδέτερο έδαφος, λόγω των αβεβαιοτήτων που υπάρχουν».

Επίσης, «εκφράστηκε η άποψη ότι το ουδέτερο επιτόκιο είναι πιθανό να είναι υψηλότερο απ’ ό,τι πριν την πανδημία» καθώς τα τελευταία χρόνια αυξήθηκε η ζήτηση αποταμιεύσεων λόγω των υψηλότερων επενδύσεων για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση και την αύξηση στο δημόσιο χρέος σε παγκόσμιο επίπεδο. Την άποψη αυτή διατύπωσε και δημόσια και το μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, Ιζαμπελ Σνάμπελ. Αυτή φαίνεται πως είναι πιο επιφυλακτική για περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων.

Επιπλέον, πάντα σύμφωνα με τα πρακτικά, «υπήρχαν κάποια στοιχεία που υποδηλώνουν μια μετατόπιση της ισορροπίας των κινδύνων για τον πληθωρισμό σε ανοδικούς από τον Δεκέμβριο», όπως το κάπως αυξημένο ενεργειακό κόστος και ο αντίκτυπος από τους δασμούς που θέλει να επιβάλει ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ.