«Σήμερα περισσότερο από ποτέ η Ελλάδα πρέπει να αποκτήσει ξανά μια στρατηγική πυξίδα, ειδικά σε σχέση με την άμεση περιοχή της. Στη βάση μιας διεκδικητικής εξωτερικής πολιτικής που δεν περιμένει απαντήσεις από την Ουάσιγκτον, τις Βρυξέλλες, το Βερολίνο ή άλλες πρωτεύουσες, αλλά από τις δικές της δυνάμεις και στη βάση του δικού της εθνικού, και ευρωπαϊκού οράματος» επισήμανε ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, κατά την ομιλία του στην τελετή απονομής των Βραβείων Ειρήνης και Συνεργασίας των Βαλκανικών Λαών που οργάνωσαν το τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας (ΠΑΜΑΚ) και το Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

«Η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια της αναβλητικότητας στις σχέσεις με την Τουρκία»

Αναφερόμενος στα ελληνοτουρκικά είπε πως “ένα συμπέρασμα μπορούμε να βγάλουμε κυρίως από τη ραγδαία επιδείνωση του διεθνούς πλαισίου και τη μετατόπιση από το διεθνές δίκαιο στο δίκαιο του ισχυρού, που προωθεί ο νέος Αμερικανός πρόεδρος, είναι με σιγουριά πως η Ελλάδα και γενικότερα ο ελληνισμός, δεν έχει την πολυτέλεια της αναβλητικότητας” και συνέχισε:

“Είδαμε την αποτυχία της προσπάθειας για προσφυγή στην Χάγη για οριοθέτηση ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας που προωθήθηκε χωρίς σχέδιο και στρατηγική. Αν δεν αποκτήσουμε μια στρατηγική δέσμευσης και πίεσης της Τουρκίας σε ένα ελληνοτουρκικό και ευρωτουρκικό πλαίσιο διαλόγου με ορίζοντα τη Χάγη – αν συνεχίσουμε έτσι χωρίς πυξίδα στα ελληνοτουρκικά – η γειτονική μας χώρα θα αξιοποιήσει την ύφεση στις σχέσεις μαζί μας προς όφελός της. Και θα επανέλθει στην ένταση, αφού θα έχει εξασφαλίσει τους εξοπλισμούς και τις συμμαχίες που θέλει”

Ειδικότερα για το θέμα με τους γαλλικούς πυραύλους “meteor” ο κ. Τσίπρας είπε ότι «δυστυχώς η κριτική μου ότι η Ελληνογαλλική συμφωνία είναι ελλιπής επιβεβαιώθηκε».

«Δυστυχώς δεν είδαμε να αξιοποιούνται οι δυνατότητες της Συμφωνίας των Πρεσπών»

Σχετικά με τη Συμφωνία των Πρεσπών τόνισε τα εξής:

• Η νέα αυτή εποχή είναι πολύ διαφορετική ακόμα και από αυτήν στην οποία συνάφθηκε η Συμφωνία των Πρεσπών, όμως αυτό καθιστά ακόμα πιο σημαντικό να πορευτούμε με τις αξίες μας και όχι να τις αποχωριστούμε. Απέναντι στον εθνικισμό και την μισαλλοδοξία που θεριεύουν, να πορευτούμε με τις αξίες της ειρήνης, της συνεργασίας και της προάσπισης των εθνικών μας συμφερόντων που μας είχαν καθοδηγήσει και τότε.
• Αν δεν υπήρχε σήμερα Συμφωνία των Πρεσπών, αντί να πιέζεται η Βόρεια Μακεδονία να εφαρμόσει τη Συμφωνία – οι πιέσεις ασκούνταν επάνω μας, για να μπουν εσπευσμένα οι γείτονές μας στο ΝΑΤΟ, με το όνομα Μακεδονία και να αρχίσει όπως όπως η ενταξιακή τους πορεία.
• Αντί να συζητάμε για την κύρωση τριών μνημονίων, έπρεπε να είχαμε δεκάδες συμφωνίες και πολλά Ανώτατα Συμβούλια Συνεργασίας που θα είχαν επιτρέψει να είχαμε άλλο ρόλο και άλλους μοχλούς επιρροής στη χώρα, ειδικά σήμερα, απέναντι σε μια Κυβέρνηση που παραβιάζει τη Συμφωνία.
• Δυστυχώς όμως, δεν είδαμε να αξιοποιούνται οι δυνατότητες της Συμφωνίας των Πρεσπών. Μετά από την περίοδο της σκληρής πατριδοκαπηλίας, που όλοι καταλάβαμε ότι είχε μόνο ψηφοθηρικό κίνητρο, γίναμε μάρτυρες μιας αδιέξοδης φοβικότητας.
• Δυστυχώς στο ζήτημα αυτό (Μακεδονικό), δεν υπήρξε στρατηγική σκέψη για το μέλλον ούτε ιεράρχηση του εθνικού έναντι του κομματικού συμφέροντος.

«Να είμαστε στην πρώτη γραμμή απέναντι στη λογική της αμφισβήτησης των συνόρων»

Σχετικά με τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις υπογράμμισε ότι “πρώτον και κυριότερο, πρέπει να είμαστε στην πρώτη γραμμή απέναντι στην λογική αμφισβήτησης συνόρων και παρεμβάσεων στα εσωτερικά τρίτων χωρών που προωθεί ο νέος Αμερικανός πρόεδρος” και πρόσθεσε: «Να δοθεί το μήνυμα ότι οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις μπορούν να αναπτυχθούν μόνο στην βάση του αμοιβαίου σεβασμού και του αμοιβαίου οφέλους. Δεν θα είμαστε ούτε δεδομένοι ούτε πρόθυμοι σύμμαχοι εις βάρος των συμφερόντων μας και της ειρήνης στην περιοχή. Ούτε πρέπει να επιτρέψουμε να επιστρέψουν οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις σε άλλες εποχές».

Με αφορμή το νέο διεθνές πλαίσιο που διαμορφώνεται μετά και την εκλογή Τραμπ ο κ.Τσίπρας παρατήρησε: «Ζούμε στην εποχή της ραγδαίας κατάρρευσης ολόκληρου το διεθνούς πλαισίου όπως το γνωρίσαμε από το 1945 και ειδικά από το 1990 και μετά. Ας έχουμε λοιπόν επίγνωση ότι σήμερα δεν κάνουμε κάτι τόσο απλό όσο θα φαινότανε λίγα χρόνια πριν. Γιατί ξαναθέτουμε με έμφαση τα θέματα της ειρήνης, της ειρηνικής επίλυσης διαφορών και για διεθνούς συνεργασίας, σε μια εποχή που όλες αυτές οι έννοιες δεν είναι καθόλου αυτονόητες αλλά αμφισβητούνται έμπρακτα. Ζούμε σε έναν πολυπολικό κόσμο, πολλαπλών κρίσεων και τεράστιων ανισοτήτων, όπου τα αυταρχικά καθεστώτα πολλαπλασιάζονται και γίνονται πιο ισχυρά. Και σε αυτόν τον κόσμο ο νέος Αμερικανός Πρόεδρος, μας λέει με κάθε τρόπο, πως δεν συμφέρει τις ΗΠΑ να μπουν νέοι, πιο συμμετοχικοί κανόνες – όπως έγινε το 1945 ή το 1990 – ούτε να ενισχυθεί το διεθνές δίκαιο. Και ότι αυτό που συμφέρει τις ΗΠΑ, είναι να κυριαρχήσει το δίκαιο του ισχυρού. Και πως είναι διατεθειμένος ακόμη και να παραβιάσει τα σύνορα άλλων χωρών, ακόμη και να εμπλακεί στα εσωτερικά τους και στις εκλογές τους, υπονομεύοντας εκλεγμένες κυβερνήσεις και στηρίζοντας ακροδεξιά κόμματα. Και όλα αυτά έχοντας στο πλευρό του, επισήμως, τα ισχυρότερα επιχειρηματικά συμφέροντα δισεκατομμυριούχων, που ελέγχουν τα δίκτυα της ενημέρωσης και αποφασίζουν όλο και λιγότερους ελέγχους για την αντιμετώπιση των fake news στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.Αυτή είναι η εικόνα του πλανήτη σήμερα».

Οι ευθύνες της ηγεσίας της Ε.Ε

Ο κ Τσίπρας αναφέρθηκε και στις ευθύνες της ευρωπαϊκής ηγεσίας, λέγοντας: «Ας μην εκπλήσσονται τόσο πολύ για το πού βρισκόμαστε σήμερα οι ευρωπαϊκές ηγεσίες. Οι οποίες στηρίζουν μεν πολέμους, αλλά δεν θέλουν πρόσφυγες. Θέλουν μεν ξένους εργάτες, αλλά δεν θέλουν αυτοί να έχουν δικαιώματα. Θέλουν την πράσινη ατζέντα, αλλά με τα βάρη να πέφτουν όλα στους πολίτες, Η Ευρώπη στην οποία τα τελευταία χρόνια είδαν τα πλούτη τους να αυγατίζουν δεκάδες πολυεκατομυριούχοι από το εμπόριο με τη Ρωσία μέσα στον πόλεμο, από την πανδημία, ή από την ενεργειακή κρίση, ας μην εκπλήσσεται τόσο πολύ με τις ανισότητες στις ΗΠΑ. Ούτε από τον ρόλο που αποκτούν εκεί οι δισεκατομμυριούχοι. Ούτε και με την αμφισβήτηση της πράσινης ατζέντας. Ένα τέτοιο μέλλον μπορεί δυστυχώς να μην είναι μακριά ούτε για εμάς».

Όσο για τις σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ υπογράμμισε: «Όσο λάθος είναι να κλείνουμε τα μάτια μας στην υποκρισία της Ευρώπης τα 30 χρόνια που πέρασαν, άλλο τόσο είναι λάθος να αποδεχόμαστε το ψευδοδίλημμα στο οποίο μας βάζει όλο και περισσότερο ο νέος Αμερικανός πρόεδρος. Ότι δηλαδή πρέπει να διαλέξουμε ανάμεσα στην υποκρισία του χθες και τον κυνισμό που μας προτείνει για το μέλλον. Το διεθνές πλαίσιο των τελευταίων δεκαετιών μπορεί να ήταν βασισμένο σε αντιφάσεις, σε αδυναμίες και προφανώς στην αμερικανική ισχύ, αλλά το διεθνές δίκαιο και η φιλελεύθερη δημοκρατία παρέμεναν τα σημεία αναφοράς και επέτρεπαν στους πολίτες να πιέζουν τις κυβερνήσεις τους.

Σήμερα, οφείλουμε να παλέψουμε για ένα πιο δίκαιο και συμμετοχικό πλαίσιο διεθνών σχέσεων και όχι να αποδεχτούμε το δίκαιο του ισχυρού, ως σημείο αναφοράς για τον 21ο αιώνα. Χρειαζόμαστε ένα διεθνές σύστημα πολυμερούς διπλωματίας για έναν πολυπολικό κόσμο, όπου θα αποδεχτούμε ότι η Δύση θα είναι ισχυρή, αλλά όχι κυρίαρχη.

Η απάντηση της Ευρώπης πρέπει να είναι ξεκάθαρη: Επιστρέφουμε στις αρχές μας, μαθαίνοντας από τα λάθη των τελευταίων 30 χρόνων. Δεν αρκεί η ΕΕ να μιλάει για στρατηγική αυτονομία από τις ΗΠΑ και αναβάθμιση της αμυντικής της βιομηχανίας, αν δεν είναι σαφές ποιος είναι ο διεθνής ρόλος που διεκδικεί. Πρέπει να σταματήσει να αφήνει την πρωτοβουλία των κινήσεων αποκλειστικά στις ΗΠΑ και να αποκτήσει ενεργό ρόλο στην επίλυση του Ουκρανικού και του Μεσανατολικού.

Στο μεσανατολικό όπου βλέπουμε πόσο επικίνδυνες είναι οι θέσεις που βάζει ο πρόεδρος Τραμπ στο τραπέζι, πρέπει η Ε.Ε σε συνεργασία με αραβικές χώρες, αλλά και σε επαφή με το Ιράν, να θέσει τη συζήτηση στη βάση μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης, όπως την ορίζουν οι Αποφάσεις του ΟΗΕ. Η ευρωπαϊκή ηγεσία να αναλογιστεί εάν άξιζε τον κόπο, η επιμονή στην αμερικανική πολιτική που άφηνε ανοιχτή την προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ την οποία εκμεταλλεύτηκε ο Ρώσος πρόεδρος για να εισβάλλει παράνομα στην χώρα.

Αλλά, βέβαια, και για τις επιπτώσεις που είχε ο πόλεμος πρώτα από όλα στον ουκρανικό λαό, αλλά και στην ευρωπαϊκή οικονομία. Όπως και αν έχει σήμερα, οφείλει να χαράξει μια νέα στρατηγική για την ειρήνη για να μην βρεθεί πάλι προ ακόμα χειρότερων εκπλήξεων. Γενικότερα, πρέπει να αναλογιστούμε ότι εάν οι ΗΠΑ επιδιώκουν την μετατόπιση της προσοχής τους στον Ινδικό και τον Ειρηνικό, δημιουργείται ένα τεράστιο κενό στην ευρύτερη περιοχή μας, που η ΕΕ πρέπει να γεμίσει αποκτώντας έναν ενεργό ρόλο στην προώθηση της ειρήνης, του διεθνούς δικαίου, της ειρηνικής επίλυσης διαφορών και του σεβασμού των Συμφωνιών».

Τα Βραβεία απένειμε ο κ. Τσίπρας, εντάσσονται στο πλαίσιο της δωρεάς που έκανε ο πρώην πρωθυπουργός ο οποίος διέθεσε για τον σκοπό αυτό τα ποσά που είχε λάβει από ευρωπαϊκούς φορείς όταν βραβεύτηκε για την Συμφωνία των Πρεσπών, στους εξής φοιτητές:

• Θανάση Σκούφια (τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών, ΠΑΜΑΚ) για την διπλωματική του εργασία με θέμα: «Η κρίση στο Κοσσυφοπέδιο και ο τοπικός τύπος. Η περίπτωση της Βέροιας».
• Στεφανία Κόστα (Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορία, Πάντειο Πανεπιστήμιο), για τη διπλωματική της εργασία: «οι ρωγμές των εθνικών ταυτοτήτων: η διαμόρφωση της ελληνοαλβανικότητας στην Ελλάδα σήμερα”.
• Ελένη Μπιτσιάδου (Τμήμα Πολιτικών Επιστημών, ΑΠΘ), για τη διπλωματική της εργασία : «Εξευρωπαϊσμός της Ανώτατης εκπαίδευσης μέσω της κινητικότητας των φοιτητών στα πλαίσια του προγράμματος Erasmus. Η περίπτωση του ΑΠΘ”.

Τα Τμήματα που με δικές τους διαδικασίες αποφασίζουν να απονείμουν το Βραβείο σε φοιτήτριες και φοιτητές τους είναι τα παρακάτω:

• Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Πολιτικών Επιστημών
• Πανεπιστήμιο Κρήτης, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης
• Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών
• Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών
• Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών
• Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας

Στην τελετή που έγινε στο Αμφιθέατρο Τελετών του ΠΑΜΑΚ χαιρετισμό απηύθυναν οι πρόεδροι του Τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών Δημήτριος Κυρκιλής και του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών Ιωάννης Παπαγεωργίου.

Τον λόγο πήραν και οι βραβευθέντες οι οποίοι ευχαρίστησαν τον κ. Τσίπρα για την πρωτοβουλία του και με συγκίνηση αναφέρθηκαν στις εμπειρίες που αποκόμισαν φέρνοντας σε πέρας τις εργασίες τους.

Πριν την έναρξη της τελετής ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είχε συνάντηση με τον πρύτανη του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Στέλιο Κατρανίδη.

Στην τελετή παραβρέθηκαν ο βουλευτής της Νέας Αριστεράς Φερχάτ Οζγκιούρ, ο πρώην υφυπουργός του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Γιάννης Αμανατίδης, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Στέλιος Αγγελούδης, καθηγητές, μέλη του διδακτικού προσωπικού και φοιτητές από τα Πανεπιστήμια Αριστοτέλειο και Μακεδονίας.