Νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι κακές συνήθειες ύπνου, όπως το ξενύχτι, η αϋπνία, το ροχαλητό, ο ανεπαρκής ύπνος και η έντονη υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, μπορούν να επιταχύνουν τη γήρανση του εγκεφάλου έως και κατά έξι μήνες. Αναλύοντας δεδομένα από 27.000 άτομα, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι αυτές οι συνήθειες αυξάνουν τον κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης και νευροεκφυλιστικών παθήσεων, με τη φλεγμονή να παίζει καθοριστικό ρόλο. Η έρευνα υπογραμμίζει τη σημασία της καλής ποιότητας ύπνου για τη διατήρηση της εγκεφαλικής υγείας, καθώς οι συμμετέχοντες που παρακολουθήθηκαν δεν εμφάνιζαν νευρολογικές παθήσεις στην αρχή της μελέτης.
Πιο αναλυτικά
Ο ύπνος δεν επηρεάζει μόνο την ενέργεια και τη διάθεσή μας, αλλά παίζει καθοριστικό ρόλο και στη μακροχρόνια υγεία του εγκεφάλου. Νέα επιστημονική έρευνα αποκαλύπτει ότι συγκεκριμένες συνήθειες ύπνου, μπορούν να επιταχύνουν τη γήρανση του εγκεφάλου έως και κατά έξι μήνες, αυξάνοντας παράλληλα τον κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης και νευροεκφυλιστικών παθήσεων.
Οι 5 συνήθειες ύπνου που μπορούν να επιταχύνουν την γήρανση του εγκεφάλου
Γνωρίζουμε ήδη ότι μια κακή νύχτα ύπνου μας οδηγεί σε κόπωση, υπνηλία και μειωμένη συγκέντρωση, επηρεάζοντας την κρίση και την παραγωγικότητά μας. Ωστόσο, νέα έρευνα δείχνει ότι ο ανήσυχος ύπνος που προκαλείται από κάποιες συνήθειες μπορεί να κάνει τον εγκέφαλο να γερνά γρηγορότερα.
Τι έδειξε η έρευνα για τον ύπνο και τη γήρανση του εγκεφάλου
Αναλύοντας εγκεφαλικές απεικονίσεις και συνήθειες ύπνου περισσότερων από 27.000 μεσήλικων και ηλικιωμένων ατόμων, επιστήμονες από τη Σουηδία και την Κίνα διαπίστωσαν ότι όσοι είχαν τις χειρότερες συνήθειες ύπνου εμφάνιζαν εγκέφαλο που ήταν, κατά μέσο όρο, έναν χρόνο μεγαλύτερος από τη χρονολογική τους ηλικία. Όσοι είχαν «μέτριας ποιότητας» ύπνο παρουσίαζαν εγκέφαλο περίπου επτά μήνες μεγαλύτερο από την πραγματική τους ηλικία.
Οι 5 κακές συνήθειες ύπνου που γερνούν τον εγκέφαλο
Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν σε πέντε βασικούς παράγοντες ύπνου που φαίνεται να επηρεάζουν τη βιολογική ηλικία του εγκεφάλου:
- Ξενύχτι (όσοι είναι νυχτερινοί τύποι)
- Αϋπνία
- Ροχαλητό
- Λιγότερες από 7 ώρες ύπνου κάθε βράδυ
- Έντονη υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας
Για κάθε έναν από τους παραπάνω παράγοντες αφαιρούνταν ένας βαθμός από τη συνολική βαθμολογία ποιότητας ύπνου των συμμετεχόντων. Μόλις το 41% είχε καλή υγεία ύπνου (4–5 βαθμούς), ενώ πάνω από τους μισούς συγκέντρωσαν μόνο 2 ή 3 θετικούς βαθμούς.
Πόσο επηρεάζεται ο εγκέφαλος
Για κάθε βαθμό που αφαιρούνταν, η διαφορά ανάμεσα στη βιολογική ηλικία του εγκεφάλου και την πραγματική ηλικία του ατόμου αυξανόταν κατά 6 μήνες.
Οι δύο συνήθειες με τη μεγαλύτερη αρνητική επίδραση ήταν:
- το να είναι κάποιος νυχτερινός τύπος και
- το ροχαλητό
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο
Άτομα με κακή ή μέτρια ποιότητα ύπνου ήταν πιο πιθανό να είναι:
- μεγαλύτερης ηλικίας
- άνδρες
- παχύσαρκοι
- κοινωνικοοικονομικά ευάλωτοι
- με αυξημένο κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού
Γιατί ο κακός ύπνος βλάπτει τον εγκέφαλο
Η φλεγμονή φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρόλο. Η χρόνια έλλειψη ύπνου ενεργοποιεί φλεγμονώδεις μηχανισμούς που, ενώ αρχικά προστατεύουν τον οργανισμό, με τον καιρό μπορούν να προκαλέσουν γνωστική εξασθένηση, ακόμα και να αυξήσουν τον κίνδυνο άνοιας και νόσου Alzheimer.
Ένα μεγάλο «χάσμα ηλικίας εγκεφάλου», δηλαδή όταν ο εγκέφαλος φαίνεται βιολογικά μεγαλύτερος από την πραγματική ηλικία, αποτελεί πρώιμο προειδοποιητικό σημάδι κακής εγκεφαλικής υγείας.
Το συμπέρασμα των επιστημόνων
Παρότι ο εγκέφαλος γερνά φυσικά με το πέρασμα του χρόνου, οι ερευνητές κατέληξαν ότι οι κακές συνήθειες ύπνου είναι αυτές που επιδεινώνουν τη διαδικασία. Σημαντικό είναι ότι κανένας από τους συμμετέχοντες, οι οποίοι παρακολουθήθηκαν για περίπου εννέα χρόνια, δεν εμφάνιζε άνοια, εγκεφαλικό ή άλλη νευρολογική νόσο στην αρχή της μελέτης, γεγονός που ενισχύει την άποψη ότι η ποιότητα ύπνου παίζει καθοριστικό ρόλο στην υγεία του εγκεφάλου.
