Το λεμονόχορτο, ένα αρωματικό φυτό από τη Νότια και Νοτιοανατολική Ασία, χρησιμοποιείται ευρέως στη μαγειρική και ως τσάι για τα πολλαπλά οφέλη του στην υγεία.

Εκτός από τη συμβολή του στη χώνευση και τη μείωση της αρτηριακής πίεσης, το λεμονόχορτο έχει αντιοξειδωτικές, αντιμικροβιακές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.

Επίσης, μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου καρκίνου, στη ρύθμιση της χοληστερίνης και στην ανακούφιση από πόνους περιόδου. Παρά τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα, απαιτούνται περισσότερες μελέτες για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά του.

Το λεμονόχορτο μπορεί να καταναλωθεί ως τσάι ή να προστεθεί σε διάφορα πιάτα, αλλά πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή, ειδικά από άτομα με συγκεκριμένες ιατρικές καταστάσεις.

Πιο αναλυτικά

Το βότανο-προστάτης των διδύμων είναι ένα «παιχνιδιάρικο», δροσιστικό ρόφημα με φρέσκια, λεμονάτη γεύση και χαλαρωτικό άρωμα. Μπορείτε να το απολαύσετε ζεστό ή παγωμένο. Ποιο είναι και ποια τα οφέλη του για την υγεία;

Ποιο είναι το βότανο-προστάτης των διδύμων και ποια τα οφέλη του για την υγεία

Το βότανο-προστάτης των διδύμων είναι ένα ψηλό, αρωματικό φυτό που κατάγεται από τη Νότια και Νοτιοανατολική Ασία, όπου χρησιμοποιείται ευρέως στη μαγειρική χωρών όπως η Ινδία, η Ταϊλάνδη, το Βιετνάμ και οι Φιλιππίνες. Οι φρέσκοι και λεμονάτοι βλαστοί του προσθέτουν γεύσεις σε πιάτα –με φωτεινές και εσπεριδοειδείς νότες– όπως σούπες, κάρι και ψητά κρέατα, ενώ παρασκευάζεται επίσης σε ένα χαλαρωτικό τσάι.

Πέρα από τις χρήσεις του στη μαγειρική, το τσάι απολαμβάνεται παγκοσμίως για τα πιθανά οφέλη του για την υγεία, όπως για τη χώνευση, τη μείωση της φλεγμονής και την ενίσχυση της καρδιαγγειακής υγείας.

Από πού προέρχεται; Πώς χρησιμοποιείται στις διαφορετικές κουζίνες;

Το βότανο-προστάτης των διδύμων είναι ένα ψηλό, ινώδες φυτό με φρέσκο λεμονάτο άρωμα και γεύση εσπεριδοειδών, προέρχεται από τη Νότια Ασία και τη Θαλάσσια Νοτιοανατολική Ασία – συμπεριλαμβανομένων της Ινδίας, της Σρι Λάνκα, της Ινδονησίας και των Φιλιππίνων – και έκτοτε έχει εγκλιματιστεί σε τροπικές περιοχές παγκοσμίως.

Στη νοτιοανατολική ασιατική κουζίνα και πιο συγκεκριμένα στην ταϊλανδέζικη, τη βιετναμέζικη, την καμποτζιανή, την ινδονησιακή και τη μαλαισιανή, οι φρέσκοι βλαστοί και τα φύλλα του χρησιμοποιούνται ευρέως για να αρωματίσουν σούπες όπως η Tom Yum, κάρι, μαρινάδες, stir-fries, ψητά κρέατα (όπως satay), αλλά και βοτανικά τσάγια και επιδόρπια.

Πέρα από τη χρήση του στη μαγειρική, εκτιμάται και ως φυσικό εντομοαπωθητικό και καταναλώνεται ευρέως ως τσάι, το οποίο συχνά μελετάται για τα πιθανά οφέλη του. Ποια είναι και ποιες οι πιθανές παρενέργειες;

Κλινικές εφαρμογές του αιθέριου ελαίου του

Σύμφωνα με το άρθρο του 2024 με τίτλο «Exploring the Clinical Applications of Lemongrass Essential Oil: A Scoping Review», έρευνα από οκτώ κλινικές μελέτες δείχνει ότι το αιθέριο έλαιο από λεμονόχορτο (Cymbopogon citratus), όταν εφαρμόζεται ως στοματικό διάλυμα ή τοπικό τζελ, λειτούργησε εξίσου καλά με τη χλωρεξιδίνη για την ουλίτιδα και τη δοξυκυκλίνη για την περιοδοντίτιδα.

Επίσης βοήθησε με την κακοσμία του στόματος, τον μύκητα pityriasis versicolor, τη γήρανση του δέρματος και την πιτυρίδα. Οι συγγραφείς σημειώνουν ότι παρότι τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, απαιτούνται περισσότερες μελέτες για να διερευνηθεί η ασφάλεια του αιθέριου ελαίου λεμονόχορτου, ο τρόπος δράσης του στο σώμα, οι αλληλεπιδράσεις του με άλλες θεραπείες και η μακροπρόθεσμη ανεκτικότητα.

Οφέλη για την υγεία

1. Έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες

Σύμφωνα με ανασκόπηση μελετών του 2021, το λεμονόχορτο περιέχει αρκετά αντιοξειδωτικά, τα οποία μπορούν να εξουδετερώσουν τις ελεύθερες ρίζες στο σώμα σας που ενδέχεται να προκαλέσουν ασθένειες.

Τα βασικά αντιοξειδωτικά είναι:

• chlorogenic acid
• isoorientin
• swertiajaponin

Αυτά τα αντιοξειδωτικά μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη της δυσλειτουργίας των κυττάρων μέσα στις στεφανιαίες αρτηρίες σας.

2. Έχει αντιμικροβιακές ιδιότητες

Η παραπάνω έρευνα του 2021 έδειξε ότι το citral, ένα από τα κύρια συστατικά του λεμονόχορτου, παρουσίασε αντιμικροβιακές ιδιότητες. Μελέτη του 2021 διαπίστωσε ότι το αιθέριο έλαιο λεμονόχορτου έχει τόσο αντιβακτηριακές όσο και αντιμυκητιακές ιδιότητες.

Επιπλέον, μελέτη του 2012 έδειξε ότι το αιθέριο έλαιο λεμονόχορτου παρουσίασε αντιμικροβιακή δράση ενάντια στο βακτήριο Streptococcus mutans, το οποίο ευθύνεται κυρίως για την τερηδόνα. Περαιτέρω έρευνα έδειξε ότι το αιθέριο έλαιο λεμονόχορτου και τα ιόντα αργύρου μπορεί να λειτουργούν συνδυαστικά ενάντια σε διάφορους τύπους βακτηρίων και μυκήτων in vitro.

3. Έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες

Η φλεγμονή θεωρείται ότι παίζει ρόλο σε πολλές ιατρικές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένων των καρδιοπαθειών και των εγκεφαλικών επεισοδίων. Έρευνα του 2024 δείχνει ότι το λεμονόχορτο έχει αντιφλεγμονώδη οφέλη. Οι ενώσεις του μπορεί να συμβάλλουν στην αναστολή της έκκρισης συγκεκριμένων δεικτών φλεγμονής στο σώμα σας. Μελέτη του 2022 αναφέρει επίσης ότι τα αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη αποτελέσματα του λεμονόχορτου είναι ευρέως γνωστά και χρησιμοποιούνται στη λαϊκή ιατρική.

4. Μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου

Το citral που περιέχει το λεμονόχορτο θεωρείται ότι έχει ισχυρές αντικαρκινικές ιδιότητες έναντι ορισμένων καρκινικών κυτταρικών σειρών. Αρκετά συστατικά του λεμονόχορτου ενδέχεται να βοηθήσουν στην καταπολέμηση του καρκίνου – είτε προκαλώντας άμεσα θάνατο των καρκινικών κυττάρων είτε ενισχύοντας το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να καταπολεμήσει τον καρκίνο από μόνο του. Το τσάι λεμονόχορτου χρησιμοποιείται μερικές φορές ως επικουρική θεραπεία κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας και της ακτινοβολίας. Πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο υπό την καθοδήγηση ογκολόγου.

Μην σταματάτε μόνοι σας τη θεραπεία σας για να ξεκινήσετε εναλλακτικές θεραπείες με λεμονόχορτο. Πάντα να συμβουλεύεστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας αν σκοπεύετε να ξεκινήσετε ένα νέο συμπλήρωμα διατροφής.

5. Προάγει την πέψη

Ένα φλιτζάνι τσάι λεμονόχορτου αποτελεί φυσική επιλογή για την αντιμετώπιση στομαχόπονου, στομαχικών κράμπων και άλλων πεπτικών προβλημάτων. Μελέτη του 2012 σε τρωκτικά έδειξε ότι το λεμονόχορτο μπορεί επίσης να είναι αποτελεσματικό ενάντια σε γαστρικά έλκη. Η μελέτη βρήκε ότι το αιθέριο έλαιο των φύλλων λεμονόχορτου μπορεί να προστατεύσει τον βλεννογόνο του στομάχου από βλάβες που προκαλούνται από την ασπιρίνη και το αλκοόλ. Η τακτική χρήση ασπιρίνης είναι συχνή αιτία εμφάνισης γαστρικών ελκών. Η ασπιρίνη ανήκει στα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα.

6. Λειτουργεί ως διουρητικό

Το λεμονόχορτο είναι γνωστό ως φυσικό διουρητικό. Ένα διουρητικό σας κάνει να ουρείτε πιο συχνά, απομακρύνοντας από το σώμα σας την περίσσεια υγρών και νατρίου. Τα διουρητικά συνταγογραφούνται συχνά σε άτομα που έχουν:

• καρδιακή ανεπάρκεια
• ηπατική ανεπάρκεια
• οίδημα

Μελέτη του 2015 με τη συμμετοχή 55 ανδρών και 50 γυναικών διαπίστωσε ότι η κατανάλωση τσαγιού λεμονόχορτου αύξησε την παραγωγή ούρων περισσότερο από άλλα ροφήματα.

7. Μειώνει την υψηλή συστολική αρτηριακή πίεση

Σε μελέτη του 2011, 72 άνδρες εθελοντές κατανάλωσαν είτε τσάι λεμονόχορτου είτε πράσινο τσάι. Όσοι ήπιαν τσάι λεμονόχορτου παρουσίασαν μέτρια μείωση στη συστολική αρτηριακή πίεση και ήπια αύξηση στη διαστολική πίεση. Είχαν επίσης σημαντικά χαμηλότερους καρδιακούς παλμούς. Ανασκόπηση μελετών του 2021 διαπίστωσε ότι τα εκχυλίσματα και τα αιθέρια έλαια λεμονόχορτου έχουν δείξει αντιυπερτασικές επιδράσεις τόσο σε ζωικά όσο και σε ανθρώπινα μοντέλα.

Αν και αυτά τα ευρήματα είναι ενθαρρυντικά για όσους έχουν υψηλή συστολική πίεση, οι ερευνητές προειδοποιούν ότι οι άνδρες με καρδιακά προβλήματα θα πρέπει να καταναλώνουν λεμονόχορτο με μέτρο για να αποφύγουν επικίνδυνες πτώσεις του καρδιακού ρυθμού ή αυξήσεις στη διαστολική πίεση. Συμβουλευθείτε τον γιατρό σας πριν ξεκινήσετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα.

8. Ρυθμίζει τη χοληστερίνη

Η υψηλή χοληστερίνη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου. Μελέτη in vitro του 2022 διαπίστωσε ότι τα εκχυλίσματα λεμονόχορτου είχαν την ικανότητα να εμποδίζουν την απορρόφηση της χοληστερίνης στο έντερο. Ωστόσο, οι ερευνητές σημείωσαν ότι απαιτούνται επιπλέον μελέτες για την επιβεβαίωση αυτών των αποτελεσμάτων.

Επιπλέον, μελέτη σε ζώα του 2018 διαπίστωσε ότι το εκχύλισμα νερού λεμονόχορτου μείωσε σημαντικά τη συνολική χοληστερίνη σε αρουραίους. Απαιτείται όμως περαιτέρω έρευνα για να επιβεβαιωθεί αν το λεμονόχορτο μπορεί να μειώσει τη χοληστερίνη στους ανθρώπους.

9. Βοηθάει με την απώλεια βάρους

Το τσάι λεμονόχορτου χρησιμοποιείται ως αποτοξινωτικό τσάι για την ενεργοποίηση του μεταβολισμού και την υποστήριξη της απώλειας βάρους. Ωστόσο, η πλειονότητα των ερευνών για το λεμονόχορτο και την απώλεια βάρους είναι ανεπίσημες και μη επιστημονικές. Δεδομένου ότι το λεμονόχορτο έχει διουρητικές ιδιότητες, αν καταναλώνετε αρκετό, είναι πιθανό να χάσετε κάποια κιλά.

Γενικά, η αντικατάσταση αναψυκτικών ή άλλων ροφημάτων με ζάχαρη με βοτανικά ροφήματα όπως το τσάι λεμονόχορτου μπορεί να σας βοηθήσει να πετύχετε τους στόχους απώλειας βάρους. Όμως, μην πίνετε αποκλειστικά τσάι λεμονόχορτου – αυτό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για παρενέργειες. Δοκιμάστε να εναλλάσσετε φλιτζάνια τσαγιού λεμονόχορτου με νερό ή άλλα ροφήματα χωρίς ζάχαρη.

10. Ανακουφίζει από τους πόνους περιόδου

Το τσάι λεμονόχορτου χρησιμοποιείται ως φυσική θεραπεία για τους πόνους περιόδου, το φούσκωμα και τις εξάψεις. Μελέτη του 2019 διαπίστωσε ότι το λεμονόχορτο έχει γαλακταγωγές ιδιότητες, δηλαδή προάγει την παραγωγή γάλακτος στο στήθος. Οι ερευνητές βρήκαν επίσης ότι το λεμονόχορτο είναι αποτελεσματικό στην πρόκληση εμμηνορροϊκής ροής και βοηθά στην ανακούφιση από τις κράμπες και τη δυσφορία της περιόδου.

Πώς να το χρησιμοποιήσετε

Δεν υπάρχει αρκετή έρευνα για το τσάι λεμονόχορτου ώστε να συστηθεί μια σταθερή δοσολογία για οποιαδήποτε πάθηση. Για προτάσεις δοσολογίας, συμβουλευτείτε έναν γιατρό ή έναν εξειδικευμένο επαγγελματία. Για να μειώσετε τον κίνδυνο παρενεργειών, ξεκινήστε με ένα φλιτζάνι την ημέρα. Αν το ανεχτείτε καλά, μπορείτε να πίνετε περισσότερο. Σταματήστε ή μειώστε την κατανάλωση αν εμφανίσετε παρενέργειες.

Αν δεν σας αρέσει να πίνετε λεμονόχορτο, δοκιμάστε να το προσθέσετε στο μαγείρεμα. Προσθέστε έναν ή δύο βλαστούς στην αγαπημένη σας σούπα – ταιριάζει ιδιαίτερα με σούπα κοτόπουλο. Μπορείτε επίσης να το προσθέσετε σε πουλερικά ή ψάρια πριν το ψήσιμο. Μπορείτε να φάτε το λεμονόχορτο ωμό, αλλά ψιλοκόψτε το καλά γιατί είναι ινώδες.

Πώς να φτιάξετε τσάι

Για να φτιάξετε τσάι λεμονόχορτου:

1. Ρίξτε 1 φλιτζάνι βραστό νερό πάνω σε 1 έως 3 κουταλάκια του γλυκού φρέσκο ή αποξηραμένο λεμονόχορτο.
2. Αφήστε το να μουλιάσει για τουλάχιστον 5 λεπτά.
3. Στραγγίστε το τσάι.
4. Απολαύστε το ζεστό ή προσθέστε παγάκια για παγωμένο τσάι λεμονόχορτου.

Μπορείτε να βρείτε χύμα αποξηραμένο λεμονόχορτο ή φακελάκια σε καταστήματα με φυσικά προϊόντα και σε διαδικτυακά καταστήματα. Μπορείτε επίσης να προμηθευτείτε φρέσκο λεμονόχορτο από φυτώρια και να το καλλιεργήσετε μόνοι σας.

Πιθανές παρενέργειες και κίνδυνοι

Τα βότανα και τα φυτικά τσάγια δεν ρυθμίζονται αυστηρά, αν και ορισμένα προ-συσκευασμένα τσάγια πρέπει να ακολουθούν τους κανονισμούς επισήμανσης των οργανισμών τροφίμων. Για να εξασφαλίσετε ένα ποιοτικό και καθαρό προϊόν, αγοράζετε βότανα μόνο από αξιόπιστους παραγωγούς. Το λεμονόχορτο θεωρείται γενικά ασφαλές όταν χρησιμοποιείται σε ποσότητες τροφίμων – συμπεριλαμβανομένων των ποσοτήτων που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή τσαγιού.

Πιθανές παρενέργειες περιλαμβάνουν:

• ζάλη
• αυξημένη όρεξη
• ξηροστομία
• αυξημένη ούρηση
• κόπωση

Ορισμένοι μπορεί να είναι αλλεργικοί στο λεμονόχορτο. Αναζητήστε άμεση ιατρική βοήθεια αν παρουσιάσετε συμπτώματα αλλεργικής αντίδρασης, όπως:

• εξάνθημα
• φαγούρα
• δυσκολία στην αναπνοή
• ταχυκαρδία

Ποιοι δεν πρέπει να το καταναλώνουν

Μην πίνετε τσάι λεμονόχορτου αν:

• είστε έγκυος
• λαμβάνετε συνταγογραφημένα διουρητικά
• έχετε χαμηλό καρδιακό ρυθμό
• έχετε χαμηλά επίπεδα καλίου

Πάντα να συμβουλεύεστε γιατρό σας πριν πάρετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα διατροφής.