Ο κουρκουμάς, γνωστός για τις αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές του ιδιότητες, έχει γίνει αντικείμενο ανησυχίας λόγω περιστατικών ηπατικής βλάβης που σχετίζονται με τη χρήση του σε υψηλές δόσεις.

Πρόσφατες αναφορές, όπως αυτή του Robert Grafton που διαγνώστηκε με σοβαρή ηπατική νόσο μετά τη λήψη συμπληρωμάτων κουρκουμά, τονίζουν τους κινδύνους της υπερκατανάλωσης.

Ειδικοί προειδοποιούν ότι η ασφαλής χρήση του κουρκουμά απαιτεί τήρηση των συνιστώμενων δοσολογιών και προσοχή σε πιθανές αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα, ενώ συνιστούν περιοδική διακοπή της λήψης του.

Πιο αναλυτικά

Από την παραδοσιακή ιατρική μέχρι τις σύγχρονες τάσεις, ένα κοινό φυτικό συμπλήρωμα ξεχωρίζει για τις αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιότητές του. Παρ’ όλα αυτά, πρόσφατα περιστατικά έχουν εγείρει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την ηπατική τοξικότητα που μπορεί να προκαλέσει η λήψη αυτού του συμπληρώματος, ειδικά σε υψηλές δόσεις. Μάθετε πώς μπορείτε να προστατεύσετε το συκώτι σας.

Το κοινό φυτικό συμπλήρωμα που συνδέεται με σοβαρή ηπατική νόσο 

Ο κουρκουμάς ή κουρκούμη (Turmeric) έχει εδώ και καιρό εξυμνηθεί στην παραδοσιακή ιατρική και στους σύγχρονους κύκλους ευεξίας για τις αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές της ιδιότητες. Η ενεργή του ένωση, η κουρκουμίνη, συχνά χρησιμοποιείται ως φυσική θεραπεία για διάφορες παθήσεις, από τον πόνο στις αρθρώσεις μέχρι πεπτικά προβλήματα. Ωστόσο, πρόσφατες αναφορές έχουν εγείρει ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια των συμπληρωμάτων κουρκουμά, ιδιαίτερα όταν λαμβάνονται σε υψηλές δόσεις.

Έχουν καταγραφεί αρκετές περιπτώσεις ανθρώπων που εμφάνισαν σοβαρή ηπατική βλάβη μετά τη λήψη συμπληρωμάτων κουρκουμά. Αυτά τα περιστατικά υπογραμμίζουν τους πιθανούς κινδύνους που συνδέονται με την υπερκατανάλωση και τη σημασία κατανόησης του τρόπου με τον οποίο ο κουρκουμάς αλληλεπιδρά με το σώμα.

Το ήπαρ ή συκώτι είναι ένα μεγάλο συμπαγές όργανο που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε πολλές σημαντικές λειτουργίες. Η λειτουργία του είναι να αποθηκεύει τα θρεπτικά συστατικά από τα τρόφιμα, μετατρέποντάς τα σε ενέργεια όταν αυτή χρειάζεται. Επιπλέον, παράγει χολή, ένα υγρό που συνδράμει στην πέψη των τροφών, ενώ διασπά επιβλαβείς ουσίες, επιτρέποντας στο σώμα να τις εκκρίνει μέσω των ούρων ή των κοπράνων. Η ηπατική νόσος αναφέρεται σε μια σειρά από διαταραχές που επηρεάζουν το συκώτι.

Συμπληρώματα με κουρκουμά: Τα περιστατικά ηπατικής νόσου που προκαλούν ανησυχία 

Ο 54χρονος Robert Grafton, ο οποίος λάμβανε πολλά φυσικά συμπληρώματα, συμπεριλαμβανομένου του κουρκουμά, διαγνώστηκε με θανατηφόρα ηπατική νόσο. Στις αρχές Μαρτίου, ο πρώην τεχνολόγος ακτινολογίας πρόσθεσε κάτι νέο στο πρόγραμμα διατροφής του – ένα υγρό συμπλήρωμα με βάση τον κουρκουμά.

Το είχε δει να διαφημίζεται για τη βελτίωση της υγείας του ήπατος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ωστόσο, μια εβδομάδα αργότερα, ο Grafton παρατήρησε πιο σκούρα ούρα, ένιωθε ναυτία, έχασε την όρεξή του και είχε συνεχή φαγούρα. Οι εξετάσεις αποκάλυψαν ότι είχε αναπτύξει ηπατική βλάβη. Λάμβανε χάπια κουρκουμά που περιείχαν 2.250 χιλιοστόγραμμα κουρκουμίνης.

«Τα ηπατικά μου ένζυμα ήταν αυξημένα σε υπερβολικό βαθμό, η χολερυθρίνη μου (μια κιτρινωπή χρωστική ουσία που παράγεται μετά τη διάσπαση των ερυθρών αιμοσφαιρίων) ήταν πραγματικά υψηλή – είχα όλα τα σημάδια της ηπατικής ανεπάρκειας. Όταν το έμαθα σχεδόν κατέρρευσα, το ίδιο και η σύζυγός μου. Εκείνη τη στιγμή, νόμιζα ότι ήταν καρκίνος του ήπατος, καρκίνος του παγκρέατος ή κάτι τέτοιο. Αποδείχτηκε ότι είχα κάτι που ονομάζεται φαρμακευτική ηπατοτοξικότητα [η προκαλούμενη από φάρμακα ηπατική βλάβη (DILI)], η οποία προήλθε από τα συμπληρώματα», αποκάλυψε ο Robert.

Το Δίκτυο Ηπατικής Βλάβης από Φάρμακα (DILIN) έχει αναφέρει αρκετές περιπτώσεις ηπατικής βλάβης που συνδέονται με συμπληρώματα κουρκουμά. Σε μια μελέτη που εκτείνεται από το 2004 έως το 2022, εντοπίστηκαν δέκα περιπτώσεις, όλες μετά το 2011, με αξιοσημείωτη αύξηση από το 2017. Τα αναφερόμενα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• κόπωση,
• ναυτία,
• σκούρα ούρα και
• ίκτερο.

Σε σοβαρές περιπτώσεις, οι ασθενείς χρειάστηκαν νοσηλεία και μία περίπτωση οδήγησε σε οξεία ηπατική ανεπάρκεια.

Πώς να χρησιμοποιείτε συμπληρώματα κουρκουμά με ασφάλεια 

Ο κουρκουμάς είναι γνωστός για τις ισχυρές αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιότητές της, όμως η λήψη συμπληρωμάτων κουρκουμά απαιτεί προσοχή, ειδικά σε υψηλές δόσεις, λόγω της πιθανής επιβάρυνσης του συκωτιού. Μάθετε πώς να αποκομίσετε τα οφέλη του κουρκουμά με ασφάλεια.

Οδηγίες για ασφαλή λήψη συμπληρωμάτων κουρκουμά

• Τηρήστε τις συνιστώμενες δοσολογίες: Μην υπερβαίνετε τις οδηγίες. Η ιδανική δοσολογία για τα συμπληρώματα κουρκουμίνης κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 500-1.000 mg ημερησίως, εκτός αν ο γιατρός σας συστήσει κάτι διαφορετικό. Το ότι είναι “φυσικό” δεν σημαίνει ότι το περισσότερο είναι πάντα καλύτερο.
• Προσοχή στην πιπερίνη (εκχύλισμα μαύρου πιπεριού): Η πιπερίνη αυξάνει σημαντικά την απορρόφηση της κουρκουμίνης, αλλά μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο ηπατικών προβλημάτων σε ορισμένα άτομα, ειδικά αν λαμβάνετε άλλα φάρμακα. Συζητήστε το με τον γιατρό σας.
• Κάντε διαλείμματα (χρήση σε κύκλους): Δεν είναι απαραίτητο να παίρνετε κουρκουμά καθημερινά επ’ αόριστον. Δώστε στο σώμα σας περιόδους ξεκούρασης χρησιμοποιώντας τα συμπληρώματα σε κύκλους.
• Αποφύγετε τους συνδυασμούς που επιβαρύνουν το συκώτι: Μην αναμειγνύετε τα συμπληρώματα κουρκουμά με αλκοόλ ή άλλα συμπληρώματα ή φάρμακα που είναι γνωστό ότι επιβαρύνουν το συκώτι.