Η περίοδος πριν την εμμηνόπαυση παραμένει αόρατη για πολλούς, ακόμη και για γιατρούς. Δεν διαγιγνώσκεται εύκολα, δεν ακολουθεί σαφείς κανόνες, και τα συμπτώματά της συχνά αποδίδονται αλλού. Καθώς γυναίκες γύρω στα 40 και τα 50 αρχίζουν να αναζητούν απαντήσεις για όσα τους συμβαίνουν, οι ειδικοί απαντούν: Τι είναι τελικά η περιεμμηνόπαυση, γιατί είναι τόσο δύσκολο να αναγνωριστεί και ποιες είναι οι επιλογές αντιμετώπισης;
Τι είναι η περιεμμηνόπαυση: Συμπτώματα και επιλογές θεραπείας
Καθώς η γενιά Χ και οι millennials φτάνουν σταδιακά στα 40 και στα 50 τους, οι γυναίκες είναι έτοιμες να αποτινάξουν το στίγμα γύρω από την εμμηνόπαυση και τον χρόνο που προηγείται αυτής -που ονομάζεται περιεμμηνόπαυση– υπέρ της υιοθέτησης της θεραπείας. Αλλά πώς ξέρετε αν βρίσκεστε σε περιεμμηνόπαυση;
Οργή, κόπωση, εναλλαγές διάθεσης, απώλεια μνήμης, εξάψεις, φαγούρα στα αυτιά, αδυναμία ύπνου, απώλεια λίμπιντο, αραίωση μαλλιών, κατάθλιψη, αύξηση βάρους, πόνος στα γόνατα, νυχτερινές εφιδρώσεις, ακράτεια. Αυτά είναι όλα συμπτώματα περιεμμηνόπαυσης.
Σε αντίθεση με την εμμηνόπαυση -που ορίζεται από τη διακοπή της εμμήνου ρύσεως- η περιεμμηνόπαυση μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστεί. Δεν υπάρχει κάποιο τεστ που να τη διαγιγνώσκει και η αποσύνδεση των συμπτωμάτων από άλλους παράγοντες μπορεί να δυσκολέψει τη θεραπεία της. Δείτε πώς να ταξινομήσετε τα συμπτώματά σας και να εξετάσετε τις επιλογές θεραπείας σας.
Η περιεμμηνόπαυση είναι «δύσκολη» ακόμα και για τους γιατρούς
Όταν μια γυναίκα 40 ετών αρχίσει να δυσκολεύεται με τον ύπνο, η περιεμμηνόπαυση δεν είναι το πρώτο πράγμα που θα σκεφτεί ο γιατρός της. «Είναι εύκολο να αγνοήσεις τα συμπτώματα. Οι γιατροί συχνά τα αποδίδουν σε άγχος ή οτιδήποτε άλλο», επισημαίνει η Δρ. Monica Christmas, αναπληρώτρια ιατρική διευθύντρια της Εταιρείας Εμμηνόπαυσης.
Η περιεμμηνόπαυση συχνά θεωρείται πρόβλημα έλλειψης οιστρογόνων, αλλά αυτό δεν ισχύει απαραίτητα, σύμφωνα με τη Δρ. Christmas. Η μετάβαση στην εμμηνόπαυση χαρακτηρίζεται από διακυμάνσεις στις ορμόνες, γι’ αυτό και οι εμπειρίες πολλών γυναικών μπορεί να είναι ασυνεπείς.
«Η περιεμμηνόπαυση είναι η πιο ταραχώδης περίοδος για πολλούς ανθρώπους», εξηγεί η ειδικός. «Μόλις οι άνθρωποι περάσουν από αυτή τη φάση και εισέλθουν στην εμμηνόπαυση, όταν οι ωοθήκες δεν παράγουν πλέον οιστρογόνα, πολλοί αισθάνονται πραγματικά καλύτερα».
Επιπλέον, επισημαίνει, είναι αδύνατο να διαχωρίσει κανείς την περιεμμηνόπαυση από τη συνολική διαδικασία γήρανσης, η οποία μπορεί να είναι μια περίοδος σημαντικής φυσιολογικής αλλαγής.
Η Δρ. Christmas προειδοποιεί ότι ένα ποσοστό αποδοχής αυτού του χάους είναι απαραίτητο για να το ξεπεράσει κανείς. «Το γεγονός ότι μου είπατε ότι αυτές οι εναλλαγές της διάθεσης και αυτή η ομίχλη του εγκεφάλου είναι πραγματικές, ότι δεν το φαντάζομαι, είναι αρκετό για μένα», περιγράφει πως της λένε κάποιες ασθενείς.
Άλλοι θα συνεχίσουν να αναζητούν θεραπευτικές επιλογές. «Κάποιοι άνθρωποι έχουν πολύ λίγα συμπτώματα, αν όχι καθόλου, ενώ άλλοι μπορεί να έχουν κάθε πιθανό σύμπτωμα που θα μπορούσατε να σκεφτείτε. Οι περισσότεροι από εμάς είμαστε κάπου ενδιάμεσα», σημειώνει η Δρ. Christmas.
Αποκλείοντας άλλες παθήσεις για να «φτάσουμε» στην περιεμμηνόπαυση
Μερικοί κλινικοί γιατροί προτείνουν μια στρατηγική αρχικών εξετάσεων για μια σειρά από άλλες παθήσεις πριν εξετάσουν εάν η περιεμμηνόπαυση είναι η αιτία.
«Η δεκαετία των 40 είναι μια περίοδος στη ζωή κατά την οποία μπορούν να αρχίσουν να εμφανίζονται πολλές διαφορετικές αυτοάνοσες ασθένειες», αναφέρει η Nanette Santoro, γυναικολόγος στο Κολοράντο που ασχολείται με την εμμηνόπαυση. Συχνά, άλλες παθήσεις μπορεί να έχουν παρόμοια συμπτώματα με την περιεμμηνόπαυση και πολλές από αυτές είναι πιο εύκολο να διαγνωστούν.
«Αρκετά συχνά κάνω μια αρχική εξέταση για να βεβαιωθώ ότι δεν υπάρχουν σημάδια πρώιμου διαβήτη, κάτι που συμβαίνει σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα», εξηγεί η Δρ. Santoro. Προβλήματα θυρεοειδούς, μπορούν επίσης να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, όπως και η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η οστεοπόρωση, η υπέρταση και η ινομυαλγία. Αξίζει επίσης να ληφθούν υπόψη ανησυχίες για την ψυχική υγεία, όπως το άγχος και η κατάθλιψη.
Η Δρ. Santoro τονίζει ότι συχνά είναι πιο πιθανό να κάνει εξετάσεις και να θεραπεύσει αυτές τις παθήσεις παρά να μετρήσει τα επίπεδα ορμονών, κάτι που δεν είναι απαραίτητα χρήσιμο. «Εάν οι εξετάσεις δεν είναι σωστά χρονισμένες στον κύκλο της εμμήνου ρύσεως, μπορεί να λάβουμε παραπλανητικές απαντήσεις», σημειώνει.
Επιλογές θεραπείας
Η ορμονοθεραπεία για την αντιμετώπιση ιδιαίτερα ανησυχητικών συμπτωμάτων όπως οι σοβαρές εξάψεις και οι εξουθενωτικές εναλλαγές της διάθεσης έχει αποτελέσει αντικείμενο πολλών συζητήσεων τις τελευταίες δεκαετίες. Ενώ πολλοί γιατροί που αντιμετωπίζουν την εμμηνόπαυση λένε ότι μπορεί να είναι χρήσιμη ή ακόμα και να αλλάξει τη ζωή ορισμένων ασθενών, πολλοί τονίζουν ότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα.
«Θα ήθελα πολύ να μπορώ να πω ότι η ορμονοθεραπεία μειώνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο ή τη γνωστική παρακμή αργότερα στη ζωή, ή ότι έχει όλες τις θαυματουργές αντιγηραντικές ιδιότητες που ισχυρίζονται κάποιοι», υπογραμμίζει η Δρ. Christmas.
Ορισμένα στοιχεία υποδηλώνουν ότι η ορμονοθεραπεία θα μπορούσε να έχει μακροπρόθεσμα οφέλη, λέει, αλλά η έρευνα δεν είναι αρκετά οριστική για να τη συστήσει για όλες τις γυναίκες σε περιεμμηνόπαυση.
Το 2002, η μελέτη της Πρωτοβουλίας για την Υγεία των Γυναικών σταμάτησε την ορμονοθεραπεία μεταξύ των συμμετεχόντων λόγω ανησυχιών για αυξημένο κίνδυνο καρκίνου και εγκεφαλικού επεισοδίου. Αλλά έκτοτε, οι επιστήμονες έχουν επανεκτιμήσει τα δεδομένα και έχουν γίνει διαθέσιμοι νέοι τύποι ορμονοθεραπείας.
Ως αποτέλεσμα, πολλοί ειδικοί λένε τώρα ότι οι προηγούμενες ανησυχίες σχετικά με αυτούς τους αυξημένους κινδύνους ήταν υπερβολικές. «Παρόλα αυτά, ο κίνδυνος είναι χαμηλός αλλά όχι ανύπαρκτος», υπογραμμίζει η Δρ. Christmas. Οι κλινικοί γιατροί προειδοποιούν ότι οι άνθρωποι πρέπει να λαμβάνουν υπόψη πράγματα όπως το οικογενειακό ιστορικό και άλλους παράγοντες για καρκίνο όταν εξετάζουν την ορμονοθεραπεία.
Η ορμονοθεραπεία επίσης δεν λειτουργεί για όλους. «Έχω ασθενείς που δοκιμάζουν ορμόνες για μερικούς μήνες και μετά επιλέγουν κάτι άλλο», περιγράφει η Δρ. Santoro. Ορισμένες ασθενείς παραπονιούνται για αύξηση βάρους, ευαισθησία στο στήθος ή ενοχλητικά συμπτώματα προεμμηνοροϊκού συνδρόμου.
Η ορμονοθεραπεία μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευεργετική για όσες φτάνουν στην περιεμμηνόπαυση νωρίτερα στη ζωή τους και μπορεί να παρουσιάζουν άγχος, θόλωση του εγκεφάλου, επίμονη φαγούρα στα αυτιά και σκούρο χρώμα του δέρματος, που ονομάζεται μέλασμα.
Η Δρ. Christmas εξηγεί ότι υπάρχουν και άλλες φαρμακευτικές επιλογές που συνταγογραφεί στις ασθενείς για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων συμπτωμάτων. Η συχνή, έντονη αιμορραγία κατά τη διάρκεια της περιόδου, για παράδειγμα -η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία και κόπωση- μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντισύλληψη ή ενδομήτρια συσκευή, η οποία μπορεί ακόμη και να σταματήσει την περίοδο.
Υιοθετήστε υγιεινές συνήθειες καθώς μεγαλώνετε
Ορισμένα συμπτώματα που σχετίζονται με την περιεμμηνόπαυση μπορεί να έχουν μεγαλύτερη σχέση με τη διαδικασία γήρανσης. Έρευνες δείχνουν ότι τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες, υπάρχουν άλματα στη γήρανση που συμβαίνουν γύρω στις ηλικίες των 45 με 60 ετών. «Πολλές γυναίκες θα παρατηρήσουν μια αλλαγή στον μεταβολισμό. Δεν είναι μόνο εμμηνόπαυση», τονίζει η Δρ. Santoro.
Λόγω αυτών των αλλαγών, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να εντείνουμε τις υγιεινές συνήθειες, όπως η διατροφή, η άσκηση -ειδικά η προπόνηση αντίστασης, για τη διατήρηση των μυών- και ο επαρκής και ποιοτικός ύπνος.
Η Δρ. Christmas συμβουλεύει τις ασθενείς της να είναι πολύ σχολαστικές σχετικά με το πώς τροφοδοτούν το σώμα τους. «Άτομα που μπορεί να κατάφερναν να τη γλιτώνουν χωρίς να ασκούνται πολύ ή να τρώνε ό,τι ήθελαν στα νεότερα χρόνια τους μπορεί να χρειαστεί να κάνουν κάποιες σημαντικές αλλαγές για να διατηρήσουν την υγεία τους», καταλήγει.
Πηγή: oloygeia.gr
