Το γραφείο καταπολέμησης της διαφθοράς στην Ουκρανία ανακοίνωσε ότι διεξάγει έρευνα μεγάλης κλίμακας στον ενεργειακό τομέα της χώρας, με την κατηγορία της δωροδοκίας σε συναλλαγές που αφορούν τον κρατικό φορέα πυρηνικής ενέργειας Energoatom. Αντικείμενο της έρευνας είναι και ο επιχειρηματίας  Τιμούρ Μιντίτς, άλλοτε στενός συνεργάτης του προέδρου Ζελένσκι.

Το γραφείο, το οποίο λειτουργεί ανεξάρτητα από την κυβέρνηση, ισχυρίστηκε ότι εμπλέκονται αρκετοί υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι. Τα ουκρανικά μέσα ενημέρωσης αναγνώρισαν έναν από αυτούς ως τον Τιμούρ Μιντίτς, επιχειρηματία και συνεργάτη του προέδρου της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Μίντιτς έφυγε στο εξωτερικό λίγες ώρες πριν φτάσουν οι ερευνητές στο διαμέρισμά του στο Κίεβο για να πραγματοποιήσουν έρευνα. Είναι συνιδιοκτήτης της Kvartal 95, της εταιρείας παραγωγής που ίδρυσε με τον Ζελένσκι πριν ο τελευταίος γίνει πρόεδρος.

Οι δυο τους ήταν φίλοι και επιχειρηματικοί εταίροι τα χρόνια πριν ο Ζελένσκι ασχοληθεί με την πολιτική. Σύμφωνα με μια πηγή, η επικοινωνία μεταξύ τους έχει μειωθεί σημαντικά μετά την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουρανία, πριν από σχεδόν τέσσερα χρόνια.

Η ένταση μεταξύ των υπηρεσιών

Η ανακοίνωση του Γραφείου καταπολέμησης της Διαφθοράς εκδόθηκε έπειτα από αρκετούς μήνες εντάσεων μεταξύ των υπηρεσιών διαφθοράς της κυβέρνησης, στο πλαίσιο συζητήσεων για τις προσπάθειες του Κιέβου στην πάταξη της διαφθοράς.

Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε την Δευτέρα ότι όποιος εμπλέκεται σε διαφθορά θα λογοδοτήσει και δεσμεύτηκε ότι ο φορέας εκμετάλλευσης πυρηνικής ενέργειας της χώρας θα διοικείται απαλλαγμένος από τη διαφθορά.

“Όλοι όσοι κατέστρωσαν ένα σχέδιο διαφθοράς πρέπει να λάβουν ξεκάθαρη νομική απάντηση. Πρέπει να υπάρξουν ετυμηγορίες σε ποινικές δίκες”, δήλωσε ο Ζελένσκι στη νυχτερινή βιντεοσκοπημένη ομιλία του, της Δευτέρας, σχολιάζοντας την έρευνα για μίζες στον ενεργειακό τομέα της Ουκρανίας.

“Η αναπόφευκτη τιμωρία είναι απαραίτητη… Η Energoatom παρέχει επί του παρόντος στην Ουκρανία το μεγαλύτερο μερίδιο της παραγωγής ενέργειας. Η διαφάνεια εντός της εταιρείας αποτελεί προτεραιότητα. Όπως είναι στον ενεργειακό τομέα και σε κάθε βιομηχανία”.

“Το έργο που επιτελέστηκε κατέστησε δυνατό να ληφθούν χιλιάδες ώρες ηχογραφήσεων, που αποτελούν αποδείξεις δραστηριοτήτων μιας εγκληματικής οργάνωσης υψηλού επιπέδου που αναπτύσσει δράση στους τομείς της ενέργειας και της άμυνας”, εξήγησε η Εθνική Υπηρεσία κατά της Διαφθοράς (NABU) σε ανακοίνωση.

Σύμφωνα με την ίδια πηγή, η επιχείρηση “Μίδας” που διεξήχθη έπειτα από 15 μήνες έρευνας σε συνεργασία με την εισαγγελία κατά της διαφθοράς (SAP), οδήγησε σε “70 έρευνες σε σπίτια και άλλους χώρους” οι οποίες αποκάλυψαν ένα εγκληματικό σύστημα που αποσπούσε κεφάλαια από υπεργολάβους της δημόσιας επιχείρησης πυρηνικής ενέργειας Energoatom και “ότι σχεδόν 100 εκατομμύρια δολάρια” πέρασαν από επιχειρήσεις ξεπλύματος βρώμικου χρήματος.

Η Energoatom επιβεβαίωσε ότι αποτελεί αντικείμενο έρευνας και ότι συνεργάζεται με τις αρχές, χωρίς ωστόσο να σχολιάσει την ουσία των καταγγελιών.

Νωρίτερα, η NABU δημοσίευσε φωτογραφίες που δείχνουν σάκους με χαρτονομίσματα σε ευρώ και δολάρια, αλλά χωρίς να δώσει περισσότερα στοιχεία για την επιχείρηση.

Η NABU και η SAP βρέθηκαν στο στόχαστρο νόμου που κατέθεσε η κυβέρνηση και ψηφίστηκε τον Ιούλιο, ο οποίος προέβλεπε την υπαγωγή τους στον άμεσο έλεγχο του γενικού εισαγγελέα, ο οποίος διορίζεται από τον πρόεδρο της χώρας.

Απέναντι στις διαμαρτυρίες της κοινωνίας των πολιτών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και έπειτα από διαδηλώσεις –τις πρώτες στην Ουκρανία από τότε που άρχισε η ρωσική εισβολή το 2022, η κυβέρνηση ανακοίνωσε τελικά ότι θα “διορθώσει” τον νόμο.

Έρευνα και στην Ukrenergo

Στα τέλη Οκτωβρίου, ο πρώην διευθυντής της δημόσιας επιχείρησης Ukrenergo, ο Βολοντίμιρ Κουντρίτσκι, κατηγορήθηκε για συμμετοχή στην υπεξαίρεση περίπου 283.000 ευρώ το 2018 και προφυλακίστηκε για σύντομο χρονικό διάστημα σε μια υπόθεση που υποκινήθηκε, όπως ο ίδιος δήλωσε, από πολιτικούς λόγους.

Τα ουκρανικά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν ότι η NABU είχε επίσης πραγματοποιήσει έρευνα στην κατοικία του πρώην υπουργού Ενέργειας και νυν υπουργού Δικαιοσύνης Γκερμάν Γκαλουτσένκο και του Τίμουρ Μίντιτς, στενού συμμάχου του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

“Ο σημερινός πόλεμος δεν διεξάγεται μόνο στο μέτωπο. Είναι επίσης ένας πόλεμος μέσα στο σύστημα, μεταξύ αυτών που θέλουν την αλλαγή και αυτών που θέλουν να καλύπτουν τα πάντα με χρήμα και σιωπή”, δήλωσε η Μαρτίνα Μπογκούσλαβετς, ακτιβίστρια κατά της διαφθοράς, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

“Επί του παρόντος, τίποτα δεν είναι ξεκάθαρο”, δήλωσε νωρίτερα σήμερα ο βοηθός του προέδρου Ζελένσκι, ο Ντμίτρο Λίτβιν, στους δημοσιογράφους. “Αν η NABU έκανε καλή δουλειά, τότε έκανε καλή δουλειά, και αυτό πρέπει να υποστηριχθεί”, πρόσθεσε.

Η Ουκρανία βιώνει, όπως η Ρωσία και άλλες χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, μια ενδημική διαφθορά και οι μεταρρυθμίσεις για την εξάλειψή της έχουν καθοριστική σημασία για την υλοποίηση των φιλοδοξιών της για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.