Η κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας αποφάσισε την καταβολή αντιτίμου για τη μεταφορά πετρελαϊκών προϊόντων μέσω του αγωγού VARDAX, ανοίγοντας τον δρόμο για την επαναλειτουργία του πετρελαιαγωγού Θεσσαλονίκης-Σκοπίων μετά από 12 χρόνια αδράνειας. Ο αγωγός, που κατασκευάστηκε το 2002, μπορεί να μεταφέρει 2,5 εκατ. τόνους πετρελαϊκών προϊόντων ετησίως και αναμένεται να ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια των Βαλκανίων. Παράλληλα, προχωρά η κατασκευή του διασυνδετηρίου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας, με ολοκλήρωση το 2027, ενισχύοντας περαιτέρω τη συνεργασία των δύο χωρών στον ενεργειακό τομέα.
Πιο αναλυτικά
Η κυβέρνηση στη Βόρεια Μακεδονία, κατά την τελευταία συνεδρίασή της έλαβε την απόφαση για την καταβολή αντιτίμου σχετικά με την παρεχόμενη υπηρεσία μεταφοράς παραγώγων πετρελαίου μέσω του αγωγού πετρελαϊκών προϊόντων VARDAX.
Με την απόφαση αυτή της κυβέρνησης της Βόρειας Μακεδονίας, ουσιαστικά επιλύονται όλες οι εκκρεμότητες και πλέον ανοίγει ο δρόμος για την επαναλειτουργία του πετρελαιαγωγού Θεσσαλονίκης – Σκοπίων, έπειτα από 12 χρόνια αδράνειας.
Η λήψη της απόφασης, από την πλευρά της κυβέρνησης της Βόρειας Μακεδονίας, για την καταβολή του αντίτιμου ήταν το τελευταίο θέμα που εκκρεμούσε. Η απόφαση δημοσιεύτηκε την Παρασκευή, στην “Εφημερίδα της Κυβερνήσεως” της Βόρειας Μακεδονίας.
Ο αγωγός, μετά τη ριζική του αναβάθμιση δύναται να μεταφέρει 2,5 εκατ. τόνους αργό πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου (ντίζελ, κηροζίνη και βενζίνη) ετησίως. Εκτιμάται πως θα αξιοποιηθεί κυρίως για την μεταφορά ντίζελ.
Η κατασκευή του αγωγού
Ο αγωγός κατασκευάστηκε το 2002 με ιδιοκτήτρια την εταιρεία VARDAX -στην οποία η HELLENiQ ENERGY κατέχει το 80% και το Δημόσιο της Βόρειας Μακεδονίας το 20% – για να συνδέσει τα διυλιστήρια Θεσσαλονίκης με το τότε διυλιστήριο της εταιρείας ΟΚΤΑ (θυγατρική της HELLENiQ ENERGY) , στα Σκόπια.
Το 2013, όπως έγινε και με αρκετά άλλα σχετικά «απλά» διυλιστήρια της περιοχής, που είχαν κατασκευαστεί με άλλα κριτήρια την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, κρίθηκε επιχειρηματικά ασύμφορη η συνέχιση λειτουργίας της ΟΚΤΑ ως διυλιστηρίου. Αντ’ αυτού, έπειτα από προσεκτική μελέτη αποφασίστηκε να αξιοποιηθούν οι εγκαταστάσεις της ΟΚΤΑ ως περιφερειακή έδρα εφοδιασμού στα Δυτικά Βαλκάνια, με αλλαγή χρήσης του αγωγού, ώστε αντί για αργό να μεταφέρει τα πλέον σύγχρονα και καθαρά προϊόντα.
Παρόλο που ο αγωγός και οι εγκαταστάσεις της ΟΚΤΑ τροποποιήθηκαν για τη νέα λειτουργία και έγιναν σημαντικές επενδύσεις εκσυγχρονισμού τους, ο αγωγός παρέμεινε σε αδράνεια, γιατί καθυστερούσε η έκδοση σχετικής αλλαγής της αδειοδότησής του από την πλευρά της κυβέρνησης της Βόρειας Μακεδονίας.
Ο αγωγός έχει συνολικό μήκος περίπου 213 χιλιόμετρα, εκ των οποίων τα 70 χλμ. οδεύουν εντός ελληνικού εδάφους.
Εκτιμάται πως η επαναλειτουργία του αγωγού θα συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό και στην ενεργειακή θωράκιση των Βαλκανίων, καθιστώντας την Βόρεια Μακεδονία ενεργειακό κόμβο με την HELLENiQ ENERGY να διευρύνει το οικονομικό της αποτύπωμα στην χώρα.
Και αγωγός Φυσικού Αερίου
Εκτός του πετρελαιαγωγού Θεσσαλονίκης-Σκοπίων, στα “σκαριά” βρίσκεται και η λειτουργία του διασυνδετηρίου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας, η κατασκευή του οποίου ξεκίνησε πριν από μερικούς μήνες.
Ο αγωγός αυτός θα έχει συνολικό μήκος 123 χιλιόμετρα και θα διασυνδέει τα συστήματα μεταφοράς αερίου των δύο χωρών. Το ελληνικό τμήμα του αγωγού, μήκους 56 χλμ., θα ξεκινά από την περιοχή της Νέας Μεσημβρίας στη Θεσσαλονίκη και θα καταλήγει στην περιοχή των Ευζώνων – Γευγελής.
Από εκεί θα ξεκινά το σκέλος του έργου εντός του εδάφους της Βόρειας Μακεδονίας, μήκους 67 χιλιομέτρων, το οποίο θα καταλήγει στην περιοχή του Νεγκότινο. Η αρχική χωρητικότητά του αγωγού θα είναι 1,5 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, με δυνατότητα επέκτασης στα 3 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, ενώ έχουν πραγματοποιηθεί μελέτες ώστε ο αγωγός να υιοθετήσει τις κατάλληλες προδιαγραφές για τη μεταφορά και πράσινου υδρογόνου.
Η κατασκευή του διασυνδετηρίου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας αναμένεται να ολοκληρωθεί το πρώτο εξάμηνο του 2027.
