Η ιστορική συμφωνία εκεχειρίας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς στη Γάζα, με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, Τουρκίας, Κατάρ και Αιγύπτου, αποτελεί σημαντική διπλωματική επιτυχία για τον πρόεδρο Τραμπ, ο οποίος επιδιώκει το Νόμπελ Ειρήνης.
Παρά τις διαπραγματεύσεις μέσω μεσολαβητών και την αποφυγή άμεσων συναντήσεων μεταξύ των αντιπροσώπων, η συμφωνία περιλαμβάνει κατάπαυση του πυρός και απελευθέρωση ομήρων.
Ωστόσο, παραμένουν ανοιχτά ζητήματα για το μέλλον της Χαμάς και την αποχώρηση του Ισραήλ, ενώ οι εντάσεις και οι πολιτικές αντιδράσεις συνεχίζονται. Η συμφωνία αποτελεί ελπιδοφόρο βήμα, αλλά τα ερωτήματα για τη βιωσιμότητα της ειρήνης παραμένουν.
Πιο αναλυτικά
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, βρίσκεται ένα βήμα πριν από τη μεγαλύτερη διπλωματική επιτυχία της δεύτερης θητείας του: την παύση του αιματηρού πολέμου ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς, στη Λωρίδα της Γάζας.
Για τον Τραμπ, αυτή η εξέλιξη αποτελεί την ύψιστη δοκιμασία του αυτοχαρακτηριζόμενου «ειρηνοποιού», αλλά και το μονοπάτι προς το Νόμπελ Ειρήνης, το οποίο επιδιώκει, όπως έχει δηλώσει. Τυχαία ή όχι, η ανακοίνωση του φετινού νικητή για το βραβείο Νόμπελ έχει προγραμματιστεί λίγες μόνο ώρες πριν εκείνος αναχωρήσει για την Αίγυπτο και το Ισραήλ, σε μια «περιοδεία νίκης».
Ο ρόλος της Τουρκίας και του Κατάρ στην επίτευξη της συμφωνίας
Σύμφωνα με Άραβα διπλωμάτη, οι μεσολαβητές από το Κατάρ, την Αίγυπτο και την Τουρκία εκμεταλλεύτηκαν τις τελευταίες ώρες των διαπραγματεύσεων προτού ανακοινωθεί η συμφωνία για τη Γάζα, προκειμένου να πείσουν τη Χαμάς να αποδεχθεί τις διαβεβαιώσεις των ΗΠΑ ότι θα αποτρέψουν το Ισραήλ από το να ξαναρχίσει τον πόλεμο μετά την απελευθέρωση των ομήρων.
Όπως ανέφερε ο ίδιος διπλωμάτης, «το Κατάρ και η Αίγυπτος προσπαθούσαν εδώ και καιρό να πείσουν τη Χαμάς να λάβει σοβαρά υπόψη τη δέσμευση των ΗΠΑ, αλλά η προσθήκη της Τουρκίας στις συνομιλίες αποδείχθηκε καθοριστική».
Εξάλλου, χθες Τετάρτη, ο ίδιος ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δήλωσε πως ο Τραμπ «ζητούσε από την Τουρκία να πείσει τη Χαμάς να αποδεχτεί την πρόταση».
Ο ίδιος αποκάλυψε επίσης ότι η πίεση του Κατάρ προς τις ΗΠΑ να αποσπάσουν από τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, «μια συγγνώμη» για την απόπειρα ισραηλινού πλήγματος κατά στελεχών της Χαμάς στη Ντόχα τον περασμένο μήνα, «ανέβασε αισθητά το κύρος του Κατάρ στα μάτια της Χαμάς».
Αυτή η εξέλιξη συνέβαλε καθοριστικά ώστε η οργάνωση να εμπιστευθεί τον Τραμπ και τη δέσμευσή του ότι θα κρατήσει το Ισραήλ πιστό στους όρους της συμφωνίας.
Ένα ακόμη κρίσιμο ζήτημα που οριστικοποιήθηκε το τελευταίο 24ωρο αφορά τις παραμέτρους της αρχικής αποχώρησης του Ισραήλ από τη Γάζα, συμπεριλαμβανομένου και του περάσματος της Ράφα, σύμφωνα με τον Άραβα διπλωμάτη.
Εκπρόσωποι του Ισραήλ και της Χαμάς δεν συναντήθηκαν δια ζώσης
Την ίδια ώρα, τα αιγυπτιακά μέσα ενημέρωσης δημοσίευσαν βίντεο που φέρεται να δείχνει Ισραηλινούς και εκπροσώπους της Χαμάς να διαπραγματεύονται στην ίδια αίθουσα στο Σαρμ ελ-Σέιχ.
Ωστόσο, πηγή που ήταν παρούσα στις συνομιλίες διευκρίνισε στους Times of Israel ότι «τα πλάνα είναι παραπλανητικά» και πως οι δύο αντιπροσωπείες «δεν βρέθηκαν ποτέ στην ίδια αίθουσα».
Όπως εξήγησε, «το υλικό προέρχεται από δύο ξεχωριστές λήψεις που έγιναν σε διαφορετικές στιγμές».
Historic day-#Israel and #Hamas on the same table due to the efforts of the mediators-@realDonaldTrump, Egypt and Qatar.
The only one who is absent is #Iran regime but Some day soon, Iran people also will join the world again. pic.twitter.com/HaXIZSe8NT— BenSabti (@BeniSabti) October 9, 2025
Οι εκπρόσωποι του Ισραήλ και της Χαμάς απέφυγαν να συναντηθούν πρόσωπο με πρόσωπο και διαπραγματεύονταν μόνο μέσω μεσολαβητών, στο πλαίσιο των λεγόμενων «διαπραγματεύσεων εγγύτητας».
Τα πρόσωπα-«κλειδιά»
Οι βασικοί παίκτες που συμμετείχαν στις έμμεσες συνομιλίες στην Αίγυπτο ήταν οι επικεφαλής των ισραηλινών υπηρεσιών πληροφοριών Μοσάντ και Σιν Μπετ, ο σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Νετανιάχου, Οφίρ Φαλκ, και ο συντονιστής για τους ομήρους, Γκαλ Χιρς. Ο υπουργός Στρατηγικών Υποθέσεων και στενός συνεργάτης του Νετανιάχου, Ρον Ντέρμερ, προστέθηκε στην αποστολή την Τετάρτη, τρίτη ημέρα των συνομιλιών.
Από την πλευρά της Χαμάς συμμετείχε αντιπροσωπεία υπό την ηγεσία του εξόριστου επικεφαλής της στη Γάζα, Χαλίλ αλ-Χάγια, ενώ και η Ισλαμική Τζιχάντ της Γάζας -μικρότερη αλλά πιο σκληροπυρηνική οργάνωση που επίσης κρατά Ισραηλινούς ομήρους- είχε παρουσία, σύμφωνα με Παλαιστίνιο αξιωματούχο.
Από την αμερικανική πλευρά, συμμετείχαν ο ειδικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ και ο γαμπρός του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, ο οποίος είχε υπηρετήσει ως απεσταλμένος στη Μέση Ανατολή κατά την πρώτη προεδρική του θητεία.
Σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε ο πρωθυπουργός του Κατάρ, σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν αλ-Θάνι, καθώς και ο επικεφαλής της τουρκικής υπηρεσίας πληροφοριών, Ιμπραήμ Καλίν, γεγονός που υπογραμμίζει την αυξανόμενη επιρροή της Άγκυρας – μέλους του ΝΑΤΟ με στενές σχέσεις με τη Χαμάς, αν και το Ισραήλ δεν την είχε μέχρι τώρα θεωρήσει μεσολαβητή.
Τι απομένει για να οριστικοποιηθεί
Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών του Κατάρ, Ματζέντ αλ-Ανσάρι, δήλωσε ότι οι δύο πλευρές έχουν ήδη συμφωνήσει «σε όλες τις πρόνοιες και στους μηχανισμούς εφαρμογής της πρώτης φάσης της συμφωνίας εκεχειρίας στη Γάζα». Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ανακοίνωσε ότι θα συγκαλέσει υπουργικό συμβούλιο την Πέμπτη «για να εγκρίνει τη συμφωνία και να φέρει πίσω όλους τους αγαπημένους ομήρους μας».
Σύμφωνα με πηγή με γνώση της συμφωνίας που μίλησε στο AFP, η επίσημη υπογραφή θα «πέσει» το μεσημέρι της Πέμπτης στην Αίγυπτο. Ένας αξιωματούχος της Χαμάς σημείωσε ότι οι διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη φάση της εκεχειρίας «θα ξεκινήσουν άμεσα».
Ο Τραμπ δήλωσε την Τετάρτη ότι πιστεύει πως «όλοι οι όμηροι, συμπεριλαμβανομένων των νεκρών, θα επιστρέψουν τη Δευτέρα».
Το σχέδιο 20 σημείων του Τραμπ για τη Γάζα προβλέπει: κατάπαυση του πυρός, απελευθέρωση όλων των ομήρων, αφοπλισμό της Χαμάς και σταδιακή αποχώρηση του Ισραήλ από τη Λωρίδα της Γάζας.
Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι «κατόπιν οδηγιών της πολιτικής ηγεσίας και λόγω της αξιολόγησης της κατάστασης, ξεκίνησε επιχειρησιακές προετοιμασίες για την εφαρμογή της συμφωνίας». Σε ανακοίνωση στο Telegram προστίθεται ότι «στο πλαίσιο της διαδικασίας αυτής, βρίσκονται σε εξέλιξη προετοιμασίες και επιχειρησιακό πρωτόκολλο για τη μετάβαση σε προσαρμοσμένες γραμμές ανάπτυξης». Οι δυνάμεις του ισραηλινού στρατού, ωστόσο, «παραμένουν ανεπτυγμένες στην περιοχή, προετοιμασμένες για κάθε ενδεχόμενη εξέλιξη».
Το αιγυπτιακό κρατικό δίκτυο Al Qahera News μετέδωσε πλάνα που δείχνουν κομβόι ανθρωπιστικής βοήθειας να εισέρχεται στη Γάζα από την Αίγυπτο, ταυτόχρονα με την ανακοίνωση της συμφωνίας, τονίζοντας ότι πρόκειται για συνέχεια των προσπαθειών του Καΐρου να διοχετεύσει βοήθεια στον παλαιστινιακό θύλακα.
Η επόμενη μέρα
Παρά τη συμφωνία, οι λεπτομέρειες και η αλληλουχία των βημάτων για τον τερματισμό του πολέμου παραμένουν ασαφείς. Ωστόσο, η κοινή δήλωση πρόθεσης Ισραήλ και Χαμάς αποτελεί το πιο ελπιδοφόρο σημάδι για ειρήνη από τότε που η προηγούμενη εκεχειρία κατέρρευσε τον Μάρτιο, οδηγώντας τη Γάζα σε μια φονική αναζωπύρωση που έχει κοστίσει συνολικά σχεδόν 68.000 ζωές, οι περισσότερες εκ των οποίων αμάχων.
Απομένουν, ωστόσο, πολλά να διευκρινιστούν. Το ειρηνευτικό σχέδιο των 20 σημείων της κυβέρνησης Τραμπ επιχειρεί να ισορροπήσει ανάμεσα στη δημιουργία των προϋποθέσεων για μια βιώσιμη εκεχειρία και στην έναρξη μιας μακρόχρονης διαδικασίας ειρήνης – αλλά τα δύσκολα ερωτήματα για το μέλλον της Χαμάς, τον αφοπλισμό της και το όραμα του Ισραήλ για τη μεταπολεμική Γάζα παραμένουν ανοιχτά.
Η ιστορία δείχνει ότι υπάρχει λόγος επιφυλακτικότητας: ήδη από τον Ιανουάριο, μια βεβιασμένη εκεχειρία που είχε προωθήσει η διοίκηση Τραμπ κατέρρευσε εξαιτίας διαφωνιών για τη σειρά απελευθέρωσης των ομήρων.
Οι εντάσεις εξακολουθούν να είναι εμφανείς. Η Χαμάς κάλεσε τον Τραμπ και τις υπόλοιπες πλευρές να «διασφαλίσουν ότι η ισραηλινή κατοχική κυβέρνηση θα τηρήσει πλήρως τους όρους της συμφωνίας», εκφράζοντας φόβους πως το Ισραήλ ενδέχεται να επαναλάβει τις επιθέσεις του μετά την επιστροφή των ομήρων.
Ο Νετανιάχου από την πλευρά του αντιμετωπίζει πολιτικά διλήμματα. Όπως είπε, θα συγκαλέσει υπουργικό συμβούλιο για να εγκρίνει τη συμφωνία, ωστόσο πρέπει να διαχειριστεί την οργή των ακροδεξιών υπουργών του, Μπεζαλέλ Σμοτριτς και Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ, που έχουν απειλήσει με κατάρρευση της κυβέρνησης σε περίπτωση παύσης πυρός.
Ο Τραμπ, με το γνώριμο ύφος του, επιχείρησε να κάμψει τις αντιστάσεις «με τη βία της ρητορικής», όπως σχολιάζει το Axios, απειλώντας ότι «αν δεν επιτευχθεί ειρήνη, η κόλαση θα ξεσπάσει στη Γάζα εναντίον της Χαμάς». Όταν ο Νετανιάχου εξέφρασε επιφυλάξεις για τη συμφωνία, ο Τραμπ φέρεται να του είπε: «Δεν ξέρω γιατί είσαι πάντα τόσο γαμ@μ@να αρνητικός… Αυτή είναι μια νίκη. Πάρ’ τη».
Η εκεχειρία μπορεί να είναι γεγονός, όμως, τα ερωτήματα για το αν πρόκειται για την αρχή της ειρήνης ή απλώς για ένα σύντομο διάλειμμα στον κύκλο της βίας παραμένουν αναπάντητα.
Με πληροφορίες από: Guardian, New York Times, CNN, Reuters, Times of Israel
