Η τρομοκρατική επίθεση στη συναγωγή του Μάντσεστερ κατά τη διάρκεια του Γιομ Κιπούρ, που θεωρείται η ιερότερη ημέρα του εβραϊκού ημερολογίου, ανέδειξε την αυξανόμενη ανησυχία για την άνοδο του αντισημιτισμού στη Βρετανία.
Η επίθεση, που αντιμετωπίστηκε ως τρομοκρατικό περιστατικό, είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο δύο ατόμων και τον τραυματισμό άλλων τεσσάρων.
Ο δράστης, ο οποίος έπεσε νεκρός από τα πυρά της αστυνομίας, φέρεται να είχε κίνητρα που συνδέονται με τον πόλεμο στη Γάζα.
Η βρετανική κυβέρνηση και οι αρχές ασφαλείας βρίσκονται σε επιφυλακή, ενώ ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ καταδίκασε την επίθεση και τόνισε την ανάγκη αντιμετώπισης του αντισημιτισμού.
Η επίθεση προκάλεσε διεθνείς αντιδράσεις, με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ να καταδικάζει τη βία και να επισημαίνει την ανάγκη για ενότητα και αποφασιστικότητα απέναντι στην τρομοκρατία.
Πιο αναλυτικά
Η τρομοκρατική επίθεση στο Μάντσεστερ, έγινε εν μέσω ενός επικίνδυνου υποβόσκοντος ρεύματος αυξημένων συναγερμών και προειδοποιήσεων, σχολιάζει το BBC, κι ενώ ο πρωθυπουργός της Βρετανίας διαπιστώνει άνοδο του αντισημιτισμού στην χώρα.
Ενώ η έρευνα για τα κίνητρα του δράστη δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, η αντιτρομοκρατική αστυνομία και η υπηρεσία ασφαλείας MI5 βρίσκονται σε επιφυλακή εδώ και αρκετό καιρό για τα λεγόμενα “αντίποινα” από τον πόλεμο στη Γάζα.
Ένας αξιωματούχος περιέγραψε τη βία εκεί ως “μια διαρκή πληγή που ριζοσπαστικοποιεί τους ανθρώπους” πέρα από τα σύνορα. Στις 18 Σεπτεμβρίου, η οργάνωση Ισλαμικό Κράτος προέτρεψε τους οπαδούς της να πραγματοποιήσουν επιθέσεις σε εβραϊκούς και χριστιανικούς στόχους στην Ευρώπη, ιδίως στη Βρετανία.
Για την MI5, η διαρκής πρόκληση είναι να αποφασίσει ποιες συνωμοσίες και στοιχεία θα πρέπει να θέσει σε προτεραιότητα. Εκτός από την απειλή από την εγχώρια τρομοκρατία, τα στελέχη της ΜΙ5 προσπαθούν επίσης να παρακολουθούν τις ρωσικές, κινεζικές και ιρανικές μυστικές δραστηριότητες στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η επίθεση
Η επίθεση έγινε την ημέρα του Γιομ Κιπούρ, την ιερότερη ημέρα του εβραϊκού θρησκευτικού ημερολογίου, και αντιμετωπίζεται από την αστυνομία ως τρομοκρατικό περιστατικό. Η αστυνομία δηλώνει ότι γνωρίζει την ταυτότητα του δράστη, ο οποίος έπεσε νεκρός από τα πυρά ένοπλων αστυνομικών στο σημείο.
Τέσσερα άτομα παραμένουν στο νοσοκομείο με σοβαρά τραύματα. Η αστυνομία ανταποκρίθηκε σε αναφορές για ένα αυτοκίνητο που κατευθυνόταν προς Εβραίους, οι οποίοι πήγαιναν σε συναγωγή και λίγο μετά για έναν άνδρα που μαχαιρώθηκε στη Συναγωγή Heaton Park Hebrew Congregation στις 09:31 το πρωί τοπική ώρα την Πέμπτη.
Οι αστυνομικοί κήρυξαν γρήγορα μείζον περιστατικό (Platon) και έφτασαν στο σημείο στο βόρειο Μάντσεστερ μέσα σε επτά λεπτά, πυροβολώντας τον ύποπτο στις 09:38. Ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων προσευχόταν στη συναγωγή εκείνη τη στιγμή και κρατήθηκαν μέσα, ενώ η γύρω περιοχή ασφαλίστηκε από πρόσθετες αστυνομικές δυνάμεις.
Οι πιστοί και το προσωπικό ασφαλείας επέδειξαν “άμεση γενναιότητα” και βοήθησαν να αποτραπεί η είσοδος του επιτιθέμενου στο κτίριο, ανέφερε η αστυνομία του Μάντσεστερ.
Η Shah, κάτοικος της περιοχής, δήλωσε ότι περνούσε από τη συναγωγή όταν είδε ένα όχημα “να περνάει κατά κάποιο τρόπο βιαστικά και να κατευθύνεται κατευθείαν προς τους Εβραίους που ήθελαν να μπουν στην συναγωγή. Στη συνέχεια είδε έναν άνδρα να “πετάγεται έξω” και να αρχίζει να τρέχει προς τον κόσμο, είπε, χαρακτηρίζοντας τη σκηνή “τραυματική” .
“Ο άντρας έτρεχε έξω με ένα μαχαίρι και άρχισε να χτυπά. Ο Gareth Tonge, ένας άλλος αυτόπτης μάρτυρας που οδηγούσε το φορτηγάκι του κοντά στη σκηνή, δήλωσε στο BBC ότι είδε έναν άνδρα “να αιμορραγεί στο έδαφος”.
“Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα έφτασε η αστυνομία, τον προειδοποίησαν, δεν τους άκουσε άκουσε και έτσι άνοιξαν πυρ”, εξήγησε, λέγοντας ότι ο άνδρας που κρατούσε το μαχαίρι έπεσε στο πάτωμα.
Ο άνδρας στη συνέχεια “άρχισε να σηκώνεται ξανά και αυτοί [οι αστυνομικοί] τον πυροβόλησαν ξανά”, πρόσθεσε ο κ. Tonge – περιγράφοντας το γεγονός ως “νευρικό” για να το παρακολουθήσει κανείς.
Ο κωδικός Platon
Η αστυνομία δήλωσε ότι κήρυξε τον “Platon” λίγα λεπτά αφότου έμαθε για το περιστατικό. O κωδικός «Platon» είναι ένα σύνολο αντιδράσεων των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης σε περιστατικά μεγάλης κλίμακας, συμπεριλαμβανομένων των “τρομοκρατικών επιθέσεων”.
Η περιοχή αποκλείστηκε καθώς προσωπικό της πυροσβεστικής και ασθενοφόρα έσπευσαν στο σημείο, ενώ μέλη της εβραϊκής κοινότητας και το ευρύτερο κοινό συγκεντρώθηκαν σε κοντινή απόσταση.
Ο δήμαρχος του Μάντσεστερ Άντι Μπέρναμ δήλωσε στο BBC ότι περίπου στις 10:30 ο “άμεσος κίνδυνος φαίνεται να έχει ξεπεραστεί”, αλλά κάλεσε το κοινό να αποφεύγει την περιοχή, καθώς η αντίδραση της αστυνομίας συνεχίζεται. Η αστυνομία επιβεβαίωσε λίγο μετά τις 15:15 ότι δύο Εβραίοι είχαν σκοτωθεί, ενώ άλλοι τέσσερις παρέμεναν στο νοσοκομείο όπου νοσηλεύονταν για διάφορα σοβαρά τραύματα.
Είχαν δηλώσει νωρίτερα ότι οι τραυματισμοί ήταν αποτέλεσμα τόσο του οχήματος όσο και των τραυμάτων από μαχαίρι. Ένας άνδρας που μαχαιρώθηκε πιστεύεται ότι είναι φύλακας ασφαλείας, που επενέβη.
Τρομοκρατικό περιστατικό
Λίγο αργότερα, ο επικεφαλής της εθνικής αντιτρομοκρατικής αστυνόμευσης δήλωσε σε ξεχωριστή συνέντευξη Τύπου στο New Scotland Yard ότι η επίθεση είχε χαρακτηριστεί τρομοκρατικό συμβάν. Έχουν γίνει δύο συλλήψεις, δήλωσε ο βοηθός επίτροπος Laurence Taylor.
Ο πρωθυπουργός καταδίκασε τη “φρικτή” επίθεση την εβραϊκή ιερή ημέρα και αποχώρησε νωρίς από μια πολιτική σύνοδο κορυφής στη Δανία σε απάντηση στο περιστατικό. Όταν έφτασε στο Λονδίνο προήδρευσε σε συνεδρίαση της έκτακτης κυβερνητικής επιτροπής COBR.
Ποιος είναι ο δράστης
Η αστυνομία πιστεύει ότι γνωρίζει την ταυτότητα του υπόπτου, αλλά δεν μπορεί ακόμη να την επιβεβαιώσει “για λόγους ασφαλείας στη σκηνή”, δήλωσε ο επικεφαλής της αντιτρομοκρατικής αστυνομίας Laurence Taylor. Ο επικεφαλής της GMP Sir Stephen Watson δήλωσε ότι ο ύποπτος φορούσε “ένα γιλέκο που φαινόταν να έχει θήκες για εκρηκτικά” – αλλά η αστυνομία επιβεβαίωσε αργότερα ότι οι τσέπες στο γιλέκο ήταν άδειες.
Αξιωματούχοι του Whitehall δεν επιβεβαίωσαν αν ο ύποπτος ήταν γνωστός στις αρχές.
Η εικόνα του δράστη, η οποία επαληθεύτηκε από το BBC, τραβήχτηκε ακριβώς έξω από τον περιμετρικό φράχτη της σκηνής το πρωί της Πέμπτης. Μια φωτογραφία από τη σκηνή δείχνει το σώμα του δράστη να εξετάζεται από πυροτεχνουργό.
Η εξουδετέρωση του δράστη
Ένα απόσπασμα που κυκλοφορεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, επαληθευμένο από το BBC, φαίνεται να δείχνει τη στιγμή που η αστυνομία άνοιξε πυρ. Σε αυτό φαίνονται δύο ένοπλοι αστυνομικοί να στέκονται και να σημαδεύουν με τα όπλα τους μια φιγούρα που βρίσκεται μπρούμυτα στο έδαφος.
Δευτερόλεπτα αργότερα, η φιγούρα προσπαθεί να σηκωθεί. Ακούγεται ένας οξύς κρότος και ο άνδρας πέφτει στο έδαφος.
Τι είναι το Γιομ Κιπούρ;
Το Γιομ Κιπούρ είναι η ιερότερη ημέρα στο εβραϊκό θρησκευτικό ημερολόγιο. Είναι μια επίσημη περίοδος νηστείας και εξιλέωσης που θεωρείται ότι είναι η ημέρα που ο Θεός σφραγίζει τη μοίρα κάθε ανθρώπου για το επόμενο έτος. Απαγορεύεται η εργασία, καθώς η ημέρα προορίζεται για προσευχή και περισυλλογή.
Η Βρετανία πρέπει να «νικήσει» την άνοδο του αντισημιτισμού, δήλωσε ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ σε ένα τηλεοπτικό μήνυμά του που μεταδόθηκε το βράδυ. «Δεν είναι ένα καινούριο μίσος, είναι κάτι που οι Εβραίοι βίωναν ανέκαθεν, πρέπει να είμαστε σαφείς, είναι ένα μίσος που αυξάνεται για άλλη μια φορά και η Βρετανία πρέπει να το νικήσει για άλλη μια φορά», τόνισε.
Η καταδίκη από το Ισραήλ
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου καταδίκασε τη «βάρβαρη επίθεση» ενώ ο ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών κατηγόρησε το Λονδίνο επειδή δεν κατάφερε να αποτρέψει την άνοδο του αντισημιτισμού στη χώρα.
«Το Ισραήλ συμμερίζεται την οδύνη της βρετανικής εβραϊκής κοινότητας μετά τη βάρβαρη τρομοκρατική επίθεση που διαπράχθηκε στο Μάντσεστερ. Όπως προειδοποίησα στον ΟΗΕ, η αδυναμία απέναντι στην τρομοκρατία το μόνο που κάνει είναι να την τρέφει. Μόνο η ισχύς και η ενότητα μπορούν να τη νικήσουν», ανέφερε ο Νετανιάχου στην ανακοίνωση που εξέδωσε το γραφείο του.
Ο Ισραηλινός ΥΠΕΞ Γκίντεον Σάαρ δήλωσε «κατάπληκτος από τη φονική επίθεση» κοντά στη συναγωγή του Χίτον Παρκ, το πρωί «της ιερότερης ημέρας για τον εβραϊκό λαό, του Γιομ Κιπούρ».
«Πρέπει να ειπωθεί η αλήθεια: οι προφανείς και γενικευμένες αντισημιτικές και αντιισραηλινές προτροπές, καθώς και οι εκκλήσεις στήριξης της τρομοκρατίας, πρόσφατα έγιναν κοινό φαινόμενο στους δρόμους του Λονδίνου, στις πόλεις σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο και στα πανεπιστήμιά του», ανέφερε σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ.
«Οι βρετανικές αρχές δεν έλαβαν τα αναγκαία μέτρα για να εξαλείψουν αυτό το τοξικό κύμα αντισημιτισμού και μάλιστα του επέτρεψαν να επιμείνει», ισχυρίστηκε, διευκρινίζοντας ότι το Ισραήλ περιμένει «κάτι παραπάνω από λόγια εκ μέρους της κυβέρνησης του Στάρμερ».
Η Βρετανία προκάλεσε την οργή του Ισραήλ στα τέλη Σεπτεμβρίου, όταν αναγνώρισε επισήμως το παλαιστινιακό κράτος, όπως έκαναν και πολλές άλλες δυτικές χώρες.