Ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς παραδέχτηκε ότι η Γερμανία “ζει εδώ και χρόνια πέρα από τις δυνατότητές της”, ενώ οι εμπειρογνώμονες προειδοποιούν τώρα ότι η χώρα μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπη με την καταστροφή χωρίς οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Ο Μερτς έκανε την δήλωση στην Βουλή, κατά την συζήτηση για την ψήφιση του προϋπολογισμού, για to 2025, ο οποίος πάντως εγκρίθηκε, έστω και με καθυστέρηση σχεδόν ενός έτους.

Ο συντηρητικός Γερμανός ηγέτης προκάλεσε αναστάτωση δηλώνοντας ότι η χώρα δεν μπορεί πλέον να αντέξει το κόστος του συνταξιοδοτικού της συστήματος, το οποίο έχει εκτοξευθεί καλύπτοντας ποσοστό άνω του 31% του ΑΕΠ – ένα από τα υψηλότερα επίπεδα στην Ευρώπη.

Ο Μερτς προειδοποίησε επίσης για μια “βαθιά εποχική ρήξη” και την ανάγκη να ληφθούν επώδυνα μέτρα λιτότητας για να εξασφαλιστεί ότι οι νέοι Γερμανοί θα έχουν προοπτικές για το μέλλον. 

Εγκρίθηκε ο προϋπολογισμός

Ο Γερμανός καγκελάριος έκανε τις δραματικές προειδοποιήσεις κατά την συζήτηση του προϋπολογισμού στην Βουλή, η οποία τον ενέκρινε. Ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει πάνω από 140 δισεκατομμύρια ευρώ σε δανεισμό και δαπάνες μισού τρισεκατομμυρίου . Είναι ο πρώτος της κυβέρνησης του Φρίντριχ Μερτς.

Ο νέος προϋπολογισμός προβλέπει δαπάνες περίπου 502,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, καθαρό δανεισμό σχεδόν 82 δισεκατομμυρίων ευρώ και επιπλέον δάνεια από ειδικά ταμεία για τις ένοπλες δυνάμεις και τις υποδομές. Συνολικά, ο νέος δανεισμός αναμένεται να ανέλθει σε περισσότερα από 140 δισεκατομμύρια ευρώ.

Μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης υπό τον Όλαφ Σολτς και τις πρόωρες εκλογές, τα υπουργεία λειτουργούσαν έως τώρα με προσωρινούς προϋπολογισμούς. Ο προϋπολογισμός που έχει πλέον εγκριθεί παρέχει μεν ασφάλεια σχεδιασμού – αλλά μόνο μέχρι το τέλος του έτους. Οι συζητήσεις για τον προϋπολογισμό του 2026, ο οποίος έχει προγραμματιστεί να εγκριθεί πριν από τα Χριστούγεννα, θα ξεκινήσουν τις επόμενες εβδομάδες.

Το μεγαλύτερο κονδύλι δαπανών αφορά την απασχόληση και τις κοινωνικές υποθέσεις, με λίγο περισσότερα από 190 δισεκατομμύρια ευρώ, που είναι περισσότερο από το ένα τρίτο του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού, να διοχετεύονται σε αυτόν τον τομέα. Τα 122,5 δισεκατομμύρια ευρώ από αυτά αφορούν την ασφάλιση συντάξεων και σχεδόν 52 δισεκατομμύρια ευρώ έχουν προγραμματιστεί για τη βασική ασφάλεια των ανέργων. Ο προϋπολογισμός συμπεριλαμβάνει επίσης σχεδόν 30 δισεκατομμύρια ευρώ για το επίδομα των πολιτών, το οποίο ο συνασπισμός του Μέρτς σκοπεύει να μεταρρυθμίσει.

Οι αμυντικές δαπάνες

Σημαντικά περισσότερα χρήματα θα έχει στην διάθεσή της η Bundeswehr. Ο αμυντικός προϋπολογισμός θα αυξηθεί σε λίγο πάνω από 62 δισεκατομμύρια ευρώ για το 2025 – 10 δισεκατομμύρια περισσότερα από το προηγούμενο έτος. Επιπλέον, θα υπάρχουν άλλα 24 δισεκατομμύρια ευρώ από το Ειδικό Ταμείο της Bundeswehr. Αυτό σημαίνει ότι για πρώτη φορά, περισσότερα από 86 δισεκατομμύρια ευρώ θα είναι διαθέσιμα για αμυντικές δαπάνες, για παράδειγμα, για την προμήθεια νέου στρατιωτικού εξοπλισμού, όπως πυρομαχικά, τροχοφόρα θωρακισμένα οχήματα και πολεμικά πλοία.

Ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Μεταφορών θα μειωθεί κατά έξι δισεκατομμύρια ευρώ στα 38,3 δισεκατομμύρια ευρώ, αλλά παραμένει ο μεγαλύτερος επενδυτικός προϋπολογισμός. Περίπου 23,7 δισεκατομμύρια ευρώ έχουν προβλεφθεί για επενδύσεις και επιπλέον 11,7 δισεκατομμύρια ευρώ από το ειδικό ταμείο υποδομών θα διοχετευθούν σε σιδηροδρόμους, δρόμους και γέφυρες. Το μετοχικό κεφάλαιο των Γερμανικών Σιδηροδρόμων (Deutsche Bahn) πρόκειται επίσης να αυξηθεί σημαντικά.

Ο υπουργός Οικονομικών και οι επικρίσεις της αντιπολίτευσης

Ο υπουργός Οικονομικών Λαρς Κλίνγκμπαϊλ (SPD) υπερασπίστηκε τον προϋπολογισμό έναντι της κριτικής, ιδίως από το Αριστερό Κόμμα, ότι παρά τις δαπάνες ρεκόρ, στους πολίτες καταλήγουν περιορισμένοι πόροι. Αυτό που ανησυχεί περισσότερο τους ανθρώπους κατά τη διάρκεια της οικονομικής ύφεσης είναι ο φόβος της απώλειας των θέσεων εργασίας τους, τόνισε ο υπουργός, επισημαίνοντας ότι για αυτό η κυβέρνηση δίνει απόλυτη προτεραιότητα στην «διασφάλιση της επιστροφής της οικονομικής ανάπτυξης στη Γερμανία, στην διασφάλιση θέσεων εργασίας εδώ και στην δημιουργία θέσεων εργασίας του μέλλοντος».

Οι Πράσινοι και το Αριστερό Κόμμα κατηγόρησαν την ομοσπονδιακή κυβέρνηση ότι έκανε απάτη στον σχεδιασμό του προϋπολογισμού αντί να επενδύει. Όσον αφορά τη χρήση του ειδικού ταμείου, ο αρμόδιος για θέματα προϋπολογισμού των Πρασίνων Σεμπάστιαν Σέφερ επέκρινε τις επενδύσεις που σχεδίασαν το CDU/CSU και το SPD, λέγοντας ότι προσφέρουν πολύ λίγες μελλοντικές προοπτικές. «Η χώρα μας δεν θα σημειώσει πρόοδο με αυτόν τον τρόπο», είπε. Ο επικεφαλής προϋπολογισμού του SPD, Τόρστεν Ρούντολφ, απέρριψε τις κατηγορίες και μίλησε για ένα πρωτοφανές επενδυτικό πακέτο το οποίο θα θέσει τα θεμέλια για έναν ολοκληρωμένο εκσυγχρονισμό.

Η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) απαίτησε να δημιουργηθεί σημαντικά μικρότερο χρέος. Για τον σκοπό αυτό, η κοινοβουλευτική ομάδα είχε προτείνει τη μείωση των κλιματικών έργων, των συνεισφορών στην ΕΕ και των παραδόσεων όπλων στην Ουκρανία.

Ενώ ο προϋπολογισμός του 2025 ισχύει μόνο για το ένα τρίμηνο του έτους, οι ανησυχίες των CDU/CSU και SPD επικεντρώνονται εδώ και καιρό στο μέλλον, καθώς μέχρι το 2027 υπάρχει ήδη χρηματοδοτικό κενό άνω των 30 δισεκατομμυρίων. Ο υπουργός Οικονομικών τονίζει διαρκώς ότι κανένας συνασπισμός δεν χρειάστηκε να κλείσει ένα τόσο μεγάλο κενό, ενώ ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς προετοίμασε τους πολίτες για «αναπόφευκτες εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις σε θεμελιώδεις τομείς».