Η Χαμάς, υπό την πίεση αραβικών χωρών όπως η Αίγυπτος και το Κατάρ, αποδέχθηκε πρόταση για εκεχειρία στη Γάζα, η οποία περιλαμβάνει κατάπαυση πυρός 60 ημερών και απελευθέρωση Ισραηλινών ομήρων σε δύο στάδια. Η συμφωνία, που είναι σχεδόν ταυτόσημη με πρόταση του Αμερικανού ειδικού απεσταλμένου Στιβ Γουίτκοφ, απαιτεί από τη Χαμάς να υποχωρήσει σε θέματα όπως η απελευθέρωση Παλαιστίνιων κρατουμένων και το πλάτος της «νεκρής ζώνης» στα σύνορα. Το Ισραήλ, αν και επισήμως διατηρεί σκληρή στάση, συζητά παρασκηνιακά την πρόταση, ενώ παράλληλα εξετάζεται η μελλοντική διακυβέρνηση της Γάζας, με πιθανή ανάθεση στην Παλαιστινιακή Αρχή και διεθνή δύναμη υπό τον ΟΗΕ.
Πιο αναλυτικά
Έπειτα από αραβικές πιέσεις η Χαμάς έκανε πίσω στις απαιτήσεις της και δέχθηκε την πρόταση για κατάπαυση πυρός στην Γάζα, την οποία συνέταξαν Αίγυπτος και Κατάρ.
«Η Χαμάς, μαζί με τις παλαιστινιακές παρατάξεις, μετέφερε την αποδοχή της πρότασης που υποβλήθηκε χθες από τους διαμεσολαβητές του Κατάρ και της Αιγύπτου», ανέφερε η Χαμάς.
Ωστόσο μέχρι η Χαμάς να πει το «ναι» και η πρόταση να σταλεί προς έγκριση στο Ισραήλ υπήρξαν έντονες παρασκηνιακές πιέσεις από την Αίγυπτο, το Κατάρ αλλά και τις υπόλοιπες παλαιστινιακές ομάδες.
Ο πρωθυπουργός του Κατάρ, Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν αλ Θάνι ταξίδεψε στην Αίγυπτο για να έχει συνομιλίες με την αιγυπτιακή πλευρά αλλά και με την διαπραγματευτική ομάδα της Χαμάς. Σύμφωνα με διεθνή ΜΜΕ, το ταξίδι του αποφασίστηκε όταν η Χαμάς αρνήθηκε να αποδεχτεί την προηγούμενη πρόταση για εκεχειρία. Μάλιστα Κατάρ και Αίγυπτος φέρονται να απαίτησαν η Χαμάς να απαντήσει μέσα σε λίγες ώρες για την πρόταση και να μην απαιτήσει μέρες για να την συζητήσει με τα ανώτατα στελέχη της.
Τι γνωρίζουμε για την συμφωνία εκεχειρίας
Μέχρι στιγμής έχουν διαρρεύσει κάποιες πληροφορίες στον διεθνή Τύπο για την πρόταση εκεχειρίας. Πρόκειται για την ίδια πρόταση του Αμερικανού ειδικού απεσταλμένου Στιβ Γουίτκοφ που προέβλεπε κατάπαυση πυρός 60 ημερών και την απελευθέρωση των Ισραηλινών ομήρων σε δύο στάδια. Διπλωματική πηγή είπε στο ισραηλινό δίκτυο Channel 12 ότι η πρόταση που δέχθηκε η Χαμάς είναι κατά 98% σύμφωνη με την πρόταση που κατέθεσε ο Γουίτκοφ.
Έτσι φαίνεται ότι η Χαμάς έκανε πίσω σε απαιτήσεις που είχαν προκαλέσει την κατάρρευση των τελευταίων ειρηνευτικών συνομιλιών. Σύμφωνα με το Channel 12 η Χαμάς υποχώρησε στο θέμα της απελευθέρωσης των Παλαιστίνιων κρατουμένων που εκτίουν ισόβια κάθειρξη σε ισραηλινές φυλακές και του μεγέθους της ισραηλινής «νεκρής ζώνης» κατά μήκος των συνόρων της Γάζας.
Αρχικά η Χαμάς ζητούσε την απελευθέρωση 200 κρατουμένων που εκτίουν ποινές ισόβιας κάθειρξης σε αντάλλαγμα για την απελευθέρωση των Ισραηλινών ομήρων. Από την πλευρά του το Ισραήλ είχε συμφωνήσει σε 125. Τώρα η Χαμάς φέρεται να ζητάει την απελευθέρωση περίπου 150 Παλαιστίνιων κρατουμένων.
Σχετικά με τη νεκρή ζώνη κατά μήκος των συνόρων της Γάζας, το Ισραήλ επιμένει ότι πρέπει να έχει πλάτος από 1 έως 1,2 χιλιόμετρα. Η Χαμάς απαιτούσε η νεκρή ζώνη να έχει πλάτος το πολύ 800 μέτρα. Τώρα σύμφωνα με το ισραηλινό δίκτυο φέρεται να είναι πρόθυμη να αποδεχτεί ένα πλάτος από 800 μέτρα έως 1 χιλιόμετρο.
Η στάση του Ισραήλ
Το Ισραήλ επισήμως επιμένει στην σκληρή στάση του και προχωράει με τα σχέδια για την πλήρη κατάληψη της πόλης της Γάζας. Βέβαια παρασκηνιακά συζητά με τους Αμερικανούς αλλά και τους Άραβες διαμεσολαβητές την πρόταση για κατάπαυση πυρός.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός σε αυτή την φάση βρίσκεται μεταξύ σφύρας και άκμονος. Από την μία οι ακροδεξιοί υπουργοί της κυβέρνησης πιέζουν ανοιχτά τον Νετανιάχου να προχωρήσει με το σχέδιο για πλήρη κατάληψη της Λωρίδας της Γάζας και την ολοκληρωτική στρατιωτική ήττα της Χαμάς και να μην δεχτεί συμφωνία κατάπαυσης πυρός. Ταυτόχρονα οι οικογένειες των ομήρων και εκατοντάδες χιλιάδες Ισραηλινοί, που διαδήλωσαν την περασμένη Κυριακή στο Τελ Αβίβ, απαιτούν από την κυβέρνηση να βάλει στο συρτάρι το σχέδιο για πλήρη κατάληψη της Λωρίδας και να πετύχει μία συμφωνία που θα φέρει πίσω όλους τους ομήρους.
Μετά τις αναφορές ότι η Χαμάς αποδέχθηκε την πρόταση Καΐρου – Κατάρ για εκεχειρία στην Γάζα ο Μπενιαμίν Νετανιάχου σχολίασε ότι η οργάνωση βρίσκεται υπό τεράστια πίεση καθώς ο ισραηλινός στρατός σχεδιάζει να καταλάβει την πόλη της Γάζας.
«Όπως και εσείς, ακούω τις αναφορές στα μέσα ενημέρωσης και από αυτές μπορείτε να έχετε την εντύπωση για ένα πράγμα: ότι η Χαμάς βρίσκεται υπό τεράστια πίεση», είπε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός.
Τις τελευταίες ημέρες ο Ισραηλινός πρωθυπουργός έχει επιμείνει ότι δεν θα συμφωνήσει σε «μερικές» συμφωνίες για εκεχειρία αλλά σε μία συνολική συμφωνία τερματισμού του πολέμου, η οποία θα ορίζει την απελευθέρωση όλων των Ισραηλινών ομήρων σε μία ομάδα, τον πλήρη αφοπλισμό της Χαμάς και την παράδοση του ελέγχου της Γάζας σε μία πολιτική διακυβέρνηση, που δεν θα αποτελεί κίνδυνο για την ασφάλεια του Ισραήλ.
Ωστόσο οι Άραβες μεσολαβητές ελπίζουν ότι η ρητορική Νετανιάχου είναι απλώς μία ακόμη τακτική πίεσης της Χαμάς και δεν αποκλείεται το Τελ Αβίβ να συμφωνήσει στην κατάπαυση πυρός εφόσον η Χαμάς απέσυρε τις απαιτήσεις που διατύπωσε τον περασμένο μήνα και οδήγησαν στην κατάρρευση των ειρηνευτικών συνομιλιών.
Την ίδια θέση με τον Νετανιάχου εξέφρασε και ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας, Ισραήλ Κατς είπε ότι η Χαμάς επέστρεψε στις συνομιλίες κατάπαυσης του πυρός από φόβο για την κατάληψη της Γάζας. «Η εστίαση στην πόλη της Γάζας πηγάζει από το γεγονός ότι αποτελεί στρατιωτικό, κυβερνητικό και συμβολικό κέντρο βάρους. Η ηγεσία βρίσκεται εκεί και εκεί παραμένουν οι κεντρικές υποδομές της στρατιωτικής πτέρυγας. Η Χαμάς γνωρίζει επίσης ότι αυτός είναι πλέον ο πυρήνας της κυριαρχίας της», ανέφερε ο Ισραήλ Κατς κατά την διάρκεια επίσκεψης στα ισραηλινά στρατεύματα στην Γάζα.
Η Χαμάς «επέστρεψε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων», διότι «μόνο ο φόβος τους ότι έχουμε σοβαρή πρόθεση να καταλάβουμε τη Γάζα» τους κάνει πρόθυμους να συμμετάσχουν ξανά σε διαπραγματεύσεις, σχολίασε ο Κατς.
Από την πλευρά του ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων του Ισραήλ, Εγιάλ Ζαμίρ μετείχε σε σύσκεψη με την ισραηλινή και είπε ότι το Ισραήλ, βρίσκεται σε ένα «σημείο καμπής στον πόλεμο», ενόψει του «επόμενου σταδίου» της επίθεσης κατά της Χαμάς.
«Βρισκόμαστε στο μέσον μιας πολυμέτωπης, παρατεταμένης και άνευ προηγουμένου εκστρατείας. Βρισκόμαστε σε ένα σημείο καμπής στον πόλεμο, πριν από τη μετάβαση στο επόμενο στάδιο της επιχείρησης “Τα άρματα του Γεδεών”, η οποία επικεντρώνεται στην εμβάθυνση του πλήγματος κατά της Χαμάς στην πόλη της Γάζας», τόνισε ο Εγιάλ Ζαμίρ, ο οποίος είχε ταχθεί ανοιχτά κατά του σχεδίου για πλήρη κατάληψη της Λωρίδας της Γάζας.
Το βλέμμα στην επόμενη μέρα στην Γάζα
Ταυτόχρονα με την κατάπαυση πυρός έχει ανοίξει στο παρασκήνιο μία σοβαρή συζήτηση για την επόμενη μέρα στην Λωρίδα της Γάζας. Το Ισραήλ επιμένει ότι δεν επιθυμεί να κυβερνήσει την Λωρίδα και θα δεχθεί μία πολιτική διακυβέρνηση που δεν θα περιλαμβάνει ούτε την Χαμάς ούτε την Παλαιστινιακή Αρχή του Μαχμούντ Αμπάς. Καμία αραβική χώρα, βέβαια, δεν συμφωνεί να αναλάβει τον έλεγχο της Λωρίδας προκειμένου να αποχωρήσει ο ισραηλινός στρατός.
Στο αραβικό «στρατόπεδο», όμως, φαίνεται ότι αναπτύσσεται μία νέα συμβιβαστική πρόταση, η οποία θα δίνει την διοίκηση της Λωρίδας της Γάζας στην Παλαιστινιακή Αρχή και την ασφάλεια σε μία διεθνή δύναμη υπό την «ομπρέλα» του ΟΗΕ. Ο υπουργός Εξωτερικών της Αιγύπτου, Μπαντρ Αμπντελάτι σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον πρωθυπουργό της Παλαιστινιακής Αρχής, Μοχάμαντ Μουσταφά άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο η χώρα του να στείλει στρατό για να συμμετάσχει σε μια διεθνή δύναμη, που θα μπορούσε να αναπτυχθεί στην Γάζα. Η προϋπόθεση που έθεσε είναι να υπάρχει σχετικό ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που θα συνοδεύεται από έναν «πολιτικό ορίζοντα».
«Είμαστε έτοιμοι, φυσικά, να βοηθήσουμε, να συνεισφέρουμε σε οποιαδήποτε διεθνή δύναμη που θα αναπτυχθεί στη Γάζα με κάποιες συγκεκριμένες παραμέτρους. Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να υπάρχει ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας, να υπάρχει σαφής εντολή και φυσικά να υπάρχει πολιτικός ορίζοντας. Χωρίς πολιτικό ορίζοντα, θα είναι ανοησία να αναπτυχθούν εκεί οποιεσδήποτε δυνάμεις», ανέφερε ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών.
Επιπλέον εξήγησε ότι ένα πολιτικό πλαίσιο θα επέτρεπε στα διεθνή στρατεύματα να λειτουργήσουν πιο αποτελεσματικά και να υποστηρίξουν τους Παλαιστίνιους «να πραγματοποιήσουν το δικό τους ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος στην πατρίδα τους».
Ο Μοχάμαντ Μουσταφά επιβεβαίωσε ότι η Παλαιστινιακή Αρχή κινείται για να ανακτήσει τον έλεγχο της Λωρίδας. «Σύντομα θα ανακοινώσουμε τη σύσταση μιας προσωρινής επιτροπής που θα διαχειρίζεται τις υποθέσεις της Λωρίδας υπό την αιγίδα της παλαιστινιακής κυβέρνησης», είπε ο πρωθυπουργός της Παλαιστινιακής Αρχής.
Σημείωσε ότι το όργανο διοίκησης της Λωρίδας δεν θα είναι νέο αλλά θα προέλθει από τους θεσμούς του «κράτους της Παλαιστίνης και της κυβέρνησής του στη Γάζα», η οποία αποτελεί «αναπόσπαστο μέρος του κράτους της Παλαιστίνης». Η Παλαιστινιακή Αρχή ήταν υπεύθυνη για τη διαχείριση των υποθέσεων της Γάζας μέχρι το 2007, όταν εκδιώχθηκε από τη Χαμάς.