Η διορία που είχε θέσει ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, για νέες εμπορικές συμφωνίες έληξε στις 12:01 τα ξημερώματα (ώρα Ουάσιγκτον), βάζοντας σε εφαρμογή μια σειρά από δασμούς-μαμούθ σε χώρες που δεν συμμορφώθηκαν. Η κίνηση αυτή αποτελεί την κορύφωση της οικονομικής στρατηγικής του Τραμπ για αναδιάρθρωση του παγκόσμιου εμπορίου.

Ο Τραμπ ανακοίνωσε υψηλούς δασμούς σε εξαγωγές από δεκάδες εμπορικούς εταίρους, μεταξύ αυτών ο Καναδάς, η Βραζιλία, η Ινδία και η Ταϊβάν, τηρώντας τη δέσμευσή του να «αναμορφώσει την παγκόσμια οικονομία» πριν από την προθεσμία της Παρασκευής.

Ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι οι αυξήσεις φόρων σε προϊόντα αξίας σχεδόν 3 τρισ. δολαρίων που εισάγονται στις ΗΠΑ θα φέρουν «νέο πλούτο», θα δημιουργήσουν εργοστάσια, θα μειώσουν τα ελλείμματα και «θα κάνουν τις άλλες χώρες να σέβονται περισσότερο την Αμερική».

«Οι δασμοί κάνουν την Αμερική ξανά σπουδαία & πλούσια», έγραψε στην πλατφόρμα Truth Social.

Με εκτελεστικό διάταγμα, ο Τραμπ επέβαλε δασμούς ύψους 35% σε πολλά καναδικά προϊόντα, 50% για τη Βραζιλία, 25% για την Ινδία, 20% για την Ταϊβάν και 39% για την Ελβετία.

Το διάταγμα καθορίζει αυξημένους δασμούς από 10% έως 41% για 69 εμπορικούς εταίρους, με έναρξη ισχύος σε επτά ημέρες. Ορισμένες χώρες είχαν ήδη επιτύχει συμφωνίες μείωσης των δασμών, ενώ άλλες δεν είχαν καν την ευκαιρία να διαπραγματευτούν. Εξαίρεση προβλέπεται για προϊόντα που θα αποσταλούν από την αμερικανική κυβέρνηση μέσα στην επόμενη εβδομάδα.

Προϊόντα από χώρες που δεν περιλαμβάνονται στη λίστα θα υπόκεινται σε φόρο εισαγωγής 10%, ποσοστό που ενδέχεται να αυξηθεί, σύμφωνα με παλαιότερες δηλώσεις Τραμπ.

Η κυβέρνηση υπαινίχθηκε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη και νέες εμπορικές συμφωνίες με στόχο τη μείωση των εμπορικών ελλειμμάτων και την ενίσχυση της βιομηχανικής παραγωγής των ΗΠΑ.

«Δεν ικανοποίησαν τις απαιτήσεις μας»

Ο Τραμπ ανέφερε ότι κάποιοι εταίροι, «παρά τις διαπραγματεύσεις, πρότειναν όρους που, κατά την κρίση μου, δεν αντιμετωπίζουν επαρκώς τις ανισορροπίες στις εμπορικές μας σχέσεις ή δεν ευθυγραμμίζονται επαρκώς με τις ΗΠΑ σε οικονομικά και ζητήματα εθνικής ασφάλειας».

Αναμένονται επιπλέον λεπτομέρειες, όπως για τους «κανόνες καταγωγής» προϊόντων, που ενδέχεται να οδηγήσουν σε ακόμη υψηλότερους δασμούς.

«Κάναμε μερικές συμφωνίες σήμερα, οι οποίες είναι εξαιρετικές για τη χώρα», δήλωσε ο Τραμπ. Αμερικανός αξιωματούχος επιβεβαίωσε αργότερα στους δημοσιογράφους ότι πρόκειται να ανακοινωθούν σύντομα.

Σε εκκρεμότητα η Κίνα

Ο Τραμπ έκλεισε εμπορικές συμφωνίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση, τη Βρετανία και την Ιαπωνία πριν τη λήξη της διορίας. Αντιθέτως, η Κίνα έχει προθεσμία έως τις 12 Αυγούστου για να καταλήξει σε μακροχρόνια συμφωνία, έπειτα από προκαταρκτικές συνομιλίες που πραγματοποιήθηκαν τον Μάιο και τον Ιούνιο.

Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι «σημειώνεται πρόοδος προς μια συμφωνία» με το Πεκίνο.

Δασμοί στην Ινδία και αντιδράσεις από Ταϊβάν

Οι εισαγωγές από την Ινδία φαίνεται να κατευθύνονται προς δασμό 25%, καθώς οι διαπραγματεύσεις κατέρρευσαν. Ο Τραμπ απείλησε επίσης με πρόσθετες κυρώσεις λόγω αγοράς ρωσικού πετρελαίου από την Ινδία.

Από την πλευρά της Ταϊβάν, η πρόεδρος Λάι Τσινγκ-τε δήλωσε ότι οι διαπραγματεύσεις δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί.

«Δεν έχουν ληφθεί οριστικές αποφάσεις στις εμπορικές συνομιλίες», είπε στους δημοσιογράφους, προσθέτοντας πως «δεν είναι σκόπιμο να πούμε αν οι διαπραγματεύσεις ήταν επιτυχείς ή αποτυχημένες» σε αυτό το στάδιο.

Αμερικανός αξιωματούχος επιβεβαίωσε στο Reuters ότι οι δύο πλευρές πλησιάζουν σε τελική συμφωνία και ότι η προσφορά της Ταϊβάν «έτυχε καλής αποδοχής».

Καναδάς: Η Παλαιστίνη και η φεντανύλη στον πυρήνα της ρήξης

Ο πρωθυπουργός του Καναδά, Μαρκ Κάρνεϊ, είχε δηλώσει ότι περίμενε οι διαπραγματεύσεις να συνεχιστούν και μετά τη λήξη της διορίας. Ωστόσο, η πρόθεση αναγνώρισης του παλαιστινιακού κράτους από τον Καναδά εξόργισε τον Τραμπ.

«Ουάου! Ο Καναδάς μόλις ανακοίνωσε ότι υποστηρίζει το κράτος της Παλαιστίνης. Αυτό θα κάνει πολύ δύσκολο για εμάς να συνάψουμε εμπορική συμφωνία μαζί τους», δήλωσε στο Truth Social.

Παρά ταύτα, η ανακοίνωση του Λευκού Οίκου επικεντρώθηκε στα ναρκωτικά, υποστηρίζοντας ότι οι καναδικές αρχές «δεν συνεργάστηκαν επαρκώς» στον περιορισμό της διακίνησης φεντανύλης προς τις ΗΠΑ.

Έτσι, ο Τραμπ υπέγραψε ξεχωριστό διάταγμα που αυξάνει τους σχετικούς δασμούς από 25% σε 35%.

Αντίθετα, η κυβέρνηση του Μεξικού έλαβε παράταση 90 ημερών για την επιβολή αντίστοιχων δασμών 30%, με στόχο την επίτευξη μιας πιο εκτενούς συμφωνίας.

«Ήταν πολύ κακοδιοικούμενος», είπε στους δημοσιογράφους ο Τραμπ, αναφερόμενος στον Καναδά.

Η καναδική κυβέρνηση δεν απάντησε άμεσα, αλλά στο παρελθόν είχε αμφισβητήσει τη νομιμότητα των δασμών. Ο Καναδάς είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των ΗΠΑ, μετά το Μεξικό, και ο μεγαλύτερος αγοραστής αμερικανικών εξαγωγών.

Μεξικό: Αποφεύχθηκε η αύξηση

Η παράταση που δόθηκε στο Μεξικό αποτρέπει δασμούς 30% στα περισσότερα προϊόντα που πληρούν τα κριτήρια της Συμφωνίας Εμπορίου USMCA.

Η εξέλιξη αυτή ήρθε ύστερα από τηλεφωνική επικοινωνία την Πέμπτη μεταξύ του Τραμπ και της Μεξικανής προέδρου Κλαούντια Σέινμπαουμ.

«Αποφύγαμε την αύξηση των δασμών που είχε ανακοινωθεί για αύριο», έγραψε η Σέινμπαουμ στο X, προσθέτοντας ότι η συνομιλία με τον Τραμπ ήταν «πολύ καλή».

Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομίας του Μεξικού, το 85% των εισαγωγών από τη χώρα συμμορφώνεται με τους κανόνες προέλευσης του USMCA, προστατεύοντας τα προϊόντα από τους σχετιζόμενους με τη φεντανύλη δασμούς.

Ωστόσο, ο Τραμπ ανέφερε: «Οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να επιβάλλουν δασμό 50% στο μεξικανικό ατσάλι, αλουμίνιο και χαλκό, και 25% στα μεξικανικά αυτοκίνητα και στα προϊόντα που δεν συμμορφώνονται με το USMCA και σχετίζονται με την κρίση φεντανύλης».

«Επιπλέον, το Μεξικό συμφώνησε να τερματίσει άμεσα τα μη δασμολογικά εμπόδια στο εμπόριο, τα οποία ήταν πολλά», συμπλήρωσε μέσω Truth Social, χωρίς να δώσει λεπτομέρειες.

Τροποποιήσεις στους δασμούς 60 χωρών

Ο Τραμπ είχε κηρύξει την 2η Απριλίου ως «Ημέρα Απελευθέρωσης», ανακοινώνοντας γενικούς δασμούς τουλάχιστον 10% για όλες τις χώρες, με υψηλότερα ποσοστά για 60 εταίρους με σημαντικό εμπορικό έλλειμμα έναντι των ΗΠΑ.

Μεσάνυχτα 1ης Αυγούστου, προχώρησε σε διορθώσεις.

Μερικές χαρακτηριστικές αλλαγές:

• Ινδία: από 26% σε 25%
• Ταϊβάν: από 32% σε 20%
• Καμπότζη: από 49% σε 19%
• Βιετνάμ: από 46% σε 20%
• Νότια Κορέα: από 30% σε 15%
• Ισραήλ: από 17% σε 15%
• Ελβετία: από 31% σε 39%
• Πακιστάν: από 29% σε 19%
• Ταϊλάνδη: από 36% σε 19%

Ολόκληρη η λίστα περιλαμβάνει δεκάδες χώρες, από τη Ζιμπάμπουε ως τη Λετονία και από το Ιράκ ως τη Μαδαγασκάρη.

Με πληροφορίες από: Reuters, Axios, Associated Press