Ο 17χρονος Atef Abu Khater, που ήταν υγιής πριν ξεσπάσει ο πόλεμος στη Γάζα, νοσηλεύεται στη μονάδα εντατικής θεραπείας ενός νοσοκομείου στο βόρειο τμήμα του Παλαιστινιακού Θύλακα, πάσχοντας από σοβαρό υποσιτισμό. «Δεν ανταποκρίνεται στη θεραπεία», είπε ο πατέρας του, A’eed Abu Khater, 48 ετών, ο οποίος ζει σε σκηνή στην Πόλη της Γάζας με τη σύζυγό του και τα πέντε τους παιδιά. «Νιώθω αβοήθητος», πρόσθεσε τηλεφωνικά, με τη φωνή του να τρέμει από θλίψη. «Χάσαμε το εισόδημά μας στον πόλεμο. Το φαγητό είναι απλησίαστο. Δεν υπάρχει τίποτα.»

Με την τραγική αυτή δήλωση, αρχίζουν ένα συγκλονιστικό αφιέρωμα στην λιμοκτονούσα και καθημαγμένη Γάζα, οι New York Times. Τα νοσοκομεία της Γάζας αγωνίζονται από την αρχή του πολέμου να αντιμετωπίσουν την αθρόα προσέλευση Παλαιστινίων που τραυματίστηκαν από ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές και, πιο πρόσφατα, από πυροβολισμούς εναντίον απελπισμένων ανθρώπων που συνωστίζονται για να πάρουν τρόφιμα ή να προσεγγίσουν σημεία διανομής βοήθειας.

Τώρα, σύμφωνα με γιατρούς της περιοχής, αυξάνεται ο αριθμός των ασθενών που υποφέρουν — και πεθαίνουν — από πείνα.  «Κανείς δεν είναι πια εκτός κινδύνου από τον λιμό στη Γάζα, ούτε κι εγώ ο ίδιος», δήλωσε ο Δρ. Ahmed al-Farra, επικεφαλής της παιδιατρικής πτέρυγας στο Νοσοκομείο Nasser στη νότια Γάζα. «Σας μιλώ ως υγειονομικός αξιωματούχος, αλλά κι εγώ ψάχνω αλεύρι για να ταΐσω την οικογένειά μου.»

Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP) του ΟΗΕ δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι η κρίση πείνας στη Γάζα έφτασε σε «νέα και συγκλονιστικά επίπεδα απελπισίας, με το ένα τρίτο του πληθυσμού να μην τρώει για πολλές συνεχόμενες ημέρες».

Συγκλονιστικά στοιχεία για την Γάζα

Ο Δρ. al-Farra είπε ότι τις τελευταίες ημέρες ο αριθμός των παιδιών που πεθαίνουν από υποσιτισμό αυξήθηκε δραματικά. Περιέγραψε σπαρακτικές σκηνές ανθρώπων τόσο εξαντλημένων που δεν μπορούν να περπατήσουν. Πολλά από τα παιδιά που βλέπει δεν έχουν προηγούμενα ιατρικά προβλήματα, όπως η Siwar Barbaq, που γεννήθηκε υγιής και τώρα, που είναι 11 μηνών, θα έπρεπε να ζυγίζει περίπου 9 κιλά αλλά ζυγίζει κάτω από 4.

Ύστερα από 21 μήνες καταστροφικής σύγκρουσης, που ξεκίνησε με την φονική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, η έλλειψη τροφής και νερού πλήττει σκληρά τους πιο ευάλωτους στη Γάζα — τα παιδιά, τους ηλικιωμένους και τους ασθενείς.

Το υπουργείο Υγείας της Γάζας ανέφερε πάνω από 40 θανάτους από πείνα αυτόν τον μήνα, συμπεριλαμβανομένων 16 παιδιών, και συνολικά 111 από την αρχή του πολέμου, εκ των οποίων 81 ήταν παιδιά. Τα στοιχεία δεν έχουν επαληθευτεί ανεξάρτητα.

Καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, τα Ηνωμένα Έθνη και ανεξάρτητες οργανώσεις βοήθειας κατηγορούν το Ισραήλ ότι επιτρέπει την είσοδο ανεπαρκούς ποσότητας τροφίμων στη Γάζα, προειδοποιώντας για επικείμενο λιμό στους περισσότερους από δύο εκατομμύρια κατοίκους. Το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι επαρκείς ποσότητες τροφίμων φτάνουν στη Γάζα, κατηγορώντας τη Χαμάς για εκτροπή της βοήθειας και τις οργανώσεις για κακή διαχείριση.

Παιδιά με άδειο βλέμμα

Παιδιά με άδειο βλέμμα και σκελετωμένο σώμα υποφέρουν στα νοσοκομεία ή βρίσκονται στην αγκαλιά των γονιών τους, που κοιτάζουν ανήμποροι τα προεξέχοντα πλευρά και τα άκρα τους που μοιάζουν με ξυλαράκια. Οι συγκλονιστικές αυτές εικόνες είναι σε πλήρη αντίθεση με την αφθονία που υπάρχει λίγα μόνο χιλιόμετρα μακριά, πέρα από τα σύνορα με το Ισραήλ και την Αίγυπτο.

Ο Mohammed Zakaria al-Mutawaq, περίπου 18 μηνών, ζει με τη μητέρα και τον αδελφό του σε σκηνή σε παραλία της Γάζας. Ο πατέρας του σκοτώθηκε τον Οκτώβριο αναζητώντας φαγητό, σύμφωνα με τη μητέρα του, Hedaya al-Mutawaq, 31 ετών.

«Γυρίζω στους δρόμους αναζητώντας τροφή», είπε τηλεφωνικά, με σχεδόν ανύπαρκτη φωνή. Οι φιλανθρωπικές κουζίνες στις οποίες βασίζεται για να ταΐσει τα δύο της παιδιά, τον Mohammed και τον Joud (3 ετών), δεν έχουν πάντα φαγητό και συχνά μένουν νηστικοί. «Ως ενήλικας, μπορώ να αντέξω την πείνα», είπε. «Αλλά τα παιδιά μου δεν μπορούν.»

Ο Mohammed γεννήθηκε υγιής. «Τον κοιτάζω και δεν μπορώ να κρατήσω τα δάκρυά μου», είπε.  «Πέφτουμε για ύπνο νηστικοί και ξυπνάμε σκεπτόμενοι μόνο πού θα βρούμε φαγητό», πρόσθεσε. «Δεν μπορώ να βρω ούτε γάλα ούτε πάνες.»

Ο Mohammed διαγνώστηκε με σοβαρό υποσιτισμό από την κλινική Friends of the Patient και το παιδιατρικό νοσοκομείο Al-Rantisi, αλλά, όπως είπε η μητέρα του, δεν υπήρχε σχεδόν τίποτα που να μπορούσαν να κάνουν. «Στην τελευταία μας επίσκεψη», είπε, «μου είπαν: ‘Η θεραπεία του είναι φαγητό και νερό.’»

Παθαίνουν τα μωρά

Ο Yahia al-Najjar ήταν τεσσάρων μηνών όταν πέθανε από σοβαρό υποσιτισμό την Τρίτη στο American Hospital στη Χαν Γιούνις, σύμφωνα με τη θεία του, Safa al-Najjar.

Γεννήθηκε χωρίς σοβαρά προβλήματα υγείας, αλλά η κατάστασή του επιδεινώθηκε γρήγορα. Η οικογένεια ζούσε κάτω από σκηνή φτιαγμένη από μια κουβέρτα και τέσσερα ξύλα. Η μητέρα του Yahia, που τρεφόταν με ένα μόνο γεύμα φακής ή ρυζιού την ημέρα, δεν μπορούσε να παράγει γάλα για να τον θηλάσει, παρόλο που δεν είχε τέτοιο πρόβλημα με τα τρία μεγαλύτερα παιδιά της. Δεν μπορούσαν να αγοράσουν βρεφικό γάλα.

Οι γιατροί προσπάθησαν να τον βοηθήσουν, αλλά η κατάστασή του ήταν ήδη κρίσιμη. Πέθανε λίγο μετά.

Μετά το τέλος μιας δίμηνης εκεχειρίας στα μέσα Μαρτίου, το Ισραήλ επανέλαβε τη στρατιωτική του εκστρατεία στη Γάζα και επέβαλε πλήρη αποκλεισμό στην είσοδο αγαθών για περίπου 80 ημέρες, προσπαθώντας να ασκήσει πίεση στη Χαμάς να παραδοθεί — επιδεινώνοντας περαιτέρω τη σοβαρή στέρηση.

Το μπαλάκι των ευθυνών

Πλέον, η βοήθεια εισέρχεται με δύο τρόπους: μέσω ενός νέου, έντονα επικρινόμενου συστήματος που διαχειρίζονται ιδιώτες Αμερικανοί εργολάβοι υπό την αιγίδα του Gaza Humanitarian Foundation — μιας ιδιωτικής, φιλοϊσραηλινής οργάνωσης — με λίγα καθορισμένα σημεία διανομής στη νότια και κεντρική Γάζα· και μέσω κομβόι ανεξάρτητων διεθνών οργανώσεων.

Αμφότερα τα συστήματα πλήττονται από χάος και βία που κλιμακώνονται μετά από μήνες πολιορκίας, πολέμου, ομαδικών εκτοπισμών και ανομίας. Η κρίση πείνας είναι αποτέλεσμα ανθρωπίνων αποτυχιών, με κάθε εμπλεκόμενο να κατηγορεί τον άλλον για την οδύνη.

Το Ισραήλ κατηγορεί τη Χαμάς ότι δημιουργεί τεχνητά εικόνα λιμού, λεηλατώντας φορτηγά με βοήθεια και διακόπτοντας τη διανομή προς τους πολίτες. Κατηγορεί επίσης τα Ηνωμένα Έθνη και τις ανθρωπιστικές οργανώσεις ότι δεν παραλαμβάνουν εκατοντάδες φορτηγά βοήθειας που έχουν συσσωρευτεί από την πλευρά της Γάζας στα συνοριακά περάσματα.

Οι οργανώσεις βοήθειας κατηγορούν το Ισραήλ ότι πολιορκεί τη Γάζα, περιορίζοντας τις προμήθειες και μη παρέχοντας ασφαλείς διαδρόμους για τα κομβόι τους εντός της Γάζας. Η μόνη λύση, τονίζουν εδώ και καιρό, είναι μια εκτεταμένη αύξηση της επισιτιστικής βοήθειας.

Το Ισραήλ αντέκρουσε αυτή την εβδομάδα τις εικόνες των λιμοκτονούντων παιδιών με φωτογραφίες παλετών γεμάτων με προμήθειες που έμεναν αμάζευτες στη μεριά της Γάζας, και με βίντεο που — σύμφωνα με τον στρατό — δείχνει μαχητές της Χαμάς να απολαμβάνουν πιάτα με φαγητό και φρέσκα φρούτα μέσα σε υπόγειες σήραγγες. Ο στρατός δεν διευκρίνισε πότε τραβήχτηκε το βίντεο.

Τρέμουν από την πείνα

Οι ηγέτες του Ισραήλ και της Χαμάς διαπραγματεύονται με αργούς ρυθμούς μέσω μεσολαβητών για μια νέα προσωρινή εκεχειρία, που ενδέχεται να προσφέρει κάποια ανακούφιση και να περιλαμβάνει ανταλλαγή ομήρων με Παλαιστινίους κρατούμενους στις ισραηλινές φυλακές.

Οι γιατροί προειδοποιούν ότι ο υποσιτισμός στην πρώιμη παιδική ηλικία μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες, επηρεάζοντας την ανάπτυξη, τις γνωστικές ικανότητες και την ψυχική υγεία.

Ο Mohammad Saqr, επικεφαλής του νοσηλευτικού προσωπικού στο Nasser Medical Complex, είπε ότι μόνο το απόγευμα της Δευτέρας το νοσοκομείο δέχθηκε 25 γυναίκες και 10 παιδιά που ζητούσαν ορό με γλυκόζη.  Αν και η θεραπεία προσφέρει μια πρόσκαιρη ανακούφιση, «νιώθουν ξανά την πείνα λίγο μετά», προειδοποίησε ο κ. Saqr. «Κάποιοι φτάνουν τρέμοντας από την πείνα.»

Η περιορισμένη προμήθεια ορού στο νοσοκομείο δεν επαρκεί για την αυξανόμενη ζήτηση, πρόσθεσε. «Το προσωπικό είναι εξαντλημένο από την πείνα. Χθες, μερικά μέλη έφαγαν μόλις 10 κουταλιές σκέτο λευκό ρύζι.»

Στο νοσοκομείο Al-Shifa στην Πόλη της Γάζας, καταγράφηκαν τρεις θάνατοι από υποσιτισμό μέσα σε 36 ώρες, σύμφωνα με τον διευθυντή του νοσοκομείου, Δρ. Mohammad Abu Salmiya. Ένα από τα θύματα ήταν ένα βρέφος 5 μηνών.