Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταλήγει σήμερα σε πρόταση για κεντρικό προϋπολογισμό ύψους 1,717 τρισεκατομμυρίων ευρώ για την επταετία που ξεκινά το 2028, μετά και τις διαπραγματεύσεις που πραγματοποιήθηκαν έως αργά το βράδυ της Τρίτης.
Το ποσό, το οποίο περιλαμβάνεται σε έγγραφο που έχει στη διάθεσή του το Politico, συνιστά αύξηση σε σύγκριση με τον προηγούμενο προϋπολογισμό των 1,2 τρισεκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο 2021-2027 και αντιστοιχεί στο 1,23% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έναντι περίπου 1,1% σήμερα.
Το τελικό νούμερο, που επιβεβαιώνεται από τέσσερις Ευρωπαίους αξιωματούχους και διπλωμάτες, δεν είχε ακόμα κοινοποιηθεί στους περισσότερους από τους 27 Επιτρόπους έως το βράδυ της Τρίτης, ενώ η Κομισιόν απέφυγε να σχολιάσει.
Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονταν μέχρι αργά και οι αξιωματούχοι προειδοποιούν ότι οι αριθμοί ενδέχεται να αλλάξουν.
Η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, θα παρουσιάσει την πρόταση την Τετάρτη, με την Επιτροπή να συνεδριάζει το πρωί για τελική έγκριση.
Λιγότερα για τη γεωργία, περισσότερα για την άμυνα
Σύμφωνα με το Politico, «μια μεγάλη αύξηση σε σχέση με την προηγούμενη επταετία δεν είναι ασυνήθιστη σε αυτό το στάδιο, καθώς οι εθνικές κυβερνήσεις αναμένεται να τη “ψαλιδίσουν” πριν από την τελική τους έγκριση έως το τέλος του 2027».
Το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού χρηματοδοτείται από τις συνεισφορές των 27 κρατών-μελών, με δευτερεύουσες πηγές εσόδων να περιλαμβάνουν τελωνειακούς δασμούς και φόρο στα πλαστικά.
Πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων η Γερμανία -η μεγαλύτερη οικονομία του μπλοκ- έχουν ήδη εκφράσει αντιρρήσεις σε ενδεχόμενη διεύρυνση του κοινοτικού προϋπολογισμού, σε μια περίοδο που οι ευρωπαίοι ψηφοφόροι στρέφονται ολοένα και περισσότερα σε αντιευρωπαϊκά κόμματα.
Το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) καλύπτει όλες τις δαπάνες της Ε.Ε., από τις αγροτικές επιδοτήσεις και τη βοήθεια προς αναπτυσσόμενες χώρες έως τα πολιτιστικά προγράμματα και τις υποδομές.
Το νέο σχέδιο, ωστόσο, προβλέπει μια σημαντική στροφή στις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης: λιγότερα για τη γεωργία και περισσότερα για την άμυνα.
Όπως είπε η Φον ντερ Λάιεν στους επιτρόπους νωρίτερα την Τρίτη, «θα υπάρξουν περικοπές στη χρηματοδότηση για όλα τα προγράμματα».
Οι νέες προτεραιότητες της Ε.Ε.
Η ιδέα της Προέδρου της Κομισιόν είναι να μετατοπίσει πόρους από τους παραδοσιακούς τομείς -τη γεωργία και την περιφερειακή ανάπτυξη- προς νέες προτεραιότητες, όπως η άμυνα και η καινοτομία.
Την Τετάρτη ξεκινά μια επίπονη διαδικασία διαπραγματεύσεων που αναμένεται να διαρκέσει τουλάχιστον δύο χρόνια, ανάμεσα στις εθνικές κυβερνήσεις και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς η έγκριση του προϋπολογισμού απαιτεί ομοφωνία και από τα 27 κράτη-μέλη – ένα ιδιαίτερα δύσκολο εγχείρημα για τη Φον ντερ Λάιεν.
Εκτός από τις ενστάσεις της Γερμανίας, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ε.Ε., η Γαλλία, επίσης διστάζει να αυξήσει τις συνεισφορές της λόγω του εκρηκτικού ελλείμματος και του αυξανόμενου χρέους της.
Την Τρίτη, ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού ανακοίνωσε εθνικό προϋπολογισμό με στόχο την εξοικονόμηση 43,8 δισεκατομμυρίων ευρώ και αμέσως αντιμετώπισε απειλές ανατροπής από το κοινοβούλιο.
Εφόσον οι αριθμοί που έχει στη διάθεσή του το Politico επιβεβαιωθούν, η Επιτροπή σκοπεύει να διαθέσει 946 δισεκατομμύρια ευρώ για την «κοινωνική πρόνοια και ποιότητα ζωής στην Ευρώπη», τομέας που πιθανόν να περιλαμβάνει τις περιφερειακές πολιτικές και την κοινή αγροτική πολιτική.
Αυτοί οι δύο πυλώνες, που παραδοσιακά αντιστοιχούσαν στα 2/3 του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, αναμένεται να αποτελούν σημαντικά μικρότερο ποσοστό της δαπάνης τα επόμενα χρόνια.
Παράλληλα, προβλέπεται να διατεθούν 522 δισεκατομμύρια ευρώ για «ανταγωνιστικότητα, ευημερία και ασφάλεια», 190 δισεκατομμύρια ευρώ για τη «διεθνή παρουσία της Ευρώπης», που περιλαμβάνει αναπτυξιακή βοήθεια και ενίσχυση γειτονικών χωρών, καθώς και 107 δισεκατομμύρια ευρώ για τη διοίκηση, δηλαδή τους μισθούς των υπαλλήλων της Ε.Ε.
Ξεχωριστά, προβλέπεται ένα ταμείο για την Ουκρανία εκτός προϋπολογισμού, ύψους 88 δισεκατομμυρίων ευρώ για την επταετία.
Παράλληλα, η Επιτροπή προτείνει την εισαγωγή τριών νέων φόρων -στους ηλεκτρικούς ρύπους, στα καπνικά προϊόντα και στις επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών άνω των 50 εκατ. ευρώ εντός της Ε.Ε.- με στόχο την αποπληρωμή του κοινού χρέους που δημιουργήθηκε κατά την πανδημία.
Οι ετήσιες δαπάνες για την εξυπηρέτηση αυτού του χρέους εκτιμώνται σε 25 έως 30 δισεκατομμύρια ευρώ από το 2028 και μετά.
