Το σχέδιο του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να αναλάβει η Ευρωπαϊκή Ένωση το κόστος του οπλισμού προς την Ουκρανία εντείνει τις πιέσεις στους Ευρωπαίους αξιωματούχους, που ήδη προσπαθούν να βρουν τρόπους να χρηματοδοτήσουν τις φιλόδοξες αμυντικές δαπάνες του μπλοκ.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg, οι διαβουλεύσεις στις Βρυξέλλες εντάσσονται στις συνομιλίες για τον νέο επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ, ύψους 1,2 τρισεκατομμυρίων ευρώ, ενόψει της παρουσίασης του πρώτου σχεδίου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Τετάρτη.

Την ώρα που πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες επιθυμούν να διατηρηθεί η παραδοσιακή χρηματοδότηση για αγρότες και περιφέρειες -που αντιστοιχεί στα 2/3 του προϋπολογισμού- άλλες χώρες πιέζουν για ανακατεύθυνση πόρων σε νέες, πιο επείγουσες προτεραιότητες, όπως η άμυνα.

«Τόσες πολλές προτεραιότητες, τόσο λίγα χρήματα», δήλωσε την Τρίτη ο Τσέχος υπουργός Εξωτερικών, Γιαν Λιπάβσκι, προσθέτοντας πως οι αμυντικές δαπάνες θα πρέπει να ανταγωνιστούν τις ήδη υπάρχουσες, όπως η γεωργία.

«Οι συνομιλίες θα είναι πολύ δύσκολες», είπε καθώς η πίεση εντείνεται από το μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό τοπίο.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος δεσμεύθηκε αυτή την εβδομάδα για ένα «πακέτο όπλων τελευταίας τεχνολογίας» προς την Ουκρανία, αλλά τόνισε πως οι ευρωπαίοι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ θα πρέπει να πληρώσουν τον λογαριασμό.

Η πρόταση του Τραμπ να χρηματοδοτηθεί η αποστολή όπλων από τα ευρωπαϊκά ταμεία έτυχε χλιαρής υποδοχής.

Η Ύπατη Εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλας, προειδοποίησε: «Αν πληρώνουμε εμείς για αμερικανικά όπλα, αυτό ισοδυναμεί με ευρωπαϊκή στήριξη».

«Κάνουμε ό,τι μπορούμε για να βοηθήσουμε την Ουκρανία. Η έκκληση είναι να κάνουν όλοι το ίδιο. Αν υποσχέθηκες να δώσεις όπλα αλλά λες ότι κάποιος άλλος θα πληρώσει, τότε στην πραγματικότητα δεν τα δίνεις εσύ, έτσι δεν είναι;» σημείωσε.

Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Άμυνας, Άντριους Κουμπίλιους, εκτίμησε πως η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για την άμυνα θα είναι σαράντα φορές μικρότερη από τις εθνικές επενδύσεις στον νέο προϋπολογισμό.

Επισήμανε ακόμη ότι οι συνθήκες στην Ευρώπη δεν επιτρέπουν τη χρήση κονδυλίων της ΕΕ για την αγορά αμερικανικών όπλων υπέρ της Ουκρανίας, αν και τα κράτη-μέλη μπορούν να αξιοποιήσουν το κοινό δανειακό ταμείο των 150 δισ. ευρώ για κοινές προμήθειες, απελευθερώνοντας έτσι εθνικούς πόρους για απευθείας αγορές από τις ΗΠΑ.

Πολλά κράτη-μέλη, όπως η Γαλλία, η Ισπανία και η Ελλάδα, έχουν προτείνει την έκδοση κοινού χρέους ως μοχλό για αυξημένη χρηματοδότηση, ενώ η Ισπανία έχει προτείνει να δοθούν μη επιστρεπτέες επιχορηγήσεις σε χώρες της ανατολικής περιφέρειας της ΕΕ.

Η Ιταλία, από την πλευρά της, δηλώνει ότι η συνέχιση χρηματοδότησης μέσω εθνικού χρέους δεν είναι βιώσιμη, δεδομένης της εύθραυστης οικονομικής κατάστασης σε ορισμένες πρωτεύουσες. Ορισμένα κράτη που επί χρόνια αντιτίθενται σε μεγάλους προϋπολογισμούς της ΕΕ, όπως η Δανία, εμφανίζονται τώρα πιο θετικά σε καινοτόμες λύσεις.

Ωστόσο, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν τις συνομιλίες, η Γερμανία και η Ολλανδία συνεχίζουν να απορρίπτουν την έκδοση κοινού χρέους για αμυντικές δαπάνες.

Ο Λιπάβσκι εξέφρασε επίσης την αντίθεσή του στο κοινό χρέος, δηλώνοντας: «Θέλω να δω πρώτα να εξοφλείται το χρέος που δημιουργήθηκε λόγω της πανδημίας».

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προέτρεψε τα κράτη-μέλη να χρησιμοποιήσουν τα δάνεια του ταμείου SAFE για άμεσες προμήθειες από την ουκρανική αμυντική βιομηχανία, επισημαίνοντας ότι το 40% της βιομηχανικής της ικανότητας παραμένει ανεκμετάλλευτο.

«Τα κράτη-μέλη μας μπορούν να πάρουν τα δάνεια SAFE και να προμηθευτούν απευθείας από την ουκρανική αμυντική βιομηχανία. Για τα κράτη-μέλη μας είναι υψηλής ποιότητας, γρήγορα και φθηνά», δήλωσε αυτόν τον μήνα.

«Για την Ουκρανία είναι και τα δύο: κρίσιμα έσοδα, αλλά και ευκαιρία να ενισχύσει τη δική της αμυντική βάση».