Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) αναγνωρίζει την πίεση που προκαλούν οι πρόσφατες αφίξεις μεταναστών και προσφύγων στη Γαύδο και την Κρήτη, επισημαίνοντας ότι τα κράτη έχουν δικαίωμα να διαχειρίζονται τα σύνορά τους και τη μη νόμιμη μετανάστευση, υπό την προϋπόθεση ότι συμμορφώνονται με το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο.

Η ανακοίνωση του Ύπατου Αρμοστή OHE για τους πρόσφυγες:

«Ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) αναγνωρίζει την πίεση που προκαλούν οι πρόσφατες αφίξεις στη Γαύδο και την Κρήτη. Τα κράτη έχουν το δικαίωμα να διαχειρίζονται τα σύνορά τους και να αντιμετωπίζουν τη μη νόμιμη μετανάστευση. Ο έλεγχος των συνόρων ενός κράτους, ωστόσο, πρέπει να γίνεται σύμφωνα με το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο. Η Ελλάδα έχει μακρά παράδοση στην παροχή προστασίας σε ανθρώπους που φεύγουν από τον πόλεμο και τις διώξεις. Αυτή η παράδοση πρέπει να διατηρηθεί.

Η Ύπατη Αρμοστεία εκφράζει σοβαρή ανησυχία για τη νομοθετική τροπολογία που κατατέθηκε προς ψήφιση στο Ελληνικό Κοινοβούλιο και προβλέπει την αναστολή, για τρεις μήνες, της δυνατότητας υποβολής αιτήματος ασύλου για όσους φτάνουν με πλοιάρια από τη Βόρεια Αφρική και την επιστροφή τους, χωρίς καταγραφή της αίτησής τους. Το δικαίωμα στο άσυλο αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, κατοχυρωμένο στο διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικό δίκαιο, και ισχύει για όλους ανεξαρτήτως του τρόπου ή του σημείου εισόδου σε μία χώρα.

Ακόμη και σε περιόδους μεταναστευτικής πίεσης, τα κράτη οφείλουν να εξασφαλίζουν την πρόσβαση των αιτούντων άσυλο στις σχετικές διαδικασίες. Η επιστροφή ανθρώπων σε τόπους όπου κινδυνεύουν η ζωή ή η ελευθερία τους παραβιάζει την αρχή της μη επαναπροώθησης. Τα κράτη δεν μπορούν να παρεκκλίνουν από αυτή τη θεμελιώδη αρχή του διεθνούς δικαίου.

Την ίδια στιγμή, το διεθνές δίκαιο επιτρέπει την επιστροφή όσων οι αιτήσεις ασύλου έχουν απορριφθεί μετά από εξέταση, ως βασικό στοιχείο ενός εύρυθμου συστήματος ασύλου.

Πολλοί από όσους επιχειρούν το επικίνδυνο ταξίδι από τη Λιβύη προς την Ελλάδα είναι μετανάστες, αλλά άλλοι είναι πρόσφυγες και άνθρωποι που φεύγουν από συγκρούσεις, βία και διώξεις, ιδιαίτερα οι υπήκοοι Σουδάν. Οι αιτούντες άσυλο που εισέρχονται στο έδαφος ενός κράτους με μη κανονικό τρόπο δεν θα πρέπει να τιμωρούνται, εφόσον παρουσιαστούν άμεσα στις αρχές.

Η Ύπατη Αρμοστεία στηρίζει διαχρονικά το Λιμενικό Σώμα και τις τοπικές αρχές στην αντιμετώπιση της πίεσης που δημιουργείται από τις αφίξεις στα σύνορα της χώρας και είναι έτοιμη να συνδράμει τις αρχές στην ανάπτυξη βιώσιμων και ανθρωπιστικών λύσεων για τις σημερινές προκλήσεις. Αυτό περιλαμβάνει την επιτάχυνση των διαδικασιών ασύλου με δίκαιο και αποτελεσματικό τρόπο, ώστε να εντοπίζονται άμεσα όσοι είναι πράγματι πρόσφυγες. Η Ελλάδα και άλλα κράτη στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ δεν θα πρέπει να αντιμετωπίσουν μόνες τους την πίεση.

Η Ύπατη Αρμοστεία θα συνεχίσει να προωθεί την ανάγκη για ισχυρή ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και επιμερισμό ευθυνών προς υποστήριξη των χωρών πρώτης γραμμής όπως η Ελλάδα».