Στην Αθήνα παρουσιάζεται η πρώτη έρευνα για την εικόνα της Ελλάδας στη Γερμανία. Θετική η γνώμη των Γερμανών για την Ελλάδα και τους Έλληνες. Σχολιάζει ο Ρόναλντ Μαϊνάρντους, πολιτικός αναλυτής, σχολιαστής και κύριος Ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ.

Οι δημοσκοπήσεις αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Θέλουμε να γνωρίζουμε τι σκέφτονται οι άλλοι. Θεωρούμε ότι δίνουν προσανατολισμό και μας βοηθούν στη διαμόρφωση προσωπικών απόψεων. Ιδίως πριν από εκλογές, οι μετρήσεις των δημοσκόπων μετατρέπονται σε στρατηγικά όπλα. Το παρόν σχόλιο, ωστόσο, επικεντρώνεται σε μια δημοσκόπηση ξεχωριστού χαρακτήρα – σε μια έρευνα που δεν έχει προηγούμενο στη μορφή της και, γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, αξίζει ιδιαίτερη προσοχή. Πρόκειται για την πρώτη έρευνα σχετικά με την εικόνα της Ελλάδας στη Γερμανία, την οποία υπογράφει η Kapa Research και παρουσιάζεται σήμερα στις 7 μμ. στο χώρο «Έβδομο» στην Αθήνα.

Η έρευνα, η οποία διεξήχθη για πρώτη φορά σε ολόκληρη τη Γερμανία σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.000 ατόμων και διερεύνησε το πώς βλέπουν οι Γερμανοί την Ελλάδα και τους Έλληνες, προκάλεσε έντονο ενδιαφέρον σε όλους όσοι ασχολούνται με τις σχέσεις των δύο χωρών. Το ενδιαφέρον είναι απολύτως δικαιολογημένο, καθώς μέχρι σήμερα δεν γνωρίζαμε πώς βλέπει η Γερμανία την Ελλάδα. Αντίθετα, η εικόνα της Γερμανίας στην Ελλάδα έχει ερευνηθεί σε βάθος και είναι καλά τεκμηριωμένη. Αυτή η ασυμμετρία φτάνει πλέον στο τέλος της: η νέα έρευνα μελέτη ρίχνει φως στο «δημοσκοπικό σκοτάδι».

Πληγές στην ελληνική συλλογική μνήμη άφησαν κατοχή και κρίση

Ας ξεκινήσουμε από το πιο σημαντικό: μια σαφής πλειοψηφία των Γερμανών – συγκεκριμένα το 66% – έχει καλή ή πολύ καλή γνώμη για την Ελλάδα. Όταν ο μέσος Γερμανός σκέφτεται την Ελλάδα, αφήνεται να ονειρευτεί: διακοπές, ήλιος, καλός καιρός. Στη λίστα των αυθόρμητων συνειρμών ακολουθούν οι ελληνικές σπεσιαλιτέ: σχεδόν κάθε παιδί στη Γερμανία γνωρίζει το σουβλάκι, τη φέτα και το τζατζίκι. Σήμα κατατεθέν θεωρείται επίσης η φιλοξενία των ανθρώπων, όπως και τα αρχαία μνημεία και τα γραφικά νησιά. Η εικόνα της Ελλάδας στη συνείδηση των Γερμανών μοιάζει με τα λαμπερά διαφημιστικά φυλλάδια του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού.

Σε αυτόν τον ειδυλλιακό κόσμο, οι αρνητικοί συνειρμοί βρίσκουν θέση – αν μη τι άλλο – μόνο στο κατώτατο άκρο της κλίμακας. Μόλις ένας στους δέκα Γερμανούς συνδέει σήμερα την Ελλάδα με έννοιες όπως κρίση, φτώχεια ή χρεοκοπία. Στη συνείδηση των περισσοτέρων, το Metaxa, το ούζο και η ρετσίνα ζυγίζουν περισσότερο από τις αναταράξεις της ευρωκρίσης πριν από δέκα χρόνια.

Ωστόσο, η ζωή δεν αποτελείται μόνο από διακοπές, λιακάδα και όμορφες παραλίες. Παρόλο που οι σχέσεις Ελλάδας και Γερμανίας έχουν βελτιωθεί αισθητά το τελευταίο διάστημα, σκιές συνεχίζουν να βαραίνουν την κατά τα φαινόμενα αρμονική εικόνα – ιδίως όταν συγκρίνει κανείς τις στάσεις των ανθρώπων στις δύο χώρες σε κομβικά ζητήματα της κοινής τους ιστορίας.

Μία δεύτερη διαπίστωση της έρευνας είναι η εξής: οι Γερμανοί τρέφουν θερμότερα αισθήματα απέναντι στην Ελλάδα απ’ ό,τι οι Έλληνες απέναντι στη Γερμανία. Μία εξήγηση για αυτό βρίσκεται στην ιστορία: σημαντικά γεγονότα του κοινού παρελθόντος αξιολογούνται και ερμηνεύονται με διαφορετικό τρόπο. Ιδίως η περίοδος της ναζιστικής κατοχής και οι σχετικές αξιώσεις για αποζημιώσεις, αργότερα η κρίση του ευρώ, που έφερε την Ελλάδα στο χείλος της καταστροφής, καθώς και οι τότε αντιδράσεις της Γερμανίας, έχουν αφήσει βαθιές πληγές στη συλλογική μνήμη πολλών Ελλήνων.

Ελληνοτουρκικά: Το 33% των Γερμανών στηρίζει την Ελλάδα

Αναμφίβολα, στη Γερμανία υπάρχει σε κάποιο βαθμό κατανόηση για τις ελληνικές θέσεις. Ωστόσο, ένα εύρημα της έρευνας που δεν μπορεί παρά να προκαλεί απογοήτευση στην ελληνική πλευρά είναι το εξής: η μεγάλη πλειονότητα των Γερμανών δεν φαίνεται διατεθειμένη να επισκιάσει την θετική εικόνα που έχουν για την Ελλάδα ως τουριστικό προορισμό με δυσάρεστα πολιτικά ζητήματα. Στην πραγματικότητα, καταγράφεται εντυπωσιακή σύμπτωση ανάμεσα στη στάση που τηρούν διαχρονικά οι γερμανικές κυβερνήσεις στα ζητήματα που αφορούν την Ελλάδα και στις απόψεις της πλειονότητας των πολιτών. Αυτό αφορά, για παράδειγμα, το θέμα των επανορθώσεων, την καταβολή των οποίων στηρίζει μόνο μια μικρή μειοψηφία καθώς και τη στάση απέναντι στις ελληνοτουρκικές εντάσεις, όπου σχεδόν οι μισοί ερωτηθέντες προτιμούν μια ουδέτερη στάση εκ μέρους του Βερολίνου. Ένας φτωχός παρηγορητικός δείκτης: τουλάχιστον το ένα τρίτο των Γερμανών τάσσεται υπέρ της στήριξης της Ελλάδας, ενώ μόλις το 14% εκφράζει προτίμηση προς την Τουρκία.

Ένα ξεχωριστό κεφάλαιο της μελέτης είναι αφιερωμένο στους περίπου 500.000 Έλληνες που ζουν στη Γερμανία βρίσκοντας μια δεύτερη πατρίδα. Η μεγάλη πλειονότητα των Γερμανών έχει θετική εικόνα για αυτούς. Οι Έλληνες της Γερμανίας θεωρούνται τόσο καλά ενσωματωμένοι, ώστε συχνά περιγράφονται ως «αόρατη μειονότητα». Αυτό αποτελεί μόνο εν μέρει θετικό νέο, καθώς πολιτικά η ελληνική κοινότητα στη Γερμανία παραμένει σχεδόν αόρατη. Η διασπορά δεν αποτελεί ουσιαστική πολιτική δύναμη που να βρίσκει απήχηση στο Βερολίνο. Κι όμως, η πλειονότητα των Γερμανών δηλώνει ότι θα επιθυμούσε μεγαλύτερη ενεργοποίηση των Ελλήνων στη Γερμανία. Είναι στο χέρι τους να αξιοποιήσουν αυτή την ευκαιρία, να κινητοποιηθούν αποφασιστικά και να διαδραματίσουν ισχυρό ρόλο στις ελληνογερμανικές σχέσεις.

Η έρευνα δημοσιεύθηκε στα αγγλικά με τίτλο «Greece through German Eyes: Beyond Stereotypes in German-Greek Relations» και βασίζεται σε αντιπροσωπευτική δημοσκόπηση της Kapa Research στη Γερμανία, που πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους. Η μελέτη εκδόθηκε από το Ίδρυμα Friedrich Ebert (FES) στην Αθήνα.

Πηγή: Deutsche Welle