Τουλάχιστον 71 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από την ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στη φυλακή Εβίν στην Τεχεράνη, λίγες ώρες πριν από την έναρξη συμφωνημένης εκεχειρίας μεταξύ Ιράν και Ισραήλ. Η επίθεση, που στοχεύει σε πολιτικούς κρατούμενους και αντιφρονούντες, έχει προκαλέσει διεθνή ανησυχία και αμφιβολίες σχετικά με τη σταθερότητα της εκεχειρίας.
Το Ιράν κατηγορεί το Ισραήλ για παραβίαση διεθνών κανόνων, ενώ οι ιρανικές δυνάμεις διατηρούν επιχειρησιακή ετοιμότητα για αντίποινα. Η κατάσταση παραμένει τεταμένη, με συνεχιζόμενες στρατιωτικές επιθέσεις και προειδοποιήσεις από τις δύο πλευρές.
Πιο αναλυτικά
Τουλάχιστον 71 άνθρωποι σκοτώθηκαν στην αεροπορική επιδρομή που πραγματοποίησε το Ισραήλ στις 23 Ιουνίου, στο συγκρότημα της φυλακής Εβίν στην Τεχεράνη, λίγες ώρες πριν τεθεί σε ισχύ η συμφωνημένη εκεχειρία με το Ιράν. Όπως ανακοίνωσε την Κυριακή το δικαστικό σώμα του Ιράν, μεταξύ των θυμάτων βρίσκονταν κρατούμενοι, σωφρονιστικοί υπάλληλοι, στρατιώτες, επισκέπτες και πολίτες που βρίσκονταν στην περιοχή τη στιγμή της επίθεσης.
Η επιδρομή έπληξε αρκετά κτίρια του σωφρονιστικού συγκροτήματος, προκαλώντας διεθνή ανησυχία, καθώς η φυλακή Εβίν είναι ευρύτερα γνωστή για τη φιλοξενία πολιτικών κρατουμένων και αντιφρονούντων. Αν και οι ιρανικές αρχές απέφυγαν να ανακοινώσουν πλήρη απολογισμό, η Οργάνωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Ιράν, με έδρα την Ουάσινγκτον, επιβεβαίωσε πως τουλάχιστον 35 από τους νεκρούς ήταν εργαζόμενοι στη φυλακή, ενώ δύο ήταν κρατούμενοι.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ιρανικής Δικαιοσύνης, πολλοί από τους τραυματίες έλαβαν επιτόπια ιατρική φροντίδα, ενώ αρκετοί διακομίστηκαν σε νοσοκομεία της πρωτεύουσας. Μεταξύ των θυμάτων ήταν και ο εισαγγελέας Άλι Γκανάτκαρ, πρόσωπο-κλειδί στη γραμμή καταστολής του καθεστώτος, του οποίου η κηδεία τελέστηκε το Σάββατο.
Το Ιράν κατηγορεί το Ισραήλ ότι έπληξε σκόπιμα πολιτικό στόχο, καθώς η φυλακή Εβίν έχει χαρακτηριστεί από πολλές οργανώσεις ως σύμβολο καταπίεσης του ιρανικού καθεστώτος απέναντι στην πολιτική αντιπολίτευση. Σε ανακοίνωσή του, το Κέντρο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Ιράν υποστήριξε πως η επιδρομή παραβίασε θεμελιώδεις διεθνείς αρχές, επισημαίνοντας ότι «η επίθεση παραβίασε την αρχή διάκρισης μεταξύ στρατιωτικών και πολιτικών στόχων».
Η φονική επιδρομή στη φυλακή Εβίν δεν ήταν η μοναδική στρατιωτική εξέλιξη της ημέρας. Λίγες ώρες αργότερα, το Ιράν εξαπέλυσε επίθεση σε αμερικανική στρατιωτική βάση στο Κατάρ, χωρίς να υπάρξουν αναφορές για θύματα. Παρότι λίγες ώρες μετά ανακοινώθηκε η εκεχειρία μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, η σταθερότητά της τίθεται υπό σοβαρή αμφισβήτηση.
Ο επικεφαλής του ιρανικού Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων, Αμπντολαχραΐμ Μουσαβί, προειδοποίησε πως η Τεχεράνη διατηρεί πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα και είναι «έτοιμη για αντίποινα», σε περίπτωση που η ισραηλινή πλευρά προχωρήσει σε νέα επίθεση.
Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν εξακολουθεί να βρίσκεται στο επίκεντρο της κρίσης. Η αρχική ισραηλινή επιχείρηση, όπως υποστηρίζεται, στοχεύει στην εξουδετέρωση των ιρανικών πυρηνικών υποδομών. Παρότι ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, υποστήριξε ότι οι αμερικανικές επιθέσεις «εξάλειψαν» το πυρηνικό πρόγραμμα, οι Ιρανοί αξιωματούχοι διαφωνούν. Ο επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (IAEA), Ραφαέλ Γκρόσι, επισήμανε ότι το Ιράν εξακολουθεί να διαθέτει την τεχνογνωσία και τα μέσα για να επανεκκινήσει το πρόγραμμα. Σύμφωνα με τον ίδιο, πλήρης εικόνα για την έκταση των καταστροφών μπορεί να υπάρξει μόνο με φυσική παρουσία διεθνών επιθεωρητών.
Η επιδρομή στην Εβίν αποτέλεσε την κορύφωση ενός δεκαημέρου αεροπορικών επιθέσεων του Ισραήλ, κατά τις οποίες, σύμφωνα με ισραηλινές πηγές, σκοτώθηκαν τουλάχιστον 30 Ιρανοί διοικητές και 11 πυρηνικοί επιστήμονες, ενώ πλήγηκαν 8 πυρηνικές εγκαταστάσεις και περισσότερες από 720 στρατιωτικές υποδομές. Από την πλευρά της, η Human Rights Activists αναφέρει πως οι επιθέσεις είχαν ως αποτέλεσμα πάνω από 1.000 νεκρούς, μεταξύ των οποίων 417 πολίτες.
Ως απάντηση, το Ιράν προχώρησε στην εκτόξευση άνω των 550 βαλλιστικών πυραύλων κατά του Ισραήλ. Η πλειονότητα εξ αυτών καταρρίφθηκε, ωστόσο εκείνοι που πέρασαν την αεράμυνα προκάλεσαν εκτεταμένες ζημιές και 28 θύματα.
Η κατάσταση παραμένει εξαιρετικά ρευστή, καθώς η συμφωνία εκεχειρίας απειλείται, η ένταση παραμένει υψηλή και οι περιφερειακές ισορροπίες κλονίζονται από τις επιθέσεις, τους βομβαρδισμούς και τις στρατιωτικές προειδοποιήσεις.