Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, όπου πλειοψηφούν οι συντηρητικοί, κατάφερε πλήγμα στους ομοσπονδιακούς δικαστές και δικαίωσε εν μέρει τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, περιορίζοντας την εξουσία του δικαστικού σώματος να μπλοκάρει σε πανεθνική κλίμακα τις αποφάσεις της κυβέρνησης που οι δικαστές θεωρούν παράνομες.

Η υπόθεση που εξέταζε το Ανώτατο Δικαστήριο αφορούσε εμμέσως το δικαίωμα σε όσους γεννιούνται στις ΗΠΑ να αποκτούν αυτόματα την ιθαγένεια. Με έξι ψήφους υπέρ (οι συντηρητικοί δικαστές) έναντι τριών κατά (οι προοδευτικοί), έκρινε ότι οι «καθολικές» αποφάσεις που εκδίδουν οι ομοσπονδιακοί δικαστές, αυτές δηλαδή που ισχύουν σε πανεθνικό επίπεδο «υπερβαίνουν πιθανότατα τις εξουσίες που έχει χορηγήσει το Κογκρέσο στα ομοσπονδιακά δικαστήρια».

«Όταν ένα δικαστήριο συμπεραίνει ότι η εκτελεστική εξουσία ενήργησε παρανόμως, η απάντηση του δικαστηρίου δεν μπορεί να είναι να υπερβεί και αυτό τις εξουσίες του» ανέφερε στο σκεπτικό της πλειοψηφίας η συντηρητική δικαστής Έιμι Κόνεϊ Μπάρετ.

Τραμπ: «Τεράστια νίκη»

Ο Τραμπ χαιρέτισε αμέσως την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου χαρακτηρίζοντάς την «τεράστια νίκη» και ανακοίνωσε ότι θα καταθέσει “αμέσως φάκελο” για να προωθήσει πολιτικές μετά την απόφαση του δικαστηρίου. Μιλώντας από τον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ είπε ότι θα προσπαθήσει να προωθήσει τους περιορισμούς για την εκ γενετής ιθαγένεια και άλλες πολιτικές που είχαν μπλοκαριστεί από τα περιφερειακά δικαστήρια.

Ωστόσο το Ανώτατο Δικαστήριο δεν εξέδωσε απόφαση περί της συνταγματικότητας ή μη του προεδρικού διατάγματος του Τραμπ που ακύρωνε το λεγόμενο  «δίκαιο του εδάφους», δηλαδή την απόκτηση ιθαγένειας απ’ όσους γεννιούνται σε αμερικανικό έδαφος, ανεξαρτήτως του μεταναστευτικού καθεστώτος τους.

Στις 20 Ιανουαρίου, αμέσως μετά την ορκωμοσία του, ο Τραμπ υπέγραψε το διάταγμα που καταργούσε το «δίκαιο του εδάφους», υποστηρίζοντας ότι στόχος του είναι να καταπολεμήσει την παράτυπη μετανάστευση. Όλα τα ομοσπονδιακά Πρωτοδικεία και Εφετεία που ασχολήθηκαν με την υπόθεση στη συνέχεια χαρακτήρισαν αντισυνταγματικό το διάταγμα του Τραμπ.

Η κυβέρνηση Τραμπ προσέφυγε στο Ανώτατο Δικαστήριο ζητώντας του όχι να άρει την αναστολή εφαρμογής του διατάγματος αλλά να την περιορίσει αποκλειστικά και μόνο στα πρόσωπα που είχαν προσφύγει στη δικαιοσύνη.

Το «δίκαιο του εδάφους» εφαρμόζεται εδώ και περισσότερα από 150 χρόνια, είναι κατοχυρωμένο από τη 14η τροπολογία του Συντάγματος και ορίζει ότι όποιο παιδί γεννιέται στις ΗΠΑ γίνεται αυτομάτως Αμερικανός πολίτης.

Το διάταγμα του Τραμπ απαγόρευε στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση να εκδίδει διαβατήρια, πιστοποιητικά ιθαγένειας ή άλλα έγγραφα στα παιδιά των οποίων οι μητέρες ζουν παράτυπα ή προσωρινά στις ΗΠΑ και των οποίων ο πατέρας δεν είναι Αμερικανός πολίτης ή μόνιμος κάτοικος της χώρας, δηλαδή δεν είναι κάτοχος «πράσινης κάρτας».

Η 14η τροπολογία υιοθετήθηκε το 1868, μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο και την κατάργηση της δουλείας, ώστε να αποκτήσουν δικαιώματα οι πρώην σκλάβοι και οι απόγονοί τους.

Διαδοχικές κυβερνήσεις, ρεπουμπλικανικές και δημοκρατικές, συχνά εξέφραζαν δυσαρέσκεια για το δικαστικό σύστημα αφού ένας και μόνο ομοσπονδιακός δικαστής μπορούσε να μπλοκάρει σε πανεθνικό επίπεδο την πολιτική τους σε οποιοδήποτε θέμα, είτε αυτό αφορούσε την άμβλωση, τη μετανάστευση ή τα φοιτητικά δάνεια.

Η σημερινή απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου θα μπορούσε να έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις για όλες τις δικαστικές υποθέσεις στις οποίες έχει εμπλακεί η κυβέρνηση Τραμπ, αλλά και τις επόμενες κυβερνήσεις των ΗΠΑ.

Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε επίσης ότι το διάταγμα του Τραμπ δεν επιτρέπεται να τεθεί σε εφαρμογή πριν περάσουν 30 ημέρες από τη σημερινή απόφαση.

Υπολογίζεται ότι περισσότερα από 150.000 νεογέννητα ετησίως δεν θα μπορούν να αποκτήσουν την ιθαγένεια. Εναντίον του διατάγματος είχαν προσφύγει οι Δημοκρατικοί γενικοί εισαγγελείς 22 Πολιτειών, οργανώσεις που προασπίζονται τα δικαιώματα των μεταναστών και έγκυοι μετανάστριες.