Μια συντονισμένη έφοδος της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO) στην Αθήνα, τη Μαδρίτη, το Παρίσι και τη Σόφια επέφερε σημαντικό πλήγμα στα εγκληματικά δίκτυα που κατακλύζουν την αγορά της ΕΕ με προϊόντα που εισάγονται με δόλιο τρόπο από την Κίνα, αποφεύγοντας τους τελωνειακούς δασμούς και τον ΦΠΑ, όπως ανακοίνωσε η EPPO.

Η εγκληματική οργάνωση, το οποίο αφορούσε τη μαζική εισαγωγή κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, υποδημάτων, ηλεκτρικών σκούτερ και ποδηλάτων και άλλων αγαθών, προκάλεσε ζημία που εκτιμάται ότι ανέρχεται σε περίπου 700 εκατομμύρια ευρώ.

Η έρευνα που διεξήγαγε η EPPO, με την κωδική ονομασία “Calypso”, εκτείνεται σε 14 χώρες: Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Σλοβενία, Σλοβακία, Τσεχία και Ουγγαρία. Συνολικά 101 έρευνες πραγματοποιήθηκαν στα γραφεία τελωνειακών πρακτόρων, σε εταιρείες που ελέγχονται από τις υπό έρευνα οργανωμένες εγκληματικές ομάδες, στις εγκαταστάσεις των υπόπτων, καθώς και στα γραφεία φορολογικών συμβούλων και αντιπροσώπων, δικηγόρων, λογιστών και εταιρειών μεταφορών, στη Βουλγαρία, την Ελλάδα, τη Γαλλία και την Ισπανία.

Συλλήψεις και κατασχέσεις

Δέκα ύποπτοι συνελήφθησαν. Μεταξύ αυτών και δύο τελωνειακοί υπάλληλοι. Επιπλέον, βρέθηκαν και κατασχέθηκαν πυροβόλα, αλλά και ψυχρά όπλα στα σπίτια τριών εκ των υπόπτων. Οι διωκτικές αρχές κατέσχεσαν 5,8 εκατομμύρια ευρώ (εκ των οποίων 4,75 εκατομμύρια ευρώ στην Ελλάδα και τα υπόλοιπα στη Γαλλία και την Ισπανία), σε διάφορα νομίσματα, όπως δολάρια Χονγκ Κονγκ, ευρώ σε ψηφιακά πορτοφόλια και κρυπτονομίσματα.

Επιπλέον, κατασχέθηκαν 7.133 ηλεκτρονικά ποδήλατα και 3.696 ηλεκτρονικά σκούτερ, καθώς και 480 εμπορευματοκιβώτια για περαιτέρω ελέγχους και εξακρίβωση στο λιμάνι του Πειραιά.  Κατασχέθηκαν επίσης έντεκα ακίνητα που βρίσκονται στην Ισπανία, καθώς και 27 οχήματα και είδη πολυτελείας (τσάντες, ρολόγια και κοσμήματα). Στην Ελλάδα εκδόθηκαν επίσης εντολές δέσμευσης για την κατάσχεση ακινήτων, σκαφών και τραπεζικών λογαριασμών.

Τα δίκτυα

Πρόκειται για διάφορα εγκληματικά δίκτυα, τα οποία ελέγχονται κυρίως από Κινέζους υπηκόους και τα οποία διαχειρίζονται το πλήρες κύκλωμα των προϊόντων που εισάγονται από την Κίνα στην αγορά της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της διανομής σε διάφορα κράτη μέλη και των πωλήσεων σε τελικούς πελάτες, καθώς και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της αποστολής των κερδών πίσω στην Κίνα, ενώ παράλληλα εξαπατούν τις αρχές ως προς την καταβολή τελωνειακών δασμών και διαπράττουν μεγάλης κλίμακας απάτη στον τομέα του ΦΠΑ, αναφέρει η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας.

Το σύστημα ξεκινά με την εισαγωγή των εμπορευμάτων από την Κίνα στην ΕΕ, κυρίως μέσω του λιμένα του Πειραιά (Ελλάδα), με σημαντική υποτίμηση αξίας ή λανθασμένη ταξινόμηση των εμπορευμάτων, προκειμένου να αποφευχθούν οι τελωνειακοί δασμοί. Αυτό έγινε με τη χρήση πλαστών εγγράφων για την απόκρυψη της πραγματικής αξίας και φύσης του εμπορεύματος.

Πώς λειτουργεί το δίκτυο

Ένα δίκτυο επαγγελματιών που δραστηριοποιούνται στο σημείο εισόδου του τελωνείου, όπως μεσίτες τελωνείων, πάροχοι υπηρεσιών και λογιστικά γραφεία, διευκολύνουν τον αρχικό εκτελωνισμό, καθώς και τη φαινομενική αγορά και μεταφορά του εμπορεύματος από εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες κυρίως στη Βουλγαρία, αλλά δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα με ελληνικό αριθμό μητρώου ΦΠΑ.

Τα εμπορεύματα πωλούνται στη συνέχεια σε εταιρείες εγκατεστημένες σε άλλα κράτη μέλη, επιτρέποντας έτσι στον πρώτο φαινομενικό αγοραστή να επωφεληθεί από την απαλλαγή από τον ΦΠΑ κατά την εισαγωγή, βάσει της τελωνειακής διαδικασίας 42 (CP42).

Η διαδικασία αυτή, που δημιουργήθηκε για την απλούστευση του διασυνοριακού εμπορίου, απαλλάσσει τους εισαγωγείς από την καταβολή ΦΠΑ στη χώρα εισαγωγής, εάν τα εισαγόμενα αγαθά μεταφέρονται στη συνέχεια σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ.

Μέσω μιας αλυσίδας απομονωτικών και εικονικών εταιρειών, τα εμπορεύματα πωλούνται προφανώς σε εταιρείες σε συγκεκριμένα κράτη μέλη, όπου υποτίθεται ότι πωλούνται στην αγορά. Αυτοί οι δόλια δηλωμένοι προορισμοί περιλαμβάνουν τη Βουλγαρία, την Τσεχία, τη Δανία, τη Γερμανία, την Ουγγαρία, την Ιταλία, τη Σλοβακία, τη Σλοβενία και την Ισπανία.

Ωστόσο, αυτοί οι πλαστοί τελικοί αγοραστές των αγαθών δεν παραλαμβάνουν ποτέ το εμπόρευμα και λειτουργούν ως ελλείποντες έμποροι, με αποτέλεσμα να μην καταβάλλουν ΦΠΑ. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι εγκληματικές οργανώσεις χρησιμοποίησαν έγγραφα ταυτότητας από νόμιμες εταιρείες, υποκλέπτοντας με δόλιο τρόπο τους αριθμούς ΦΠΑ για να αποκρύψουν τον πραγματικό προορισμό των εμπορευμάτων.

Οι ελεγχόμενες αποθήκες

Στην πραγματικότητα, αφού τα εμπορεύματα εισέλθουν στην ΕΕ, αποθηκεύονται σε αποθήκες και χώρους που ελέγχονται από τις εγκληματικές οργανώσεις και από εκεί μεταφέρονται, με τη χρήση πλαστών εγγράφων, στη Γαλλία, την Ιταλία, την Πολωνία, την Πορτογαλία και την Ισπανία (τις πραγματικές χώρες προορισμού).

Αυτά τα κινεζικά κέντρα logistics, όπου αποθηκεύονται όλα τα εμπορεύματα, λειτουργούν ως αυστηρά ελεγχόμενες περιοχές αποθηκών, που λειτουργούν σχεδόν σαν αποκλειστικές κοινότητες, προσβάσιμες μόνο στα μέλη των εγκληματικών ομάδων που τις διαχειρίζονται.

Τα έγγραφα μεταφοράς καταστρέφονται μόλις παραδοθούν τα εμπορεύματα και τα εμπορεύματα πωλούνται στους τελικούς πελάτες κυρίως στη μαύρη αγορά, με μετρητά, στο πλαίσιο μιας άκρως κρυφής παράλληλης οικονομίας.

Η εγκληματική επιχείρηση

Οι εγκληματικές οργανώσεις που ερευνώνται είναι ύποπτες για την παραγωγή των πλαστών τιμολογίων και των εγγράφων μεταφοράς για την απόκρυψη του πραγματικού προορισμού των εμπορευμάτων, καθώς και για την πρόσληψη ενός μεγάλου δικτύου εικονικών εταιρειών που χρησιμοποιούνται για τις πλαστές πωλήσεις και παραδόσεις, προκειμένου να αποκρύπτεται ολόκληρη η απατηλή αλυσίδα.

Αυτό επιτρέπει στις εταιρείες που ελέγχονται από τις εγκληματικές οργανώσεις να πωλούν τα προϊόντα σε πολύ ανταγωνιστικές τιμές, αφού ο ΦΠΑ παραμένει απλήρωτος και οι τελωνειακοί δασμοί και τα τέλη αντιντάμπινγκ παρακάμπτονται σε μεγάλο βαθμό.

Τέλος, τα έσοδα από το έγκλημα μεταφέρονται στην Κίνα χρησιμοποιώντας διάφορες τεχνικές νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης της παροχής υπηρεσιών νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες σε άλλες εγκληματικές οργανώσεις μέσω υπόγειων τραπεζικών συστημάτων που βασίζονται στο εμπόριο.

Με τον τρόπο αυτό, οι οργανωμένες εγκληματικές ομάδες ελέγχουν και αποκρύπτουν ολόκληρη την εγκληματική αλυσίδα, από την αρχική δόλια εισαγωγή έως την απάτη με τον ΦΠΑ και από την πώληση των εμπορευμάτων έως το ξέπλυμα των κερδών.

Η ζημιά

Η συνολική ζημία από τις υπό διερεύνηση εγκληματικές δραστηριότητες εκτιμάται επί του παρόντος σε περίπου 700 εκατ. ευρώ. Περισσότερα από 250 εκατ. ευρώ προέρχονται από διαφυγόντες δασμούς (οι οποίοι επιστρέφουν εξ ολοκλήρου στον προϋπολογισμό της ΕΕ) και σχεδόν 450 εκατ. ευρώ από μη καταβληθέντα ΦΠΑ (ο οποίος ζημιώνει τόσο τον προϋπολογισμό της ΕΕ όσο και τους εθνικούς προϋπολογισμούς των κρατών μελών).

Η ζημία που προκλήθηκε από το υπό έρευνα δόλιο σύστημα είναι πιθανότατα πολύ μεγαλύτερη. Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) της Ελλάδας υποστηρίζει επίσης ενεργά την EPPO για την περαιτέρω αξιολόγηση της έκτασης της ζημίας από τους διαφυγόντες δασμούς.  Αυτή η έρευνα υπό την ηγεσία της EPPO υποστηρίχθηκε από την Ευρωπόλ μέσω αναλυτικής βοήθειας, συντονισμού μέσω ενός εικονικού σταθμού διοίκησης και της αποστολής ενός εμπειρογνώμονα στο κέντρο διοίκησης στο Λουξεμβούργο, με πρόσθετη υποστήριξη από τις εθνικές υπηρεσίες επιβολής του νόμου – αναδεικνύοντας την αξία της διασυνοριακής συνεργασίας κατά του οργανωμένου εγκλήματος.

Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) συνέβαλε στην ανίχνευση.

Η ανακοίνωση της ΑΑΔΕ

Για την συγκεκριμένη υπόθεση και συγκεκριμένα  για την υπόθεση της αποκάλυψης της απάτης στο Τελωνείο Πειραιά, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) η ΑΑΔΕ εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία αναφέρει:

«Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF), τον Ιούλιο 2024, κοινοποίησε πληροφοριακό δελτίο στα κράτη μέλη της ΕΕ, για πιθανή πανευρωπαϊκή απάτη, που αφορούσε εισαγωγή ηλεκτρικών ποδηλάτων χωρίς την καταβολή συμβατικών δασμών (αντιντάμπινγκ και αντισταθμιστικών) και ΦΠΑ καθώς και διαφυγής δασμών λόγω υποτιμολόγησης.

Ακολούθως, η OLAF διοργάνωσε δυο συναντήσεις με τα κράτη- μέλη της ΕΕ (με συμμετοχή και της ΑΑΔΕ/ Γενική Διεύθυνση Τελωνείων & ΕΦΚ), στις 23-24 Οκτωβρίου 2024 και στις 11-13 Νοεμβρίου 2024, κατά τις οποίες συμφωνήθηκε ότι η OLAF θα εξακολουθήσει να παρακολουθεί τις εισαγωγές στο ηλεκτρονικό εμπόριο που είναι ύποπτες για απάτη, να εντοπίζει τις αποθήκες και τα κέντρα πλήρους εκτέλεσης που ενδέχεται να αποθηκεύουν αγαθά που έχουν εισαχθεί παράνομα ή δεν έχουν καταβάλει τους σωστούς εισαγωγικούς δασμούς και ΦΠΑ και θα ελέγχει περιοδικά τις ηλεκτρονικές αγορές που αποστέλλουν τέτοια αγαθά στους τελικούς καταναλωτές.

Ως επακόλουθο αυτών και ειδικότερου αιτήματος της OLAF, διεξήχθη επιχείρηση (9/12/2024-13/12/2024), με την ενεργό συμμετοχή της ΑΑΔΕ/ Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων και ΕΦΚ, στην οποία συμμετείχαν στελέχη της OLAF και των Ελληνικών Τελωνειακών Αρχών, διενεργήθηκαν επιτόπιοι έλεγχοι στον Πειραιά και ειδικότερα σε γραφεία εκτελωνιστών, μεταφορικές εταιρείες και θαλάσσιους μεταφορείς, υπεύθυνους για εισαγωγή εμπορευμάτων από την Κίνα στον Πειραιά (με τελικό προορισμό διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ), σκοπεύοντας στον εντοπισμό της τελωνειακής απάτης για τα συγκεκριμένα αγαθά, κατά κύριο λόγο e-bikes.

Οι Βούλγαροι εισαγωγείς

Στις 18/3/2025, η Γενική Δ/νση Τελωνείων και ΕΦΚ έλαβε ενημέρωση από την OLAF, σύμφωνα με την οποία: Βούλγαροι εισαγωγείς εισήγαγαν τα προϊόντα στην ΕΕ από την Κίνα μέσω του Λιμένος του Πειραιά, με αποτέλεσμα την απώλεια δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων λόγω υποτιμολόγησης και απόκρυψης εμπορευμάτων (e bikes). Εν συνεχεία, η OLAF ενημέρωσε για την εξέλιξη της υπόθεσης, την υπαγωγή αυτής στο πεδίο αρμοδιότητας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και ζήτησε από τις ελληνικές Τελωνειακές Αρχές να τηρηθεί άκρα μυστικότητα και να υπάρξει συντονισμός, σύμφωνα με τις εντολές του Ελληνικού Γραφείου Ευρωπαίων Εντεταλμένων Εισαγγελέων, πριν από τη λήψη οποιουδήποτε μέτρου και κάθε ενέργειας.

Εν συνεχεία, και στο ανωτέρω πλαίσιο, ακολούθησε συστηματική συνεργασία της ΑΑΔΕ/ Τελωνειακών Αρχών με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, για την ακολουθητέα πορεία ενεργειών. Στις 25/6/2025, στο πλαίσιο οργάνωσης πανευρωπαϊκής επιχείρησης για την καταστολή εγκληματικού δικτύου σχετικά με την υποτιμολόγηση εισαγωγών e bikes από την Κίνα στην ΕΕ, η ΑΑΔΕ -σε πλήρη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και λοιπές εθνικές διωκτικές αρχές- παρείχε όλα τα αναγκαία τελωνειακά στοιχεία για την αποκάλυψη της απάτης και τη σύλληψη εμπλεκομένων, ενώ συνεχίζει την έρευνα για εμπλεκόμενα πρόσωπα και συγκεκριμένα εμπορευματοκιβώτια, προσδιορίζοντας και τους διαφυγόντες δασμούς και φόρους».