Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ και ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Αμπάς Αράκτσι έχουν μιλήσει τηλεφωνικά αρκετές φορές από τότε που το Ισραήλ άρχισε τα πλήγματά του στο Ιράν την περασμένη εβδομάδα, σε μια προσπάθεια να βρεθεί διπλωματικό τέλος στην κρίση, δήλωσαν τρεις διπλωμάτες στο Reuters.

Σύμφωνα με τους διπλωμάτες, οι οποίοι ζήτησαν να μην κατονομαστούν λόγω της ευαισθησίας του θέματος, ο Αρακτσί είπε ότι η Τεχεράνη δεν θα επιστρέψει στις διαπραγματεύσεις αν το Ισραήλ δεν σταματήσει τις επιθέσεις, οι οποίες ξεκίνησαν στις 13 Ιουνίου.

Είπαν επίσης ότι οι συνομιλίες περιλάμβαναν μια σύντομη συζήτηση σχετικά με μια πρόταση των ΗΠΑ που δόθηκε στο Ιράν στα τέλη Μαΐου και η οποία αποσκοπεί στη δημιουργία μιας περιφερειακής κοινοπραξίας που θα εμπλουτίζει ουράνιο εκτός του Ιράν, μια προσφορά που η Τεχεράνη έχει απορρίψει μέχρι στιγμής. Αμερικανοί και Ιρανοί αξιωματούχοι δεν ανταποκρίθηκαν αμέσως σε αίτημα του Reuters για σχολιασμό του θέματος.

Οι τηλεφωνικές συνομιλίες αυτής της εβδομάδας ήταν οι πιο ουσιαστικές απευθείας συνομιλίες από τότε που οι δύο χώρες ξεκίνησαν τις διαπραγματεύσεις τον Απρίλιο. Σε εκείνες τις περιπτώσεις, στο Ομάν και την Ιταλία, οι δύο άνδρες αντάλλαξαν σύντομες λέξεις όταν συναντήθηκαν μετά από έμμεσες συνομιλίες. Ένας περιφερειακός διπλωμάτης προσκείμενος στην Τεχεράνη δήλωσε ότι ο Αρακτσί είπε στον Γουίτκοφ ότι η Τεχεράνη “θα μπορούσε να δείξει ευελιξία στο πυρηνικό ζήτημα” εάν η Ουάσινγκτον πίεζε το Ισραήλ να τερματίσει τον πόλεμο.

Ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης δήλωσε: “Ο Αρακτσί είπε στον Γουίτκοφ ότι το Ιράν είναι έτοιμο να επιστρέψει στις πυρηνικές συνομιλίες, αλλά δεν μπορεί να το κάνει αν το Ισραήλ συνεχίσει τους βομβαρδισμούς του”.

Εκτός από τις σύντομες συναντήσεις μετά από πέντε γύρους έμμεσων συνομιλιών από τον Απρίλιο για να συζητηθεί η επί δεκαετίες πυρηνική διαμάχη του Ιράν, ο Αρακτσί και ο Γουίτκοφ δεν είχαν προηγουμένως άμεσες επαφές.

Ένας δεύτερος περιφερειακός διπλωμάτης που μίλησε στο Reuters δήλωσε ότι “το (πρώτο) τηλεφώνημα ξεκίνησε από την Ουάσινγκτον, η οποία πρότεινε επίσης μια νέα προσφορά” για να ξεπεραστεί το αδιέξοδο λόγω των συγκρουόμενων κόκκινων γραμμών.

Ο εμπλουτισμός ουρανίου

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ θέλει η Τεχεράνη να τερματίσει τον εμπλουτισμό ουρανίου στο έδαφός της, ενώ ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ έχει δηλώσει ότι το δικαίωμα της Τεχεράνης στον εμπλουτισμό είναι αδιαπραγμάτευτο.

Ο Τραμπ κρατάει κλειστά τα χαρτιά του σχετικά με το αν θα διατάξει τις αμερικανικές δυνάμεις να συμμετάσχουν στην εκστρατεία βομβαρδισμών του Ισραήλ που, όπως λέει, έχει στόχο να καταστρέψει το πυρηνικό πρόγραμμα και τις βαλλιστικές δυνατότητες του Ιράν.

Αλλά ο Τραμπ έδωσε μια αχτίδα ελπίδας ότι η διπλωματία θα μπορούσε να συνεχιστεί, λέγοντας ότι Ιρανοί αξιωματούχοι θέλουν να έρθουν στην Ουάσινγκτον για μια συνάντηση, κάτι που η Τεχεράνη διέψευσε.

Ο ίδιος απέκρουσε τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, όταν ο Γάλλος ηγέτης είπε ότι ο Τραμπ είπε στους ηγέτες της G7 σε μια σύνοδο κορυφής στον Καναδά ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν κάνει μια προσφορά για να επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός και στη συνέχεια να ξεκινήσουν ευρύτερες συζητήσεις.

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι συντονίζονται με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος ήταν επίσης στη σύνοδο κορυφής της G7 για συνομιλίες με το Ιράν. Η Βρετανία, η Γαλλία και η Γερμανία, γνωστές ως Ε3 και συμβαλλόμενα μέρη της πυρηνικής συμφωνίας του 2015 μεταξύ των παγκόσμιων δυνάμεων και του Ιράν, πραγματοποίησαν υπουργική συνάντηση με τον Araqchi την Κυριακή.

Οι τρεις χώρες και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρόκειται να τον συναντήσουν στη Γενεύη την Παρασκευή, δήλωσαν ο εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών Esmaeil Baghaei και ένας αξιωματούχος της ΕΕ.

Νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα, τόσο ο Rubio όσο και ο Araqchi είπαν στους Ευρωπαίους σε ξεχωριστές συνομιλίες για μια πιθανή διπλωματική πρωτοβουλία, δήλωσαν οι τρεις διπλωμάτες.