Σε εντατικό διπλωματικό διάλογο βρίσκονται η Αθήνα και το Κάιρο ενόψει της συνάντησης για το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Μονής της Αγίας Αικατερίνης του Σινά.  Στο τραπέζι των σεναρίων εξετάζεται η πιθανότητα να ηγηθεί της ελληνικής αποστολής η υφυπουργός Εξωτερικών, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου. Ωστόσο, δεν αποκλείεται η συνάντηση να πραγματοποιηθεί σε υψηλότερο επίπεδο, με επικεφαλής τους ΥΠΕΞ των δύο χωρών, κάτι που θα σήμαινε τη μετάβαση του Γιώργου Γεραπετρίτη στο Κάιρο.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στη συνάντηση της Δευτέρας αναμένεται να συμμετάσχουν τεχνοκράτες από τα Υπουργεία Παιδείας, Πολιτισμού και Εξωτερικών, οι οποίοι είχαν εμπλακεί και στις προηγούμενες διαπραγματεύσεις με την αιγυπτιακή πλευρά, που οδήγησαν στον διακανονισμό του περασμένου Δεκεμβρίου.

Αντικείμενο της συνάντησης αποτελεί η θεσμική διασφάλιση των δικαιωμάτων των μοναχών της Μονής, καθώς και η κατοχύρωση του ελληνορθόδοξου και προσκυνηματικού χαρακτήρα του μοναδικού αυτού θρησκευτικού και ιστορικού χώρου.

Στο επίκεντρο των συνομιλιών αναμένεται να τεθούν και τα δεδομένα που ανέκυψαν μετά την πρόσφατη απόφαση αιγυπτιακού δικαστηρίου, η οποία χαρακτήρισε τα κτίρια και τις γαίες της Μονής ως περιουσία του αιγυπτιακού Δημοσίου.

Η απόφαση αναγνωρίζει μεν το δικαίωμα πλήρους χρήσης από τους μοναχούς για τη θρησκευτική τους λειτουργία, ωστόσο δημιουργεί προβληματισμούς, καθώς καλύπτει όχι μόνο απομακρυσμένες περιουσίες, αλλά και τον πυρήνα της ίδιας της Μονής και του περιβάλλοντος χώρου της.

Η νομική σύμβαση που είχε διαμορφωθεί από τις διαπραγματεύσεις των προηγούμενων μηνών, είχε στόχο την πλήρη αναγνώριση της κυριότητας της Μονής επί των 71 ιδιοκτησιών της.

Όπως τόνισε ο νομικός σύμβουλος της Μονής, Χρήστος Κομπιλίρης, «το κείμενο στο οποίο είχαμε καταλήξει μιλούσε για πλήρη αναγνώριση του ιδιοκτησιακού δικαιώματος της Μονής επί του συνόλου των 71 ιδιοκτησιών», επισημαίνοντας ότι «αυτή η συμπεριφορά δημιουργεί μία εύλογη ανασφάλεια για το μέλλον, διότι ανοίγει ο ασκός του Αιόλου». Και πρόσθεσε: «Ό,τι είχε συμφωνηθεί, εμείς αυτό ζητάμε, να τηρηθούν τα συμπεφωνημένα».

Η υπόθεση της Μονής της Αγίας Αικατερίνης, ωστόσο, συνδέεται άμεσα με τις ευρύτερες γεωπολιτικές ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο. Όπως σημείωσε η δημοσιογράφος Κάτια Μακρή στο δελτίο ειδήσεων του ΑΝΤ1 την Παρασκευή, στην Αθήνα επικρατεί έντονος προβληματισμός για το ενδεχόμενο παρεμβάσεων από τρίτες χώρες, με την Τουρκία να συγκαταλέγεται ανάμεσα σε εκείνες που επιδιώκουν ρόλο στον άξονα Καΐρου-Αθήνας.

Ωστόσο, η ξεκάθαρη τοποθέτηση της αιγυπτιακής ηγεσίας και οι διαβεβαιώσεις περί «αδελφικών σχέσεων» κατά την πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ Κυριάκου Μητσοτάκη και Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι φαίνεται πως συνέβαλαν στην αποκλιμάκωση της έντασης.

Παράλληλα, η μονή της Αγίας Αικατερίνης εντάσσεται στο φιλόδοξο σχέδιο τουριστικής και πολιτιστικής ανάπτυξης «Great Transfiguration» (Μεγάλη Μεταμόρφωση). Σύμφωνα με αιγυπτιακά δημοσιεύματα, το έργο περιλαμβάνει την κατασκευή ξενοδοχείων, κέντρων επισκεπτών και πολιτιστικών υποδομών, με στόχο την ανάδειξη της περιοχής.

Τον Ιανουάριο, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Μοχάμεντ Αλ-Χομσάνι ανέφερε ότι «το ποσοστό ολοκλήρωσης των έργων ανέρχεται στο 90%» και ότι «προχωρούν οι τελικές εργασίες για την πλήρη λειτουργία τους». Ο Αιγύπτιος πρωθυπουργός Μουσταφά Μαντμπουλί είχε δώσει οδηγίες για την προετοιμασία επίσημης τελετής εγκαινίων, με στόχο «να προσελκυστούν νέοι επισκέπτες και να ενισχυθεί η τουριστική ταυτότητα της περιοχής».

Η ελληνική πλευρά προσέρχεται στον διάλογο με στόχο την εξεύρεση κοινής θεσμικής λύσης, χωρίς να ανατραπεί η φιλοσοφία του προηγούμενου διακανονισμού. Ζητούμενο είναι να υπάρξει σεβασμός στον θρησκευτικό και προσκυνηματικό χαρακτήρα της Μονής και να διασφαλιστεί η συνέχεια της λειτουργίας της χωρίς παρεμβάσεις, κάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία και για τις ελληνοαιγυπτιακές σχέσεις, οι οποίες παραμένουν εξαιρετικά στενές.

Η τηλεφωνική επικοινωνία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Αιγύπτιο πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι ανέδειξε τη σημασία που αποδίδεται και από τις δύο χώρες στο ζήτημα της Μονής.

«Προτεραιότητά μας η διατήρηση του ελληνορθόδοξου και προσκυνηματικού χαρακτήρα της μονής της Αγίας Αικατερίνης του Σινά» είναι το μήνυμα της ελληνικής κυβέρνησης, όπως μετέφερε ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης.

«Είναι κάτι το οποίο θέλουμε να λυθεί και με θεσμικό τρόπο μεταξύ των δύο κρατών. Η κυβέρνηση είναι αυτή που ασχολήθηκε με το θέμα εδώ και έναν χρόνο για να δοθεί μια θεσμική λύση, να κατοχυρωθούν όλα τα δικαιώματα των ανθρώπων αυτών και να μην υπάρχει κανένας κίνδυνος στο μέλλον», δήλωσε ο κ. Μαρινάκης. Και πρόσθεσε: «Να πούμε ότι από την 7η Μαΐου αυτό έχει συμφωνηθεί μεταξύ των δύο ηγετών και έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε καλή τη πίστει και ενόψει και των επόμενων ημερών ότι αυτό θα ολοκληρωθεί μετά και από τις τελικές συζητήσεις που θα κάνουν οι δύο πλευρές».

Από την πλευρά της, η αιγυπτιακή προεδρία, μέσω του εκπροσώπου της Μοχάμεντ Ελ Σενάγουι, επανέλαβε τη δέσμευση της Αιγύπτου για διατήρηση του μοναδικού θρησκευτικού καθεστώτος της Μονής του Σινά. Όπως σημείωσε: «Τονίστηκε η ακλόνητη δέσμευση της Αιγύπτου να διατηρήσει το μοναδικό και ιερό θρησκευτικό καθεστώς της Μονής της Αγίας Αικατερίνης, διασφαλίζοντας ότι αυτό το καθεστώς παραμένει ανέγγιχτο. Αυτή η δέσμευση ενισχύεται από την πρόσφατη δικαστική απόφαση που ευθυγραμμίζεται με την αφοσίωση της Αιγύπτου στην ιερότητα των θρησκευτικών και εκκλησιαστικών χώρων και επιβεβαιώνει τη μοναδική κληρονομιά, την πνευματική και θρησκευτική θέση της Μονής της Αγίας Αικατερίνης».

Η τελική μορφή του διακανονισμού που θα προκύψει, θα εξαρτηθεί από τις συζητήσεις της Δευτέρας και από το εάν θα υπάρξει ανάγκη επικύρωσης σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών.

Για την ελληνική κυβέρνηση, το ζητούμενο είναι μία σταθερή και θεσμική συμφωνία, η οποία θα διασφαλίζει την ιστορική συνέχεια της Μονής, την ασφάλεια των μοναχών και την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.