Με αμείωτο ενδιαφέρον παρακολουθείται από εκατομμύρια Καθολικούς πιστούς και μη η διαδικασία εκλογής του επόμενου Ποντίφικα, καθώς οι 133 εκλέκτορες Καρδινάλιοι επιστρέφουν την Πέμπτη στην Καπέλα Σιξτίνα για να συνεχίσουν το πιο πολυσυμμετοχικό και γεωγραφικά ποικιλόμορφο Κονκλάβιο στην ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας.

Η αβεβαιότητα για το αποτέλεσμα παραμένει έντονη, με τους βασικούς υποψηφίους να μην συγκεντρώνουν προς το παρόν την απαραίτητη πλειοψηφία των 2/3.

Η πρώτη μέρα

Την Τετάρτη, οι «πρίγκιπες της Εκκλησίας», όπως αποκαλούνται οι Καρδινάλιοι, ξεκίνησαν τη τελετουργική διαδικασία της εκλογής του νέου ηγέτη των 1,4 δισεκατομμυρίων καθολικών πιστών ανά τον κόσμο.

Η τελετή άρχισε με την ψαλμωδία της «Λιτανείας των Αγίων» (Litany of the Saints), με τους Kαρδινάλιους να εισέρχονται στην Καπέλα Σιξτίνα ανά δύο, ενώ η Ελβετική Φρουρά στέκονταν σε στάση προσοχής.

Ο ύμνος αποτελεί επίκληση στους Αγίους ώστε να καθοδηγήσουν τους εκλέκτορες στην αναζήτηση του επόμενου Ποντίφικα.

Στο τέλος της εισόδου, ο αρχιεπίσκοπος Ντιέγκο Ραβέλι, τελετάρχης των παπικών λειτουργιών, φώναξε «Extra omnes» (όλοι έξω) και ακριβώς στις 5:44 μ.μ. τοπική ώρα οι βαριές πόρτες της Καπέλα Σιξτίνα έκλεισαν, σηματοδοτώντας την έναρξη του Κονκλαβίου υπό συνθήκες απόλυτης μυστικότητας.

Οι Καρδινάλιοι ορκίστηκαν ενώπιον της τοιχογραφίας της «Τελευταίας Κρίσης» του Μιχαήλ Άγγελου. Ο καθένας έβαλε το χέρι του στο Ευαγγέλιο, υποσχόμενος στα λατινικά «να τηρήσει απόλυτη εχεμύθεια».

Ο καρδινάλιος Πιέτρο Παρολίν, πρώην γραμματέας του Βατικανού και ένας από τους επικρατέστερους υποψήφιους, ηγήθηκε της διαδικασίας.

Ο μαύρος καπνός και η αναμονή στην πλατεία

Ενώ η ψηφοφορία διεξαγόταν μυστικά, όπως προβλέπεται, το κλίμα στην πλατεία του Αγίου Πέτρου ήταν εορταστικό.

Χιλιάδες πολίτες συγκεντρώθηκαν μπροστά στις γιγαντοοθόνες για να παρακολουθήσουν τη διαδικασία, επευφημώντας όταν οι πόρτες της Καπέλα Σιξτίνα έκλεισαν.

Περισσότερες από τρεις ώρες μετά την έναρξη, καπνός αναδύθηκε από την καμινάδα. Ο κόσμος στην πλατεία ζητωκραύγασε, όμως σύντομα διαλύθηκε όταν διαπιστώθηκε πως ήταν μαύρος – ένδειξη ότι η πρώτη ψηφοφορία ήταν άκαρπη.

Όπως σχολιάζεται ευρέως, κανένας Πάπας στη σύγχρονη εποχή δεν έχει εκλεγεί από την πρώτη ψηφοφορία, συνεπώς το αποτέλεσμα δεν αποτέλεσε έκπληξη.

Ωστόσο, με βάση την πρόσφατη ιστορία, είναι πιθανό να υπάρξει τελική απόφαση τη δεύτερη ημέρα, όταν πλέον μπορούν να διεξαχθούν έως και τέσσερις ψηφοφορίες.

Παγκόσμια ποικιλομορφία

Το Κονκλάβιο του 2025 καταρρίπτει προηγούμενα ρεκόρ: συμμετέχουν 133 Καρδινάλιοι από 70 χώρες, έναντι 115 από 48 χώρες στο προηγούμενο Κονκλάβιο του 2013.

Η αύξηση αυτή αντικατοπτρίζει τις προσπάθειες του εκλιπόντος πάπα Φραγκίσκου να επεκτείνει την εμβέλεια της Εκκλησίας κατά τη διάρκεια της 12ετούς παποσύνης του.

Η απόφαση του Φραγκίσκου να υπερβεί το παραδοσιακό όριο των 120 εκλεκτόρων και να εντάξει νεότερους Καρδινάλιους από τον «παγκόσμιο Νότο» –χώρες συχνά παραγκωνισμένες με μικρότερη οικονομική επιρροή– έχει προσδώσει ένα ασυνήθιστο επίπεδο αβεβαιότητας σε μια διαδικασία που έτσι κι αλλιώς παραμένει μυστηριώδης.

Το ζητούμενο: ένας «ενωτικός» Πάπας

Το πρωί της ίδιας ημέρας, πριν ξεκινήσει το Κονκλάβιο, ο καρδινάλιος Τζιοβάνι Μπατίστα Ρε, κοσμήτορας του Κολλεγίου των Καρδιναλίων, τέλεσε λειτουργία στον Άγιο Πέτρο.

Εκεί, απηύθυνε έκκληση στους εκλέκτορες: «Ας αφήσουμε κατά μέρος κάθε προσωπικό συμφέρον και ας αναζητήσουμε έναν Πάπα που θα επιδιώκει την ενότητα».

Προσευχήθηκε για έναν Πάπα «που θα μπορούσε να αφυπνίσει τη συνείδηση του κόσμου», ενώ υπενθύμισε ότι η μεγαλοπρέπεια των τοιχογραφιών της Καπέλα Σιξτίνα είναι σχεδιασμένη ώστε να θυμίζει στους Καρδινάλιους το βάρος της ευθύνης τους.

«Στους κανονισμούς του για το Κονκλάβιο, ο Άγιος Ιωάννης Παύλος Β’ έγραψε ότι στην Καπέλα Σιξτίνα “τα πάντα οδηγούν στην επίγνωση της παρουσίας του Θεού”», τόνισε ο Ρε.

Τα φαβορί

Δεν υπάρχουν ξεκάθαρα φαβορί για τον παπικό θρόνο. Ωστόσο, θεωρούνται επικρατέστεροι ο Ιταλός καρδινάλιος Πιέτρο Παρολίν, που υπηρέτησε ως νούμερο δύο στο Βατικανό υπό τον Φραγκίσκο, και ο Φιλιππινέζος καρδινάλιος Λουίς Αντόνιο Τάγκλε.

Αν καταστεί σαφές, σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, ότι κανένας από τους δύο δεν μπορεί να συγκεντρώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία των δύο τρίτων, οι ψήφοι αναμένεται να στραφούν σε άλλους υποψηφίους.

Μεταξύ των υπόλοιπων υποψηφίων που αναφέρονται ως «papabile» (υποψήφιοι πάπες) είναι:

• Ο Γάλλος καρδινάλιος Ζαν-Μαρκ Αβελίν
• Ο Ούγγρος καρδινάλιος Πέτερ Έρντο
• Ο Αμερικανός καρδινάλιος Ρόμπερτ Πρεβόστ
• Ο Ιταλός καρδινάλιος Πιερμπατιστά Πιτσαμπάλα

«Habemus Papam»

Κατά τη διάρκεια του Kονκλαβίου, οι Kαρδινάλιοι βρίσκονται σε πλήρη απομόνωση από τον έξω κόσμο και δεσμεύονται με όρκο εχεμύθειας.

Τα τηλέφωνα και οι υπολογιστές τους αφαιρούνται, ενώ μετακινούνται αποκλειστικά μεταξύ της Καπέλα Σιξτίνα για τις ψηφοφορίες και δύο ξενώνων του Βατικανού για την ανάπαυση και τα γεύματά τους.

Αρκετοί Kαρδινάλιοι έχουν εκφράσει διαφορετικές απόψεις σχετικά με τα χαρακτηριστικά που θα πρέπει να έχει ο νέος Πάπας, ειδικά μετά την πιο «φιλελεύθερη» παποσύνη του Φραγκίσκου, που σημαδεύτηκε από έντονες διαιρέσεις μεταξύ παραδοσιακών και εκσυγχρονιστών.

Κάποιοι ζητούν συνέχεια με το όραμα του Φραγκίσκου για μεγαλύτερο άνοιγμα και μεταρρυθμίσεις, ενώ άλλοι εκφράζουν την επιθυμία για επιστροφή στην παράδοση. Πολλοί φαίνεται να προτιμούν μια πιο μετρημένη και «προβλέψιμη» παποσύνη.

Καθώς όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στον ουρανό του Βατικανού για τον λευκό καπνό και το «Habemus Papam» (έχουμε Πάπα), οι πιο έμπειροι παρατηρητές υπενθυμίζουν ένα διαχρονικό δίδαγμα: «Κανείς δεν γνωρίζει πραγματικά ποιος θα είναι ο επόμενος Πάπας», σε μια εποχή έντονου διχασμού εντός της Εκκλησίας.