Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμμανουέλ Μακρόν, ανακοίνωσαν πακέτα δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ για την προώθηση της ευρωπαϊκής επιστημονικής έρευνας,  όπως ανέφεραν σε ειδικό συνέδριο στην Σορβόννη.

«Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι μία από τις μεγαλύτερες Δημοκρατίες του κόσμου θα καταργούσε ερευνητικά προγράμματα με πρόσχημα την ύπαρξη του όρου διαφορετικότητα, ότι θα έκοβε τις βίζες σε ερευνητές. Και όμως έκανε αυτό το λάθος και σήμερα αυτό που φαινόταν κάποτε αδιανόητο είναι πραγματικότητα», δήλωσε ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο διεθνές συνέδριο «Επιλέξτε την Ευρώπη για την Επιστήμη», που πραγματοποιείται στο Παρίσι,  παρουσία της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Το συνέδριο είναι πρωτοβουλία του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν με στόχο την προσέλκυση από τις ΗΠΑ επιστημόνων, το ερευνητικό έργο των οποίων απειλείται από τις πολιτικές της κυβέρνησης Τραμπ. Συμμετέχουν εκπρόσωποι ευρωπαϊκών πανεπιστημίων και Ευρωπαίοι Επίτροποι, καθώς και Υπουργοί Έρευνας κρατών μελών της ΕΕ.

«Ο ρόλος της επιστήμης αυτήν την στιγμή αμφισβητείται. Η επένδυση στην θεμελιώδη, ελεύθερη και ανοικτή έρευνα αμφισβητείται. Πόσο τεράστιο σφάλμα αξιολόγησης (…) Η επιστήμη είναι το κλειδί του μέλλοντός μας εδώ στην Ευρώπη», δήλωσε κατά την ομιλία της η Φον Ντερ Λάιεν.

«Η επιστήμη είναι επένδυση – και χρειάζεται να προσφέρουμε τα κατάλληλα κίνητρα. Για τον λόγο αυτόν είμαι σε θέση να ανακοινώσω ότι θεσπίζουμε νέο πακέτο 500 εκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο 2025-2027 για να κάνουμε την Ευρώπη μαγνήτη για τους ερευνητές», δήλωσε η πρόεδρος της Κομισιόν, στο πλευρό του Εμανουέλ Μακρόν.

Η πρόεδρος της Κομισιόν μίλησε για «σταθερές και υποστηριζόμενες επενδύσεις» και «υποδομή» που ευνοεί την έρευνα στην Ευρώπη. Ανακοίνωσε επίσης μέτρα για την κάλυψη των «κενών». Το σημαντικότερο είναι μία νέα «υπερεπιχορήγηση» διάρκειας επτά ετών, καθώς ο διπλασιασμός μέχρι το 2027 του «συμπληρώματος» που χορηγείται στις ερευνητικές υποτροφίες.

«Μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα με τα κράτη μέλη μας, επιδιώκουμε να φθάσουμε στον στόχο του 3% του ΑΕΠ για τις επενδύσεις στις έρευνα και την ανάπτυξη μέχρι το 2030», είπε. Η πρόεδρος της Κομισιόν επανέλαβε ότι πρόθεσή της είναι «να εγγράψει την ελευθερία της επιστημονικής έρευνας στο δίκαιο μέσω μίας νέας νομοθετικής πράξης για τον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας».

Για να διευκολύνουμε την είσοδο ερευνητών, «θέλουμε να βοηθήσουμε του δημόσιους και ιδιωτικούς θεσμούς να πλησιάσουν καλύτερα τους υψηλής ειδίκευσης εργαζόμενους και ερευνητές και να επιταχύνουμε και να απλοποιήσουμε την είσοδο ερευνητών υψηλού επιπέδου στην Ευρωπαϊκή Ένωση», είπε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Η επένδυση της Γαλλίας

«Χωρίς ελευθερία της επιστήμης, χάνουμε την ίδια την καρδιά των δυτικών φιλελεύθερων δημοκρατιών», είπε ο πρόεδρος Μακρόν, ανακοινώνοντας ότι το γαλλικό κράτος θα επενδύσει επιπλέον 100 εκατομμύρια ευρώ για να προσελκύσει στην Γαλλία ξένους ερευνητές , κυρίως Αμερικανούς, την στιγμή που οι Ηνωμένες Πολιτείες περικόπτουν τα κονδύλια και τις βίζες για την επιστήμη.

«Απέναντι στις απειλές, η Ευρώπη, ναι, πρέπει να γίνει καταφύγιο», δήλωσε ο πρόεδρος της Γαλλίας κατά την δική του ομιλία στην Σορβόννη εξηγώντας ότι το ποσό των 100 εκατομμυρίων θα χρηματοδοτηθεί από το δημόσιο πρόγραμμα επενδύσεων “Γαλλία 2030”.

Ο Εμανουέλ Μακρόν κατήγγειλε κάθε επιταγή που μεταφράζεται στο ότι μία κυβέρνηση μπορεί να απαγορεύει «την έρευνα για το ένα ή το άλλο» , είτε πρόκειται για την υγεία των γυναικών, για τους κυκλώνες ή το κλίμα, σε μία ευθεία επίθεση κατά της πολιτικής Τραμπ.

«Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι αυτή η πολύ μεγάλη δημοκρατία του κόσμου, το οικονομικό μοντέλο της οποίας βασίζεται τόσο έντονα στην ελευθερία της επιστήμης, θα διέπραττε τέτοιο σφάλμα», είπε.

«Χωρίς ελευθερία της επιστήμης, χάνουμε την ίδια την καρδιά των δυτικών φιλελεύθερων δημοκρατιών», προειδοποίησε ο Μακρόν και δήλωσε: «Αυτό που διακυβεύεται σήμερα, κυρίως με βάση τον κομβικό ρόλο των Ηνωμένων Πολιτειών για την παγκόσμια επιστήμη, είναι οι μεγάλες ερευνητικές διαρθρωτικές πλατφόρμες πλανητικής κλίμακας, οι βάσεις βασικών δεδομένων για την επιδημιολογία, την κλιματολογία, που κινδυνεύουν να σταματήσουν την λειτουργία τους, να γίνουν απροσπέλαστες και σε ορισμένες περιπτώσεις να χαθούν παντελώς για την επιστήμη».

«Η Γαλλία και η Ευρώπη δεν μπορούν να επιτρέψουν σε αυτό να συμβεί. Για τον λόγο αυτόν πρέπει να θέσουμε επειγόντως υπό προστασία ή να ξαναδημιουργήσουμε τις βάσεις δεδομένων για να αναλάβουμε τα ηνία», είπε.

 Ο Γάλλος πρόεδρος ανακοίνωσε ότι η γαλλική κυβέρνηση θα επενδύσει επιπλέον 100 εκατομμύρια ευρώ για να προσελκύσει ξένους ερευνητές στη Γαλλία.

«Απέναντι στις απειλές, (…) η Ευρώπη, ναι, πρέπει να γίνει καταφύγιο», πρόσθεσε ο Εμανουέλ Μακρόν, υπογραμμίζοντας πως «χωρίς ελεύθερη επιστήμη, χάνουμε (…) αυτό που βρίσκεται στην καρδιά των δυτικών φιλελεύθερων δημοκρατιών».

Στόχος του είναι, όπως είπε, «να επιτρέψει σε ερευνητές από όλο τον κόσμο που πιστεύουν σε αυτήν την ελεύθερη επιστήμη, ανοιχτή σε όλους, να έρθουν στην Ευρώπη οι ίδιοι και οι οικογένειές τους και να μπορούν να εργαστούν, να ερευνήσουν και να διδάξουν εκεί, με απόλυτη ελευθερία».

Τέλος, ο Εμανουέλ Μακρόν κάλεσε την Ευρώπη «να επενδύσει μαζικά» σε «μια δεκαριά προγράμματα του αιώνα» στους τομείς της υγείας, του διαστήματος, της κβαντικής, της τεχνητής νοημοσύνης, της κυκλικής οικονομίας, της γήρανσης, της πυρηνικής ενέργειας, του κλίματος, της ηλεκτρονικής ή ακόμη της καταπολέμησης της παραπληροφόρησης.