Καθώς η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία έχει μπει σε περίοδο πένθους μετά τον θάνατο του πάπα Φραγκίσκου και το Βατικανό στρέφει το βλέμμα του στην εκλογή του διαδόχου του, ένα απρόσμενο περιστατικό ήρθε να υπενθυμίσει με ειρωνικό τρόπο τις προθέσεις και τα όρια της μεταρρυθμιστικής πορείας του εκλιπόντος Ποντίφικα.

Τη Δευτέρα, εστάλησαν μέσω email προσκλήσεις προς τα μέλη του Κολλεγίου των Καρδιναλίων για τις γενικές συνελεύσεις που προηγούνται του Κονκλάβιου – της διαδικασίας εκλογής νέου Πάπα.

Ωστόσο, σύμφωνα με πηγές του Βατικανού που μίλησαν στην ιστοσελίδα Crux, που καλύπτει τις εξελίξεις στο Βατικανό και την Καθολική Εκκλησία, ανάμεσα στους παραλήπτες βρέθηκε εκ παραδρομής και μία από τις δύο ισχυρότερες γυναίκες στο Βατικανό: η Ιταλίδα αδελφή και υπουργός Σιμόνα Μπραμπίλα.

Η Μπραμπίλα ηγείται του υπουργείου του Βατικανού για τα ινστιτούτα Αφιερωμένης Ζωής και τις Εταιρείες Αποστολικής Ζωής.

Η πρόσκληση, που υπογράφεται από τον Ιταλό καρδινάλιο Τζιοβάνι Μπατίστα Ρε, επικεφαλής του Κολλεγίου των Καρδιναλίων, ήταν τυπική και απευθυνόταν σε «Il prefetto Simona Brambilla», χρησιμοποιώντας τον αρσενικό οριστικό άρθρο για τη θέση της, αντί του θηλυκού.

Παρότι πρόκειται αναμφίβολα για λάθος, η αποστολή αυτής της πρόσκλησης αναδεικνύει, ίσως άθελα της, την ειρωνεία και τα όρια της προσπάθειας του πάπα Φραγκίσκου να ενδυναμώσει τις γυναίκες «φωνές» μέσα στη διοικητική δομή της Εκκλησίας.

Σύμφωνα με την ισχύουσα πολιτική του Βατικανού, μόνο άνδρες Καρδινάλιοι έχουν δικαίωμα συμμετοχής στις γενικές συνελεύσεις. Αν και υπήρξε κατά καιρούς συζήτηση για το ενδεχόμενο να επιτραπεί σε γυναίκες να γίνουν Καρδινάλιοι ή να διευρυνθεί η συμμετοχή τους στις συνελεύσεις, καμία από αυτές τις μεταρρυθμίσεις δεν υιοθετήθηκε τελικά από τον πάπα Φραγκίσκο.

Κατά τη διάρκεια της παποσύνης του, ο Φραγκίσκος αναγνώρισε την ανάγκη για ενίσχυση της παρουσίας των γυναικών στη διοίκηση της Εκκλησίας, χωρίς όμως να προχωρήσει σε αντίστοιχες χειροτονίες.

Είχε τονίσει επανειλημμένα την ανάγκη να δοθεί περισσότερη εξουσία στις γυναίκες, χωρίς να «κληρικοποιούνται», λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «η πόρτα της ιεροσύνης για τις γυναίκες είναι κλειστή».

Μια ειδική επιτροπή που μελετούσε το ενδεχόμενο γυναικείας διακονίας έκρινε τον Οκτώβριο ότι είναι πρόωρο να ληφθεί σχετική απόφαση, αν και οι έρευνες θα συνεχιστούν. Ωστόσο, παρά τις προσδοκίες ορισμένων παρατηρητών ότι ο Πάπας ίσως προχωρούσε σε τομές, αυτό δεν συνέβη.

Παρ’ όλα αυτά, η απόφασή του να τοποθετήσει την αδελφή Μπραμπίλα, τον Ιανουάριο, ως επικεφαλής του υπουργείου Αποστολικής Ζωής, προκάλεσε έκπληξη.

Επρόκειτο για την πρώτη φορά που γυναίκα ηγείται «βραχίονα» του Βατικανού, με Καρδινάλιο μάλιστα να υπηρετεί υπό αυτήν στη θέση του υφυπουργού.

Η απόφαση θεωρήθηκε τολμηρή, δεδομένου ότι σύμφωνα με μια παγιωμένη αντίληψη, οι επικεφαλής ορισμένων υπουργείων πρέπει να είναι κληρικοί, καθώς λαμβάνουν δεσμευτικές αποφάσεις στο όνομα του Πάπα.

Δεδομένου ότι οι μοναχές δεν ανήκουν στον κλήρο, εγείρεται θεωρητικά το ερώτημα εάν οι αποφάσεις της Μπραμπίλα μπορούν να θεωρηθούν έγκυρες.

Ωστόσο, ο πάπας Φραγκίσκος έκανε βήματα προς την αποσύνδεση της ιεροσύνης από τη διοικητική εξουσία του Βατικανού, μέσω της συνταγματικής μεταρρύθμισης «Praedicate Evangelium».

Μετά την πρόσφατη νοσηλεία του τον Φεβρουάριο, ανακοίνωσε και την τοποθέτηση της αδελφής Ραφαέλα Πετρίνι ως Πρόεδρο της Ποντιφικής Επιτροπής για το Κράτος της Πόλης του Βατικανο, κάνοντάς την την ισχυρότερη γυναίκα της πόλης του Βατικανού.