Έχουν περάσει δύο εβδομάδες από την ομιλία του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για τους δασμούς, από την “Ημέρα της Απελευθέρωσης”, η οποία ξεκίνησε έναν παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο, βασισμένο σε παράλογα μαθηματικά, με αποτέλεσμα να χαθούν τρισεκατομμύρια δολάρια στις αγορές. Κάθε μέρα από τότε είναι μια ροή αντιφατικών δηλώσεων, από τις οποίες κανείς δεν γνωρίζει ποιες δηλώσεις θα ισχύσουν την επόμενη ημέρα, σχολιάζει το CNN.
Έκτοτε, επίσης, απειλείται μια συνταγματική κρίση, καθώς ο Λευκός Οίκος τσακώνεται με τα αμερικανικά δικαστήρια, με την τριτοβάθμια εκπαίδευση, με ολόκληρο το νομικό επάγγελμα και με τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης. Δεν είναι λοιπόν περίεργο που ο υπόλοιπος κόσμος κοιτάζει τις Ηνωμένες Πολιτείες – ως εμπορικό εταίρο, ταξιδιωτικό προορισμό, διαχειριστή της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής αγοράς – και κουνάει το κεφάλι του.
Μποϊκοτάζ και στα ταξίδια
Ακόμη και πριν ανακοινωθούν οι δασμοί, πολλές ευρωπαϊκές χώρες, ο Καναδάς και η Κίνα εξέδωσαν ταξιδιωτικές ενημερώσεις προειδοποιώντας τους πολίτες τους για την πιθανή κράτηση στα σύνορα των ΗΠΑ. Οι Καναδοί ήταν ιδιαίτερα εκδηλωτικοί με την ακύρωση των ταξιδιών τους στις ΗΠΑ σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις πολιτικές του Τραμπ, συμπεριλαμβανομένων των δασμών.
Αλλά δεν είναι οι μόνοι: Όλες οι αφίξεις αλλοδαπών σε μεγάλα αεροδρόμια των ΗΠΑ έπεσαν κατά 20% στα τέλη του περασμένου μήνα σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πριν από ένα χρόνο, σύμφωνα με ανάλυση του Axios – γεγονός που θα πρέπει να ανησυχήσει την ταξιδιωτική και τουριστική βιομηχανία των ΗΠΑ που ξεπερνά τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Η όρεξη του κόσμου για αμερικανικά προϊόντα δέχεται επίσης πλήγμα, ιδίως στην Κίνα, η οποία αντιδρά στον δασμό 145% της Ουάσινγκτον. Την Τρίτη, το Bloomberg ανέφερε ότι το Πεκίνο σταμάτησε όλες τις παραλαβές αεροσκαφών και εξαρτημάτων που κατασκευάζει η Boeing, αυτός ο κατεξοχήν αμερικανικός κατασκευαστής που υποστηρίζει άμεσα ή έμμεσα 1,6 εκατομμύριο θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ. Είτε η κίνηση του Πεκίνου είναι μια διαπραγματευτική τακτική είτε ένα διαρκές μποϊκοτάζ, είναι σαφώς κακά νέα για την Boeing, η οποία δεν έχει βγάλει κέρδη για περισσότερα από πέντε χρόνια. Αλλά είναι σπουδαία νέα για τον ευρωπαϊκό αντίπαλο της Boeing, την Airbus.
Δεν είναι μόνο τα αεροπλάνα. Οι δασμοί επιβάλλονται στην Κίνα σε μια στιγμή που αμερικανικές μάρκες όπως η Apple, η Nike, η Tesla και η Starbucks χάνουν μερίδιο αγοράς από τους εγχώριους ανταγωνιστές, όπως αναφέρει η Wall Street Journal. Αυτή η απόρριψη των καταναλωτών είναι ένα ιδιαίτερα ακανθώδες ζήτημα για τις επιχειρήσεις.
“Βλέπετε πολλούς κινδύνους για τα αμερικανικά εμπορικά σήματα και τους Αμερικανούς κατασκευαστές στο σημερινό περιβάλλον, τόσο άμεσα από τα αντίποινα άλλων κυβερνήσεων, όσο και έμμεσα από την πολύ αρνητική αντίδραση των καταναλωτών στα αμερικανικά προϊόντα γενικά“, είπε ο John Gilbert, καθηγητής οικονομικών στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Γιούτα. “Οι άνθρωποι έχουν μνήμη – δεν είμαι σίγουρος πόσο αυτή διαλύεται, ακόμη και αν οι κυβερνήσεις των χωρών αυτών μπορέσουν να καταλήξουν σε κάποιου είδους συμφωνία”.
Η κρίση στα ομόλογα
Και φυσικά, υπάρχει η αναταραχή στην αγορά κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ – η πιο σαφής, και ειλικρινά πιο τρομακτική, επίπληξη της δασμολογικής πολιτικής του Τραμπ μέχρι σήμερα. Όταν οι μετοχές υποχώρησαν ως απάντηση στους δασμούς, η αγορά κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ – το πιο βαρετό, αλλά ασφαλές περιουσιακό στοιχείο – θα έπρεπε να είναι το σημείο αναφοράς για τους επενδυτές.
Συνέβη το αντίθετο. Τα νυσταλέα κρατικά ομόλογα άρχισαν να συμπεριφέρονται σαν περιουσιακά στοιχεία κινδύνου, ένα σημάδι ότι οι επενδυτές χάνουν την εμπιστοσύνη τους στην ικανότητα της Αμερικής να πληρώσει το χρέος της και να διαχειριστεί την οικονομία της.
Αυτό είναι το οικονομικό ισοδύναμο μιας φωτιάς επιπέδου συναγερμού πέντε. Εν τω μεταξύ, η αξία του αμερικανικού δολαρίου πέφτει – άλλο ένα σημάδι ότι οι επενδυτές αποφεύγουν αυτό που ιστορικά αποτελούσε το ασφαλές καταφύγιο της αγοράς.
«Νομίζω ότι πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα “αυτογκόλ” στην αξιοπιστία των ΗΠΑ στις χρηματοπιστωτικές αγορές που έχω δει ποτέ στη ζωή μου», δήλωσε σε συνέντευξή της η Heidi Crebo-Rediker, ανώτερη συνεργάτης του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων. «Μπορείτε να δείτε την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση ως ένα πλήγμα στην αξιοπιστία των ΗΠΑ όσον αφορά τις χρηματοπιστωτικές αγορές, αλλά αυτό είναι διαφορετικό… Ο Covid ήταν ένα εξωτερικό σοκ. Αυτό έρχεται κατευθείαν από τον Λευκό Οίκο».
