Ο πρόεδρος του Ισημερινού Ντανιέλ Νομπόα και η αντίπαλός του Λουΐσα Γκονσάλες ολοκλήρωσαν χθες Πέμπτη τις εκστρατείες τους ενόψει του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών, ο οποίος θα διεξαχθεί μεθαύριο Κυριακή, στο λιμάνι της Γουαγιακίλ, τη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, που έχει μετατραπεί σε θέατρο της βίας που σπαράσσει τη χώρα και κόμβο της μάστιγας του λαθρεμπορίου ναρκωτικών.

Οικονομική πρωτεύουσα, κόμβος διακίνησης της κοκαΐνης που παράγεται σε δυο γειτονικές χώρες, την Κολομβία και το Περού, η Γουαγιακίλ είναι επίσης ταυτόχρονα η γενέτειρα του απερχόμενου προέδρου, προπύργιο του σοσιαλιστή άλλοτε προέδρου Ραφαέλ Κορέα, καθώς και σύμβολο του διχασμού και της ολοένα κλιμακούμενης έντασης στη χώρα της Λατινικής Αμερικής.

Έπειτα από τον εξαιρετικά αμφίρροπο πρώτο γύρο του Φεβρουαρίου, όταν κέρδισε με εντελώς οριακή διαφορά ο Ντανιέλ Νομπόα, οι υποψήφιοι έριξαν στο τραπέζι τα τελευταία τους χαρτιά στην προσπάθειά τους να σαγηνεύσουν τους αναποφάσιστους στη χώρα όπου η συμμετοχή στις εκλογικές διαδικασίες είναι υποχρεωτική.

Η εκστρατεία διεξήχθη σε κλίμα πικρών αντεγκλήσεων ανάμεσα στα δυο στρατόπεδα κι ανταλλαγών κατηγοριών για διαφθορά και συνέργεια με συμμορίες διακινητών ναρκωτικών.

«Είχαμε περισσότερες επιθέσεις παρά προτάσεις» από τους δυο υποψήφιους, σχολίασε ο Ρομπέρτο Κρους, 50 ετών, αυτοαπασχολούμενος στην πρωτεύουσα Κίτο.

Το κλίμα χειροτερεύει το ατελείωτο κύμα βίας, με κατά μέσον όρο μια ανθρωποκτονία κάθε ώρα τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο. Ο Ισημερινός έζησε την πιο αιματηρή αρχή της χρονιάς στην ιστορία του, μολονότι θεωρείτο άλλοτε όαση ειρήνης και ηρεμίας στη δοκιμαζόμενη περιοχή.

Τη χώρα μαστίζουν «η παραβατικότητα, τα ναρκωτικά, τα εγκλήματα, οι εκβιάσεις», απαρίθμησε με θλίψη ο Αλφρέδο Κουκαλόν, τουριστικός οδηγός στη Γουαγιακίλ.

Οι περισσότεροι παρατηρητές αναμένουν ότι και ο δεύτερος γύρος θα κριθεί στο νήμα, κάτι άνευ προηγουμένου αφότου αποκαταστάθηκε η δημοκρατία στον Ισημερινό, περί τα τέλη των χρόνων του 1970.

«Η οικονομία έχει εξασθενήσει πολύ», καθώς ολοένα μεγαλύτερο μέρος των δημοσίων εσόδων αφιερώνεται πλέον στον «πόλεμο» κατά της εγκληματικότητας του προέδρου Νομπόα και το χρέος «αυξάνεται», σημείωσε ο Φελίπε Γκαρσία, δικηγόρος 24 ετών με προσεγμένη εμφάνιση, στην πλούσια κοινότητα Σαμποροντόν, κοντά στη Γουαγιακίλ, αλλά γι’ αυτόν «δεν είναι επιλογή ο σοσιαλισμός».

Η Ανχελίνα Βέλες, που υποστηρίζει αντίθετα τη Λουΐσα Γκονσάλες, την υποψήφια της αριστεράς, θέλει να δει «αλλαγή», που «με τη σημερινή κυβέρνηση δεν είναι εφικτή». «Δεν έχουμε αρκετά για το καλάθι βασικών τροφίμων, ούτε για την υγεία», εξηγεί.

Ο πρόεδρος Νομπόα, συγκριτικά νέος —37 ετών—, επέλεξε τους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης ως την κύρια πλατφόρμα πολιτικής προπαγάνδας του.

Φωτογραφίες στις οποίες εικονίζεται πάνω σε άρμα μάχης, με αλεξίσφαιρο και κράνος, με τη σύζυγό του καθώς κάνουν περίπατο: ο γιος μεγιστάνα της μπανάνας, που μεγάλωσε και σπούδασε στις ΗΠΑ, καλλιεργεί την εικόνα ενός προέδρου που συγκαταλέγεται στους νεότερους στον κόσμο και ενός αποφασιστικού ηγέτη που δίνει με σιδηρά πυγμή αγώνα εναντίον του οργανωμένου εγκλήματος.

Επιρρίπτει την ευθύνη για την κατακόρυφη αύξηση του εγκλήματος και της βίας στις δυνάμεις του «κορεϊσμού», προσάπτει στην άλλη πλευρά υπερβολική χαλαρότητα έναντι των συμμοριών. Αυτές οι τελευταίες, που πολλαπλασιάζονται και θάλλουν τα τελευταία χρόνια, χαρακτηρίζονται πλέον «τρομοκρατικές» οργανώσεις στη χώρα.

«Την Κυριακή θα τελειώσουμε με τη ναρκωτρομοκρατία, θα στερήσουμε κάθε ευκαιρία από τις μαφίες», πέταξε την Τετάρτη ο Ντανιέλ Νομπόα κατά τη διάρκεια πολύ σύντομης δημόσιας εμφάνισής του.

Δέκα χρόνια μεγαλύτερή του, η Λουΐσα Γκονσάλες προβάλλει ιδίως την καριέρα της, τη σκληρή δουλειά της στη δικηγορία, το προφίλ της γυναίκας του λαού, της μόνης μητέρας που ξέρει καλά τις δυσκολίες των πολιτών.

Από την εκστρατεία της δεν έλειψαν οι αιχμηρές επικρίσεις για τον πολυεκατομμυριούχο πρόεδρο Νομπόα: δεν σταματά να τονίζει πως δεν έχει καμιά συναίσθηση των προβλημάτων των λιγότερο προνομιούχων ή των φτωχών συμπολιτών του.

Μετά τον πρώτο γύρο, ο Ντανιέλ Νομπόα κατήγγειλε παρατυπίες στην καταμέτρηση, κάτι που απέρριψαν όμως διεθνείς παρατηρητές.

Χθες Πέμπτη, 14 μέλη του αμερικανικού Κογκρέσου απηύθυναν επιστολή στον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, προειδοποιώντας πως υπάρχει πιθανότητα ο πρόεδρος Νομπόα «να μην αναγνωρίσει τα αποτελέσματα σε περίπτωση ήττας» του.

«Θα φροντίσουμε να γίνει σεβαστό το δικαίωμά μας στη δημοκρατία, κι αν το εθνικό εκλογικό συμβούλιο δεν κάνει το καθήκον του (…) θα αντιδράσουμε βγαίνοντας στον δρόμο αν χρειαστεί», δήλωνε η κυρία Γκονσάλες σε ομιλία της στο Κίτο προχθές Τετάρτη.

Η υποψήφια που υποστηρίζει ο πρώην πρόεδρος Κορέα (2007-2017) μπορεί να λογαριάζει επίσης στην υποστήριξη του μεγαλύτερου κινήματος αυτοχθόνων του Ισημερινού, ο υποψήφιος του οποίου ήρθε τρίτος στον πρώτο γύρο.