Από την ημέρα της ανακοίνωσης των σκληρών αμερικανικών δασμών από τον Ντόναλντ Τραμπ έχουν χυθεί τόνοι μελάνης από αναλυτές, τις αγορές, αξιωματούχους ανά τον πλανήτη και οικονομολόγους για το ποια είναι τελικά η στρατηγική του Αμερικανού Προέδρου.
Της Εύης Απολλωνάτου
Το ερώτημα του ενός εκατομμυρίου αυτή την στιγμή είναι τι θέλει να πετύχει ο Τραμπ με τους δασμούς και το συνεπακόλουθο «μακελειό» στις διεθνείς χρηματαγορές;
Το πρώτο σενάριο που διακινείται στον διεθνή Τύπο είναι ότι ο Τραμπ με την πάγια τακτική του εξαναγκασμού που ακολουθεί, θέλει να υποχρεώσει τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ να καθίσουν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν ήδη προειδοποιήσει όλες τις χώρες να μην αντιδράσουν με αντίποινα στους αμερικανικούς δασμούς για να αποφύγουν τα χειρότερα και να ανοίξουν δίαυλο διαπραγμάτευσης με τον Λευκό Οίκο.
Η δεύτερη εξήγηση που δίνεται για τις τελευταίες κινήσεις Τραμπ είναι ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος δεν αντιλαμβάνεται πώς λειτουργεί το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα και πιστεύει – λανθασμένα κατά τους αναλυτές- ότι οι δασμοί θα μπορέσουν να επαναφέρουν την άνθιση στην αμερικανική οικονομία, την βελτίωση της βιομηχανικής παραγωγής και την ενίσχυση της απασχόλησης. Όσοι στηρίζουν αυτή την άποψη αναφέρουν ότι εδώ και χρόνια ο Τραμπ είναι υποστηρικτής των δασμών και είχε εκφράσει ανοιχτά τις απόψεις του και στην προεκλογική περίοδο.
Η τρίτη θεωρία που αναπτύσσεται το τελευταίο διάστημα είναι ο Αμερικανός Πρόεδρος και μία ομάδα στενών συμβούλων του, που τον ακολούθησαν από το Μαρ-α-Λάγκο στον Λευκό Οίκο, θεωρούν ότι με τους δασμούς θα υποχρεώσουν τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ να αποδυναμώσουν το αμερικανικό δολάριο. Αυτή η εξέλιξη θα σήμαινε ότι τα αμερικανικά προϊόντα θα ήταν πιο προσιτά στην τιμή στις διεθνείς αγορές και αυτό θα μείωνε την μεγάλη αξία του αποθέματος της Κίνας σε αμερικανικό δολάριο. Αυτό το σχέδιο ήταν γνωστό ότι το προωθούσε ο οικονομικός σύμβουλος του Τραμπ, Στίβεν Μίραν αλλά δεν είναι ξεκάθαρο αν αποτελεί στρατηγική της αμερικανικής κυβέρνησης.
Το σκληρό παζάρι με την Ε.Ε.
Μέχρι στιγμής η Ευρώπη έχει δείξει αυτοσυγκράτηση αν και υπάρχουν διαφωνίες στο εσωτερικό της Ε.Ε. για την απάντηση στους δασμούς του Τραμπ. Η Γαλλία επιθυμεί να υπάρξουν σκληρά αντίποινα. Η Γερμανία, η οποία πλήττεται έντονα από τους δασμούς στα αυτοκίνητα, φαίνεται να προκρίνει μία πιο μετρημένη αντίδραση και την παράλληλη έναρξη διαπραγματεύσεων με την Ουάσινγκτον.
Το σχέδιο της Ε.Ε. σε αυτή την φάση φαίνεται να είναι να επιβληθούν δασμοί σε έναν περιορισμένο κατάλογο αμερικανικών προϊόντων, όπως στην σόγια, τους πίνακες ζωγραφικής, το ρύζι, τα αμύγδαλα κ.α. Η πρόταση των Βρυξελλών στην Ουάσινγκτον είναι να γίνουν διαπραγματεύσεις προκειμένου να δημιουργηθεί ουσιαστικά μία ζώνη ελεύθερου εμπορίου ανάμεσα σε Ευρώπη και ΗΠΑ για συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων, όπως τα μηχανήματα, τα αυτοκίνητα, τα πλαστικά, τα χημικά και τα φάρμακα.
Η πρόταση έφτασε στον Λευκό Οίκο αλλά ο Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται ότι την απορρίπτει ως περιορισμένη. Σε ερώτηση δημοσιογράφου αν αυτή η πρόταση των Βρυξελλών είναι αρκετή για να υποχωρήσει στο θέμα των δασμών απάντησε: «Όχι δεν είναι». Ο Αμερικανός Πρόεδρος στην συνέχεια με τις δηλώσεις του «έδειξε» ότι στόχος του είναι να χτυπήσει το εμπορικό έλλειμμα ύψους 350 δισ. δολαρίων που έχουν οι ΗΠΑ έναντι της Ε.Ε.
Γι’ αυτό η αντιπρόταση του είναι η Ευρώπη να αγοράσει ενέργεια αξίας 350 δισ. προκειμένου να ισοσκελιστεί αυτό το έλλειμμα. Μάλιστα από τις δηλώσεις του φάνηκε ότι πιστεύει πώς αυτό μπορεί να γίνει μέσα σε μία εβδομάδα.
Επίσης ο Τραμπ έχει δείξει ότι τον ενοχλεί η νομοθεσία της Ε.Ε. και διάφοροι κανόνες ασφαλείας που κάνουν τα αμερικανικά προϊόντα να φτάνουν πιο ακριβά στην ευρωπαϊκή αγορά.
Το «μπαζούκα» της Ε.Ε. και το εσωτερικό μέτωπο του Τραμπ
Οι Βρυξέλλες στα διάφορα σενάρια που κρατούν στα χέρια τους για την απάντηση στους αμερικανικούς δασμούς, έχουν και το «χτύπημα» στον τεχνολογικό και τραπεζικό τομέα των ΗΠΑ. Με την ευρωπαϊκή νομοθεσία η Ε.Ε. θα μπορούσε να πλήξει με περιορισμούς, πρόστιμα και φόρους, τεχνολογικούς κολοσσούς, όπως το Facebook, την Amazon, την Google κ.α.
Οι επικεφαλής των συγκεκριμένων κολοσσών έχουν στηρίξει την επανεκλογή Τραμπ στον Λευκό Οίκο και ένα τέτοιο πλήγμα σίγουρα θα έφερνε αναταραχή στην αμερικανική κυβέρνηση. Επίσης θα σημαίνει ότι οι Βρυξέλλες βρίσκονται πραγματικά και ανοιχτά σε εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ.
Είναι ενδεικτικό άλλωστε ότι ο Έλον Μασκ δηλώνει κατά των δασμών. Σύμφωνα με δημοσίευμα της Washington Post φέρεται μάλιστα να προσπάθησε να πιέσει τον Τραμπ να αλλάξει γνώμη. Επιπλέον και άλλοι ισχυροί οικονομικοί παράγοντες δημόσια πλέον επικρίνουν τον Αμερικανό Πρόεδρο για την αναταραχή που έχει προκαλέσει στις αγορές και του ζητούν να κάνει πίσω στο θέμα των δασμών. Είναι χαρακτηριστική η δημόσια τοποθέτηση του δισεκατομμυριούχου επενδυτή της Wall Street, Μπιλ Άκμαν, ο οποίος στήριξε την υποψηφιότητα Τραμπ για τον Λευκό Οίκο. Ο Άκμαν είπε ξεκάθαρα ότι ο Τραμπ χάνει την εμπιστοσύνη του επιχειρηματικού κόσμου με τις αποφάσεις του.
