Σε μια πρώτη συμφωνία για επανάληψη των άτυπων συνομιλιών για το Κυπριακό, καθώς και για την υιοθέτηση νέων βημάτων έως τον Ιούλιο κατέληξε η άτυπη πενταμερής της Γενεύης, η οποία ολοκληρώθηκε αργά το απόγευμα της Τρίτης (18/3).

Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ, πλαισιωμένοι από τους υπουργούς Εξωτερικών των τριών εγγυητριών δυνάμεων, υπό την προεδρία του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος αναμένεται να ορίσει ειδικό απεσταλμένο, κατέληξαν σε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες, στη λογική της οικοδόμησης Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.

Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η διάνοιξη τεσσάρων σημείων διέλευσης στα οδοφράγματα, η αποναρκοθέτηση περιοχών που έχουν ακόμα νάρκες, η δημιουργία μιας τεχνικής επιτροπής για τη νεολαία, η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων στη νεκρή ζώνη, καθώς και η αποκατάσταση νεκροταφείων.

Τα πρώτα μηνύματα

Μετά την ολοκλήρωση της πενταμερούς, ο Αντόνιο Γκουτέρες ανέφερε ότι οι συζητήσεις έγιναν σε εποικοδομητικό τόνο, με τις δύο πλευρές να δείχνουν εποικοδομητική στάση. Επεσήμανε μάλιστα ότι ενώ μετά το 2017 δεν καταγράφηκε καθόλου πρόοδος, σήμερα υπάρχουν απτά αποτελέσματα.

«Σήμερα, υπήρξε ουσιαστική πρόοδος», ανέφερε χαρακτηριστικά ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, προσθέτοντας: «Και ελπίζω ότι τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης ή οι πρωτοβουλίες για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης, σε συνδυασμό με την απόφαση να υπάρξει πολύ σύντομα μια επόμενη συνάντηση και την αποδοχή από όλους του διορισμού ενός [προσωπικού] απεσταλμένου για την Κύπρο για την προετοιμασία των επόμενων βημάτων, καταδεικνύει την αίσθηση δέσμευσης και την αίσθηση του επείγοντος που πιστεύω ότι ήταν εξαιρετικά σημαντική. Πρόκειται για μια νέα ατμόσφαιρα».

Την ικανοποίησή του για το αποτέλεσμα των συζητήσεων εξέφρασε ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης σε δηλώσεις του.

Όπως είπε, λαμβάνοντας υπόψη τη δημόσια ρητορική μέχρι την Γενεύη, είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένος με το αποτέλεσμα «για το γεγονός ότι υπάρχουν εξελίξεις προς την ορθή κατεύθυνση μετά το 2017, όπως ο ίδιος ο Γ.Γ. του ΟΗΕ δήλωσε».

«Σήμερα έγινε ένα πρώτο σημαντικό θετικό βήμα προς την κατεύθυνση της επανέναρξης των συνομιλιών. Αυτός είναι ο μεγάλος στόχος, δεν είμαστε ακόμη εκεί, αλλά επαναλαμβάνω ότι από το 2017 έγινε ένα πρώτο σημαντικό βήμα», τόνισε χαρακτηριστικά.

«Αν κρατώ κάτι από την Γενεύη θα ήθελα να αναφερθώ ειδικότερα σε τρία θέματα:

• Το πρώτο είναι η απόφαση του Γ.Γ. για διορισμό ενός προσωπικού απεσταλμένου που θα αγγίξει και το θέμα που είναι ο μεγάλος μας στόχος της επανέναρξης των συνομιλιών στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου.
• Δεύτερον θεωρώ σημαντικό ότι από σήμερα αποφασίσαμε ότι στα τέλη Ιουλίου θα γίνει μια νέα συνάντηση αυτής της διευρυμένης μορφής για να δούμε την πρόοδο που θα επιτευχθεί από σήμερα μέχρι τότε.
• Τρίτον, είναι η κοινή επιστολή της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προς το Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ με κοινοποίηση τόσο σε εμένα όσο και στον κ. Τατάρ».

Σημείωσε δε πως «τα γραπτά μένουν και θεωρώ ότι καθορίζει χωρίς να επιτρέπει την οποιαδήποτε διαφορετική ερμηνεία, αμφιβολία, προσέγγιση τη θέση της ΕΕ σε σχέση με την επίλυση του Κυπριακού, κάτι που αγγίζει φυσικά και τις σχέσεις της ΕΕ με την Τουρκία και τις επιθυμίες της Άγκυρας».

Ευχαρίστησε όλα τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου, όπου σημείωσε ότι έγινε ουσιαστική συζήτηση και ειλικρινής διάλογος, ακούστηκαν απόψεις, ιδέες, οι οποίες ήταν για τον ίδιο ιδιαίτερα βοηθητικές.

«Αυτή η μεγάλη προσπάθεια ξεκινά σήμερα», τόνισε. «Έχουμε και το σχεδιασμό και το πλάνο για το πώς θα συνεχίσουμε αυτή την πορεία».

Ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, Οντζού Κετσελί, ανέφερε ότι κατά τη διάρκεια της άτυπης πενταμερούς συνάντησης για το Κυπριακό στη Γενεύη, συζητήθηκαν οι τομείς στους οποίους μπορεί να αναπτυχθεί συνεργασία προς όφελος των δύο «λαών», όπως είπε χαρακτηριστικά, στο «σημερινό περιβάλλον όπου δεν υπάρχει κοινό έδαφος» για την τελική διευθέτηση του ζητήματος.

«Οι ηγέτες συμφώνησαν να σημειωθεί πρόοδος στο άνοιγμα νέων σημείων διέλευσης, στην αποναρκοθέτηση του νησιού, στο περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ηλιακή ενέργεια στη νεκρή ζώνη, στην αποκατάσταση των νεκροταφείων και στη σύσταση τεχνικής επιτροπής για τη νεολαία» δήλωσε, μεταξύ άλλων, ο εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΕΞ.

Ικανοποίηση από την Αθήνα

Από την πλευρά του ο κ. Γεραπετρίτης χαιρέτησε την πρόοδο, επισημαίνοντας πάντως ότι δεν καταγράφεται αλλαγή των τουρκοκυπριακών θέσεων, οι οποίες δεν συνάδουν με το πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

Άλλωστε, πρόοδος στην ουσία του Κυπριακού δεν αναμενόταν σήμερα, με δεδομένη τη διχοτομική λογική που επιχειρεί να επιβάλει η Άγκυρα στο νησί τα τελευταία χρόνια.

«Αντιλαμβανόμαστε ότι παρά το γεγονός ότι η θέση της τουρκοκυπριακής πλευράς βρίσκεται σε άλλη γραμμή σε σχέση με το πλαίσιο το οποίο καθορίζουν τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, είναι εξαιρετικά σημαντικό να υπάρξει ο διάλογος για την οικοδόμηση της εμπιστοσύνης. Η μόνη λύση είναι η επανένωση του νησιού» δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης.

Διπλωματικές πηγές από την Αθήνα αναδεικνύουν την αναβίωση της πενταμερούς ως θετικό γεγονός, ειδικά αν κανείς αναλογιστεί ότι το Κυπριακό ήταν εν υπνώσει εδώ και αρκετά χρόνια.

«Αν υπάρχει θέληση, υπάρχει και τρόπος» είπε προσερχόμενος στα Ηνωμένα Έθνη ο Νίκος Χριστοδουλίδης. Χθες πραγματοποιήθηκε έκτακτη διμερής συνάντηση του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας με τον κ. Φιντάν αλλά και η επιστολή της κ. Φον Ντερ Λάιεν και του κ. Κόστα στον κ. Γκουτέρες όπου και επιβεβαιώθηκε η στήριξη των Βρυξελλών στη λύση του Κυπριακού στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ.