Αραβική μίνι-σύνοδος οργανώνεται αύριο Παρασκευή στο Ριάντ, για να συζητηθεί σχέδιο που θα αντικρούσει την πρόταση του Ντόναλντ Τραμπ να «πάρουν τον έλεγχο» της Λωρίδας της Γάζας κι ο πληθυσμός της να μεταφερθεί με ή παρά τη θέλησή του στην Ιορδανία και στην Αίγυπτο.

«Αυτή η αραβική σύνοδος θα είναι αναμφίβολα η πιο σημαντική για τον αραβικό κόσμο και την παλαιστινιακή υπόθεση εδώ και δεκαετίες», δηλώνει ειδικός για τη σαουδαραβική εξωτερική πολιτική, ο Ομέρ Καρίμ του πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ.

Η άρνηση του εκτοπισμού των Παλαιστινίων αποτελεί αντικείμενο σπάνιας αραβικής συναίνεσης, όμως μπορεί να ενσκήψουν διαφωνίες για τη διακυβέρνηση του θυλάκου και τη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησής τους, σύμφωνα με αραβικές διπλωματικές πηγές και ειδικούς.

Η Λωρίδα της Γάζας έχει υποστεί ανυπολόγιστη καταστροφή έπειτα από δεκαπέντε μήνες πολέμου ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς με έναυσμα την άνευ προηγουμένου έφοδο του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος στο νότιο τμήμα της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου 2023.

Το κόστος της ανοικοδόμησης εκτιμάται από τον ΟΗΕ πως θα ανερχόταν σε 53 δισεκατομμύρια δολάρια.

Το σχέδιο του αμερικανού προέδρου, που είπε πως θέλει να μετατρέψει τον παραθαλάσσιο θύλακο στη «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής», προκάλεσε διεθνή κατακραυγή. Το Ισραήλ, που δεν συζητάει καν το να αφεθεί ο έλεγχος της Γάζας στη Χαμάς ή στην Παλαιστινιακή Αρχή μεταπολεμικά, απεναντίας το εξαίρει.

Η Χαμάς, που χαρακτηρίζεται τρομοκρατική οργάνωση από το Ισραήλ, τις ΗΠΑ και την ΕΕ, πήρε την εξουσία στη Λωρίδα της Γάζας το 2007.

Αύριο Παρασκευή, οι ηγέτες των έξι πλούσιων μοναρχιών του Κόλπου (Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κατάρ, Κουβέιτ, Ομάν, Μπαχρέιν) καθώς και η Ιορδανία και η Αίγυπτος θα συζητήσουν «αιγυπτιακό σχέδιο για την ανοικοδόμηση» της Λωρίδας της Γάζας, είπε πηγή του Γαλλικού Πρακτορείου προσκείμενη στη σαουδαραβική κυβέρνηση.

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Ουάσιγκτον στις αρχές Φεβρουαρίου, ο βασιλιάς της Ιορδανίας Αμπντάλα Β΄ επίσης αναφέρθηκε σε αιγυπτιακό σχέδιο που θα συζητηθεί στη σύνοδο. Η Αίγυπτος δεν έχει παρουσιάσει επίσημα το σχέδιο αυτό.

Όμως, σύμφωνα με τον Μοχάμεντ Χεγκάζι, μέλος του αιγυπτιακού συμβουλίου εξωτερικών υποθέσεων, κέντρου μελετών με επιρροή στο Κάιρο, προβλέπει τρεις φάσεις διάρκειας ως και πέντε ετών για τη Λωρίδα της Γάζας.

«Κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης, έξι μηνών (…) βαριά μηχανήματα θα απομακρύνουν τα συντρίμμια και θα οριστούν τρεις ασφαλείς ζώνες όπου θα μετεγκατασταθούν προσωρινά οι εκτοπισμένοι», εξηγεί ο πρώην διπλωμάτης. Θα παραδοθούν «λυόμενα σπίτια», προσθέτει.

Η δεύτερη φάση θα απαιτήσει να οργανωθεί «διεθνής διάσκεψη για την ανοικοδόμηση» της Γάζας των υποδομών, της ύδρευσης, της ηλεκτροδότησης και των τηλεπικοινωνιών, διευκρινίζει.

Και η τρίτη θα έχει σκοπό να «ξαναρχίσει πολιτική διαδικασία ενόψει της λύσης των δυο κρατών» για να επιλυθεί η ισραηλινοπαλαιστινιακή διένεξη, που συνεχίζεται για δεκαετίες, πρόσθεσε.

Η κυβέρνηση του Ισραήλ απορρίπτει απερίφραστα τη λύση αυτή. «Τέτοια απόφαση θα απαιτούσε αραβική ενότητα άνευ προηγουμένου», κατά τον κ. Καρίμ.

«Σε τελευταία ανάλυση, η μεγαλύτερη πρόκληση του αιγυπτιακού σχεδίου είναι η χρηματοδότηση», τόνισε Άραβας διπλωμάτης στο Γαλλικό Πρακτορείο. «Κάποιες χώρες όπως το Κουβέιτ θα δώσουν κεφάλαια, πιθανόν για ανθρωπιστικούς λόγους, όμως άλλα κράτη του Κόλπου θα θέσουν συγκεκριμένους όρους» προτού να προχωρήσουν στην αποδέσμευση οποιουδήποτε ποσού.

«Η Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα δεν θα δώσουν δεκάρα αν το Κατάρ και η Αίγυπτος δεν δώσουν εγγυήσεις» για την τύχη της Χαμάς μεταπολεμικά, σύμφωνα με τον Ομέρ Καρίμ.

Σε ό,τι αφορά το περίπλοκο ζήτημα του ελέγχου της Λωρίδας της Γάζας μεταπολεμικά, το αιγυπτιακό σχέδιο προβλέπει να σχηματιστεί «ουδέτερη παλαιστινιακή κυβέρνηση που δεν θα συνδέεται με καμιά πολιτική παράταξη», εξηγεί ο κ. Χεγκάζι.

Θα αποτελείται «από ειδικούς» και θα αναφέρεται «πολιτικά και νομικά στην Παλαιστινιακή Αρχή», κατ’ αυτόν.

«Θα αναπτυχθεί παλαιστινιακή αστυνομική δύναμη, με υποστήριξη αποσπασμάτων της Αιγύπτου, αραβικών και άλλων χωρών», λέει.

Ωστόσο οι διαφορές απόψεων παραμένουν. «Η Χαμάς θα εξαφανιστεί από το πολιτικό τοπίο», εκτιμά ο κ. Χεγκάζι. Ενώ σαουδάραβας αξιωματούχος τονίζει πως «υπεύθυνη» για τη Γάζα πρέπει να αναλάβει «η Παλαιστινιακή Αρχή».

Ωστόσο το Κατάρ, βασικός μεσολαβητής στις έμμεσες διαπραγματεύσεις ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς, έχει υιοθετήσει πιο προσεκτική θέση: «το μέλλον της Γάζας πρέπει να είναι απόφαση αποκλειστικά παλαιστινιακή», σύμφωνα με διπλωμάτη του εμιράτου.

«Όλοι οι περιφερειακοί παράγοντες γνωρίζουν πως κανένα εναλλακτικό σχέδιο δεν μπορεί να συμπεριλαμβάνει το Χαμάς, καθώς αυτό θα το έκανε απαράδεκτο για την αμερικανική κυβέρνηση και το Ισραήλ, που απαιτούν τον αποκλεισμό και τον αφοπλισμό της», τόνισε ο κ. Καρίμ.

«Πρέπει να γίνουν θεμελιώδεις αλλαγές στη Γάζα προκειμένου η πρωτοβουλία αυτή να έχει πιθανότητα επιτυχίας».