Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ συναντώνται σήμερα στο Palais d’ Egmont, στις Βρυξέλλες, στο πλαίσιο άτυπης Συνόδου Κορυφής αφιερωμένης στην άμυνα και στην ασφάλεια της Ευρώπης, καθώς και στις διατλαντικές σχέσεις μετά την ορκωμοσία του νέου Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.
Στη σύνοδο ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα έχει προσκαλέσει τον ΓΓ του ΝΑΤΟ να συμμετάσχει στο γεύμα εργασίας με τους 27 ευρωπαίους ηγέτες, ενώ κατά τη διάρκεια του δείπνου οι 27 θα υποδεχτούν τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ – για πρώτη φορά μετά το Brexit.
Είναι η πρώτη φορά που οι 27 ηγέτες συναντιούνται για να συζητήσουν αποκλειστικά το θέμα της ευρωπαϊκής άμυνας.
Στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής δεν θα υπάρξουν αποφάσεις, μόνο κατευθύνσεις προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στην Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ που καλούνται να παρουσιάσουν νέα «Λευκή Βίβλο» για την ευρωπαϊκή άμυνα περί τα μέσα Μαρτίου.
Στο θέμα της άμυνας θα επανέλθει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου.
Η συζήτηση των ευρωπαίων ηγετών για την άμυνα θα επικεντρωθεί σε τρία βασικά ερωτήματα: στην ενίσχυση των ευρωπαϊκών αμυντικών δυνατοτήτων κατά προτεραιότητα και με συνεργατικό τρόπο, σε νέες πηγές χρηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαϊκών πόρων και της κινητοποίησης ιδιωτικής χρηματοδότησης, και στην ενίσχυση και εμβάθυνση των εταιρικών σχέσεων.
«Όλοι αναγνωρίζουν ότι οι δαπάνες για την άμυνα πρέπει να αυξηθούν – είναι αναπόφευκτο», εξήγησε ευρωπαίος διπλωμάτης, «το ζήτημα είναι να κατανοήσουμε πώς, σε ποιους τομείς και ποιον δρόμο θα πρέπει να ακολουθήσουμε».
19 χώρες της ΕΕ καλούν την ΕΤΕπ να χρηματοδοτήσει τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης
Στο θέμα της χρηματοδότησης, είναι πιθανή συζήτηση για την επέκταση της εντολής της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Την περασμένη Παρασκευή 31η Ιανουαρίου, οι ηγέτες 19 κρατών-μελών της ΕΕ έστειλαν επιστολή στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στον πρωθυπουργό της Πολωνίας –χώρας που ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ το τρέχον εξάμηνο– και στην επικεφαλής της ΕΤΕπ, καλώντας την Τράπεζα να χρηματοδοτήσει περαιτέρω τον εξοπλισμό και την ασφάλεια της ΕΕ.
Η επιστολή συντάχθηκε με πρωτοβουλία της Φινλανδίας και προσυπογράφεται, μεταξύ άλλων, από την Ελλάδα, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία.
Η ΕΤΕπ καλείται να αναθεωρήσει τον κατάλογο των δραστηριοτήτων που έχουν αποκλειστεί μέχρι στιγμής από τη χρηματοδότηση της τράπεζας, να αυξήσει τον δανεισμό στον τομέα της ασφάλειας και να διερευνήσει τη δυνατότητα έκδοσης ομολόγων των οποίων τα έσοδα θα χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση αμυντικών έργων.
Η ΕΤΕπ, με έδρα το Λουξεμβούργο, δεν έχει προς το παρόν δυνατότητα, στο πλαίσιο της εντολής της, να χρηματοδοτεί εξοπλιστικές δραστηριότητες με την αυστηρή έννοια, όπως πυρομαχικά ή πυραύλους, ώστε να διατηρεί την εξαιρετική πιστοληπτική αξιολόγησή της που της επιτρέπει να δανείζεται με χαμηλά επιτόκια.
Όμως διαθέτει ποσό 6 δισεκατομμυρίων ευρώ ως το 2027 για δάνεια υπέρ της ανάπτυξης αγαθών διπλής χρήσης, όπως μη επανδρωμένα αεροσκάφη ή οχήματα, ορισμένες εκδοχές των οποίων μπορούν να αναπτύσσονται στο πεδίο της μάχης. Οι τρόποι χορήγησης αυτών των δανείων χαλάρωσαν πέρυσι. Όμως «επείγει να γίνουν νέες πρόοδοι», ζητούν οι 19 χώρες.
Η Αυστρία, η Ιρλανδία, η Βουλγαρία, η Ουγγαρία, η Μάλτα, η Πορτογαλία και η Σλοβενία δεν συμμετείχαν στην πρωτοβουλία. Η Πολωνία ήταν μεταξύ των παραληπτών της επιστολής.
Η ΕΤΕπ από την πλευρά της χαιρέτισε το αίτημα των χωρών που προσυπέγραψαν το κείμενο για την περαιτέρω ενίσχυση του ρόλου της στην άμυνα.
