Το 1982 ανακαλύφθηκε ένα πλήρες απολίθωμα καρχαρία στο Μπέαρσντεν, στο Ανατολικό Ντανμπάρτονσαϊρ στην Σκωτία.
Ήταν τόσο άρτιο που οι ειδικοί μπορούσαν να δουν ακόμη και τα υπολείμματα του τελευταίου γεύματος που έφαγε το ψάρι, 330 εκατομμύρια χρόνια μετά τον θάνατό του.
Currently on loan and on display in the foyer of the Kirkintilloch Library is a cast of the Bearsden Shark. The fossil, ‘Akmonistion zangerli’, is a complete skeleton of a 330 million year old shark that was discovered in Bearsden in 1982. #shark #fossil #localhistory pic.twitter.com/253KtzrkHG
— EDLC Culture (@EDLC_Culture) February 10, 2025
Τώρα, μια ομάδα ντόπιων ειδικών ελπίζει να εγκαταστήσει ένα γλυπτό του ψαριού στην πόλη, διασφαλίζοντας ότι η ιστορία του καρχαρία Μπέαρσντεν θα μείνει αξέχαστη για τις επόμενες γενιές.
Ο καρχαρίας μήκους ενός μέτρου – που επίσημα ονομάστηκε Akmonistion zangerli – ανακαλύφθηκε στο Manse Burn στο Μπέαρσντεν, ανάμεσα σε δεκάδες άλλα δείγματα ψαριών και φυτών που βρέθηκαν κατά τη διάρκεια ανασκαφής στην περιοχή.
Σύμφωνα με τον τοπικό θρύλο, κάποια μικρά αγόρια εντόπισαν τα απολιθώματα και χωρίς να χάσουν χρόνο ενημέρωσαν τον κυνηγό απολιθωμάτων Stan Wood από το Μπέαρσντεν, ο οποίος εκείνη την εποχή εργαζόταν στο Μουσείο Hunterian στη Γλασκώβη.
Ο ίδιος ηγήθηκε της ανασκαφής καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού του 1982.
«Είναι το πιο πλήρες απολίθωμα καρχαρία οποιουδήποτε είδους και οποιασδήποτε ηλικίας που έχει ποτέ βρεθεί», λέει ο Δρ Νιλ Κλαρκ, επιμελητής παλαιοντολογίας στο Hunterian.
«Είναι καλά διατηρημένος. Κάθε σπόνδυλος και κάθε δόντι βρίσκεται στη θέση που βρίσκοταν όσο ο καρχαρίας ήταν ζωντανός. Είναι ένα πολύ χρήσιμο απολίθωμα για να κατανοήσουμε πώς είναι αυτοί οι καρχαρίες, καθώς παλιά συνήθως δουλεύαμε μόνο με κομμάτια δοντιών ή το κεφάλι».
Big or small, these fossilised shark teeth all look formidable! They’re on display at the William Patrick Library this month, along with a cast of the Bearsden Shark. Many fossils like these have been found in Scotland from the Carboniferous period (~300-360 million years ago!) pic.twitter.com/T2JQbyPCRK
— EDLC Culture (@EDLC_Culture) February 17, 2025
Σύμφωνα με το BBC, η Σκωτία πριν εκατομμύρια χρόνια βρισκόταν κοντά στον ισημερινό.
«Το σημερινό Μπέαρσντεν ήταν μέρος μιας λιμνοθάλασσας», εξηγεί ο Νιλ Μπιουκάναν, λάτρης των καρχαριών.
«Υπήρχαν ψάρια, γαρίδες και άλλα είδη. Έπειτα, συνέβη κάποιο καταστροφικό γεγονός για τον καρχαρία, το οποίο τον σκότωσε, και τον βύθισε στη λάσπη».
Ενώ συνήθως οι μαλακοί ιστοί σαπίζουν, η έλλειψη οξυγόνου και η λάσπη φαίνεται να διατήρησαν το σκελετό του ψαριού σε καλή κατάσταση.
Ο Νιλ Μπιουκάναν αλλά και άλλα μέλη της Ομάδας Καρχαριών του Bearsden θεωρούν απαραίτητη τη δημιουργία ενός γλυπτού για τον καρχαρία του Μπέαρσντεν καθώς οι νέες γενιές ξεχνούν τη σπουδία αυτή ανακάλυψη.
Παρά το γεγονός ότι ο καρχαρίας είναι τόσο καλά διατηρημένος, ο Δρ Κλαρκ λέει ότι παραμένουν πολλά μυστήρια σχετικά με το ψάρι που βρέθηκε σε ένα έγκαυμα στο Μπέαρσντεν.
«Υπάρχουν ακόμη πολλά που πρέπει να μάθουμε γι’ αυτόν, ειδικά για τη δομή του πίσω από το κεφάλι», εξηγεί.
«Υπάρχουν πολλές διαφορετικές θεωρίες. Όταν ανακαλύφθηκε, πίστευαν ότι ίσως καμπυλώνει την πλάτη του και το κάνει να μοιάζει με ένα τεράστιο στόμα, αλλά είναι τόσο στενό που στην πραγματικότητα δεν θα έμοιαζε με στόμα, οπότε αυτή η θεωρία απορρίπτεται».
«Μια άλλη θεωρία υποστηρίζει πως ο καρχαρίας ήταν αρσενικός, άρα αυτή η κατασκευή τον εξυπηρετούσε στο ζευγάρωμα».
